Türk Kızılayı Ege Bölge Kan Merkezi Müdürlüğü ve Manisa Milli Eğitim Müdürlüğü iş birliğiyle kan bağışını artırmak için başlatılan 'Manisa sana kanım feda' projesi kapsamında, öğrenciler sayesinde kan bağışının artırılması ve öğrenci velilerinin kan bağışına yönlendirilmesi hedeflendi. Okullardaki öğretmenlere proje hakkında bilgi veren Ege Bölge Kan Merkezi Müdürü Gök, "Herkesin ehliyetlerinde kan grubu yazıyor; ancak bunların yüzde 5'i hatalı. Eskiden fayansa kan damlatılırdı, çökmesine göre kan grubu belirlenirdi. 2007'den sonra yeni teknoloji geldi. 1 tüp kan alıp, makinede çeşitli testler yapılıyor. Bu zamana kadar 0 grubu herkesin her gruba kan verebileceği söylenmişti; ancak yanlış. Bunu unutun. Yok böyle bir şey. Herkes kendi kan grubu neyse ondan kan alır, verir. Sadece bir kan grubu vardır, 0 negatif grubu. O grup, herkese kan verebilir" diye konuştu.
KAN BAĞIŞINDA DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
Bölge Müdürü Gök, kan bağışı hakkında doğru bilinen yanlışlara değindi. Birçok kişinin kendisini kötü hissedeceği, hasta olacağı korkusuyla kan bağışından kaçındığını; ancak kan bağışının faydaları olduğunu dile getiren Gök, şunları kaydetti:
"Tansiyon hastaları kan veremez, diye bir laf vardır. Bu, tam tersine yanlıştır. Kan verirse tansiyonda geçici düzelme, kolesterolü yüksekse geçici iyileşme olur. Kan grubunuz, anne ve babanızla aynı olsa bile onlara kan veremezsiniz. Biz, o kanları değiştiriyoruz; çünkü anne, baba, kardeşe ve çocuğuna kan veremezsin. Bu kan kullanılamaz. Kullanılırsa sıcak basması, çarpıntı, ölüme kadar gidebilen reaksiyonlar görülür. O yüzden birinci derece akrabanızla kan grubunuz aynı olsa bile ona kan bağışı yapamazsınız."
KAN GRUBU TESTİ
Kan Grubu Testi, kişinin sahip olduğu kan grubunu ve kan grubunun bağlı olduğu Rh değerinin pozitif ya da negatif olup olmadığını öğrenmek için yapılan testtir. Kan grubunun doğru bilinmesi hayati önem taşır. Her bireyin kimlik kartında kan grubu bilgileri yer almalıdır. Bu durum olası bir kaza ya da yaralanma durumunda tıbbi müdahaleyi gecikmeden yapmaya olanak sağlar. Kan grubu hemen hemen her sağlık merkezinde tespit edilebilir ve sağlık merkezleri tespit edilen kan grubunun bilgilerini içeren bir kan grubu kartı verirler. Özellikle kimlik kartlarında kan grubu bilgisi bulunmayan kişilerin kan grubu kartını yanlarında taşımaları önemlidir. Özellikle oluşabilecek kanamalı bir kaza ya da hastalık durumunda müdahale edecek sağlık ekibi böylelikle kan grubunu belirlemek için vakit kaybetmez ve zaman kazanmış olur.
KAN GRUBU TESTİ NASIL YAPILIR
Kan grubu testi ülkemizde hemen hemen her sağlık kuruluşunda yapılmaktadır. Özellikle gelişmiş eğitim ve araştırma hastanelerinde alt grup tayinleri de yapılabilmekte ve olası bir kan transfüzyonu esnasında oluşabilecek hataların önüne geçilmektedir. Kan grubu tayini ülkemizde bir kaç farklı yöntemle yapılabilir. Bunlar kısaca; jel kart sistemi, fayans üstü kuagülasyon yöntemi ve santrifüj yöntemi olarak sıralanabilir.
Jel Kart Sistemi: Bu yöntemde kişiden alınan kan altı farklı bölmeden oluşan içi jel antikor dolu olan bir karta birer damla olarak alınır. Bu kart içinde A,B,Rh faktörleri için ayrı bölümler ve bir de test bölümü vardır. Test bölümü jel kartın doğruluğunu onaylamak içindir. Karta alınan kan santrifüj edildikten sonra çökelti olan kısımlar pozitif olmayan kısımlar negatif olur. Böylelikle kan grubu belirlenir.
Kuagülasyon Yöntemi: Bu yöntem genel olarak dünya üzerinde kullanılan en eski yöntemdir. Yaygın olarak beyaz bir fayans ya da cam üzerine kişiden alınan kandan üç damla alınır. Bir damla kana A diğer damla kana B antikoru ve son damla kana Rh faktörü damlatılır. Pıhtılaşma olan kısım pozitif kabul edilir pıhtılaşma olmayan ise negatiftir. Birden fazla pıhtılaşma var ise, örneğin hem A hem B reaktörü damlatılan kan damlalarında pıhtılaşma oldu ise kan AB hiç birinde olmadı ise kan grubu 0 olarak tayin edilir. Rh faktörü pıhtılaşmış ise pozitif pıhtılaşmamış ise negatif kabul edilir.
Santrifüj Yöntemi:Bu yöntem kuagülasyon yöntemine benzer, üç adet kan tüpü içine birer damla kan ve birer damla A ve B reaktörü damlatılır ve üçüncü tüpe bir damla kan ve bir damla Rh faktörü damlatılır. Üç dakika santrifüj edildikten sonra dibe pıhtı şeklinde çöken kan pozitif çökmeyen kan ise negatif tayin edilir Rh faktörü pıhtılaşır ise pozitif aksi halde negatiftir.
KAN GRUBU TESTİNİN ÖNEMİ
Kan grubu testi basit gibi görünse de kişi için hayati öneme sahiptir. Yanlış kan grubundan kan alan bir hasta hemorajik şoka girer ve sonuç ölüm olabilir. Kan grubu tayini hijyenik ortamda yapılmalı ve her hastanın tayini tek tek yapılmalıdır. Böylelikle olası bir bulaşma önlenmiş olur. Kan grubu bilgileri mutlaka kişinin yanında bulunmalı ve akli dengesi yerinde olmayan ya da kendini ifade etmekte zorlanan bireylerin bir künye ya da bir dövme ile bu bilgileri taşımaları önemlidir.
