ÖZET: Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün statüsünün belirlenmesine ilişkin. (26/02/2008-3675)
Halen çalışmakta bulunduğunuz Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün tanımının ve statüsünün Tarafınıza bildirilmesini talep ettiğiniz ilgi de kayıtlı dilekçeniz incelenmiştir.
Bilindiği üzere, Anayasa'nın "İdarenin bütünlüğü ve kamu tüzel kişiliği" başlıklı 123 üncü maddesinin birinci fıkrasında, kuruluş ve görevleriyle bir bütün olan idarenin kanunla düzenleneceği, üçüncü fıkrasında ise, kamu tüzel kişiliğinin ancak kanunla ya da kanunun açıkça verdiği yetkiye dayanılarak kurulacağı belirtilmiş olup, bakanlıklar ile bağlı ve ilgili kuruluşların teşkilatlanmasına ilişkin usul ve esasların düzenlendiği 27/09/1984 tarihli ve 3046 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde, bağlı kuruluşların, bakanlığın hizmet ve görev alanına giren anahizmetleri yürütmek üzere bakanlığa bağlı olarak özel kanunla kurulan, genel bütçe içinde ayrı bütçeli veya katma bütçeli veya özel bütçeli kuruluşlar olduğu, bunların merkez teşkilatı ile ihtiyaca göre kurulan taşra teşkilatından meydana gelecek şekilde düzenleneceği hükme bağlanmıştır.
Yapılan incelemede, yukarıda belirtilen Anayasa ve Kanun hükümlerine uygun olarak, 21/051986 tarihli ve 3289 sayılı Beden Terbiyesi ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile, beden terbiyesi ve spor hizmetlerini yürütmek üzere, Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı olarak merkezde katma bütçeli ve tüzel kişiliğe sahip Beden Terbiyesi ve Spor Genel Müdürlüğü, taşrada ise özel bütçeli Beden Terbiyesi ve Spor İl ve İlçe Müdürlükleri teşkil edildiği, daha sonra 24/01/1989 tarihli ve 356 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ncı maddesiyle, bu Kanunda yer alan "Beden Terbiyesi ve Spor Genel Müdürlüğü" ibarelerinin "Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü", "Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı" ibarelerinin de "Başbakanlık" olarak değiştirildiği ve yapılan değişikliklerin 14/03/1991 tarihli ve 3703 sayılı Kanunun 7 nci maddesi ile aynen kabul edildiği anlaşılmaktadır.
Öte yandan, 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununu yürürlükten kaldıran 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçeleri yeniden tasniflenmiş olup, 12 nci maddesinde, bir bakanlığa bağlı veya ilgili olarak belirli bir kamu hizmetini yürütmek üzere kurulan, gelir tahsis edilen, bu gelirlerden harcama yapma yetkisi verilen, kuruluş ve çalışma esasları özel kanunla düzenlenen ve bu Kanuna ekli (II) sayılı Cetvelde yer alan her bir kamu idaresinin bütçesi özel bütçe olarak tanımlanmış ve sözkonusu Cetvelde Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü de özel bütçeli kamu idareleri arasında gösterilmiştir. Ancak, daha sonra 01/07/2006 tarihli ve 5538 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanuna eklenen geçici 10 uncu maddede, 5018 sayılı Kanunun dış denetimle ilgili hükümleri dışındaki hükümlerinin Gençlik ve Spor II Müdürlükleri (adı geçen Genel Müdürlüğün Taşra Teşkilatı) hakkında uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, 3289 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinde, bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 27/09/1984 tarihli ve 3046 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
Buraya kadar belirtilen hükümler ve yapılan açıklamaların ışığında, sözkonusu Genel Müdürlüğün statüsünün özel kanunla kurulmuş, ayrı tüzel kişiliği bulunan, merkezde özel, taşrada özerk bütçeli olan bir bağlı kuruluş şeklinde tanımlanması uygun olacaktır.
