Tıbbi adı hematüri olarak geçen Eritrosit'e genellikle idrarda rastlanmakta. Tahlil sonuçları bulgusunda bu tarz bir bulguya rastlayan kişiler tarafından sağlık probleminin ne olduğu ve belirtilerinin nasıl anlaşılacağı araştırılmaya başlandı. Peki Eritrosit nedir? İdrarda eritrosit neden olur? Belirtileri nelerdir? Detayları haberimizde derledik...

ERİTROSİT NASIL ORTAYA ÇIKAR?

İdrarda eritrosit karın ağrısı, idrarı tam boşaltamama, yüksek ateş, sık idrara çıkma, idrar yaparken ağrı, yanma gibi belirtilerle ortaya çıkar.

ERY - ERİTROSİT NEDİR?

Eritrosit, kanda en çok sayıda bulunan hücre türüdür ve omurgalı hayvanlarda akciğer veya solungaçlardan vücut dokularına oksijen taşınmasında başlıca araçtır. Alyuvarın tıbbi ismi olan eritrosit sözcüğü Yunanca erythros (kırmızı) ve kytos (oyuk) sözcüklerinden türemiştir. Alyuvarları olan çoğu canlıda oksijen taşımakta kullanılan molekül hemoglobin iken yumuşakçalar gibi bazı canlılarda bakır içeren hemosiyanin bulunur.

Alyuvarlar ilk kez 1658 yılında Jan Swammerdam tarafından oldukça ilkel bir mikroskop kullanılarak tanımlanmıştır. Çağdaş bilim insanları laboratuvarda alyuvar geliştirebilmeyi başarmışlardır.

İDRARDA ERİTROSİT YÜKSEKLİĞİ NEDENLERİ NELERDİR?

• – İdrar yolu iltihabı (İdrar yollarında enfeksiyon)
• – İdrar kesesi veya böbreklerde enfeksiyon
• – Mesane (idrar kesesinde) veya böbreklerde taş bulunması
• – Mesane veya böbrek kanseri
• – Böbrek filtre sistemindeki iltihaplanmalar (glomerulonefrit)
• – Böbreğin yaralanması
• – Prostatta büyüme
• – Prostat kanseri
• – İdrar yolunda tümör
• – Aspirin,penisilin, heparin, İbuprofen vb. steroit olmayan ağrı kesiciler, Siklofosfamid, vincristin vb. kanser ilaçları, Amitriptilin, klorpromazin vb. psikiyatrik ilaçlar, ağrı kesiciler gibi çeşitli ilaçların yan etkisi olacaktır.

– İdrarda kırmızı kan hücresi bulunması, orak hücre anemisi gibi kalıtsal nedenlerden dolayı meydana gelebilir. (Orak hücre anemisi, kırmızı kan hücrelerinde kalıtsal bir hemoglobin bozukluğudur)
– Polikistik böbrek hastalığı
– Virüs kaynaklı iltihaplar
– Yoğun cinsel aktivite
– Aşırı egzersiz yapma
– Adet görmek
– Prostat bezi büyümesi
– Prostat iltihabı
– Kanın damar içinde pıhtı atımı

İDRARDA YÜKSEK ERİTROSİT BELİRTİLERİ NELERDİR?

1. – Kaşıntı
2. – Bulanık görme
3. – Kasık ağrısı
4. – Baş ağrısı ve baş dönmesi
5. – Karın ağrısı
6. – Yüksek ateş
7. – Sık idrara çıkma
8. – İdrar yaptıktan sonra tam boşalmama hissi
9. – Kırmızı kan hücrelerinden dolayı idrar rengi kırmızı, pembe veya kola rengine dönebilir.
10. – İştahsızlık
11. – Sırt ağrısı
12. – Bulantı, kusma
13. – İstemsiz kilo verme
14. – İdrar yaparken yanma, ağrı
15. – Böğür ağrısı çekme

İDRARDA GÖRÜLEN KAN KANSERİN HABERCİSİ OLABİLİR

Memorial Kayseri Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Op. Dr. Doğan Durmazer, "İdrarda görülen kan, önemli hastalıkların habercisi olabilir. Bazı vitamin ilaçlarının kullanımı, havuç ya da turunçgillerin tüketimi idrarda denk değişimlerine yol açabilir. Ancak idrarda gözle görülen kanama durumunda, vakit geçirmeden bir uzmana başvurulmalı ve kanamanın hangi organdan kaynaklandığı belirlenerek, hastalığın tedavi şekline karar verilmelidir" dedi.

Memorial Kayseri Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Op. Dr. Doğan Durmazer, idrarda görülen kanın hangi hastalıkların belirtisi olabileceği hakkında şu bilgileri verdi:

İdrarda kan hastalık belirtisi:

İdrar rengi normalde berraktır. İdrarda, kan hücrelerinin (eritrosit) 3 adetten fazla görülmesi kanamanın varlığını ortaya koyar. İdrardaki kan miktarı bazen gözle görülemez. Bu durumda rutin bir kontrolde mikroskopla bakılarak belirlenir. İdrardaki kan, boşaltım sistemindeki herhangi bir sorundan kaynaklanabilir. Açık pembe ile koyu kırmızı arasında değişen renklerdeki kanın nedeni; böbrek taşları, kötü huylu tümör ya da idrar kesesi tümörleri, nefritler, idrar borusu taşları, idrar kesesi iltihabı olabilir. Özellikle idrardaki pıhtılı kanama mesane (idrar torbası) ve böbrek tümörlerinin habercisi olabilir.

İyi huylu böbrek hastalıkları kanama nedeni:

Boşaltım sistemi iki ana bölümden oluşmaktadır. Üst kısımda, böbrekler ve üst idrar borusu (üreter), alt kısımda ise mesane ve idrar yolu (üretra) vardır. Üst kısımdaki kanamalar; enfeksiyonlar, böbrek veya üreter taşları ve bunların tümörlerinden kaynaklanır. Çok nadir de olsa iyi huylu böbrek tümörleri kanamaya neden olur. Her iki böbrekte yoğun kist varlığının görüldüğü durumu işaret eden ‘polikistik böbrek hastalığı’ kanamanın diğer bir nedenidir. Bu hastalığın bazı türleri erken yaşta böbrek yetmezliğine yol açar.

İdrardaki bazı kanamalar sistit kaynaklı:

Genellikle kadınlarda görülen alt idrar yollarındaki kanama idrar yolu enfeksiyonundan (sistit) kaynaklanmaktadır. Kanamanın yanı sıra sık idrara çıkma, yanma, karnın alt bölgesinde ağrı, idrarın tam boşaltılamaması gibi belirtiler ortaya çıkar. Bu durumda doktor kontrolünde antibiyotik kullanımına başlanılmalıdır.

Ağrısız ve uzun süreli kanama mesane kanseri işareti:

İdrardaki kanama nedenlerinden en önemlisi ise mesane kanseridir. Ağrısız ve uzun süreli ve pıhtılı kanama ile ortaya çıkan mesane kanseri acı hissi vermediği için çoğu zaman önemsenmez. Erken tanı, ürolojik kanserin tedavisinde çok önemlidir. Özellikle mesane tümörünün erken teşhisi sonrasındaki kapalı TUR cerrahisinde çok iyi sonuçlar alınmaktadır. Bu vakalarda geç kalındığında ameliyatın şekli, büyüklüğü ve hastanın takibi daha zor olmaktadır. Uzun süre sigara kullanan 50 yaş üstü kişiler idrar kesesi kanseri açısından iyi incelenmelidir. Böbrek tümörlerinin birçoğu başka bir sebepten çekilen ultrasonografi sonucunda ortaya çıkar. Bu yüzden idrarda oluşan gözle ya da mikroskopla görülen kanamanın ciddiye alınması gerekir.

İyi huylu prostat büyümesi kanama sebebi:

İdrarda görülen kan bazı durumlarda önemli bir sorunun göstergesi olmayabilir. Erkeklerdeki iyi huylu prostat büyümesi de kanamaya neden olur. Kanın oluşturduğu pıhtılar idrar yolunu tıkayabilir Prostat büyümesi sonucu ortaya çıkan mesane taşları da kanamanın başka bir nedenidir. Kanaması olan hastalarda tetkik ve görüntüleme yöntemiyle veya tanısal endoskopiyle teşhis koymak mümkündür. Özellikle 40 yaş üstü hastalarda bu konuda hassas olunması gerekmektedir.

Eritrosit yüksekliği nedir?

Eritrosit yüksekliği, kırmızı kan hücrelerinin (eritrositlerin) kan dolaşımındaki yoğunluğunu ifade eder. Bu terim sıklıkla kısaltması olan "eritrosit indeksi (EI)" ile ifade edilir. Eritrosit yüksekliği, eritrosit hacmi, eritrosit sayısı ve/veya hemoglobin miktarı gibi faktörlerin yüksek olması sonucu ortaya çıkar. Bununla birlikte, eritrosit yüksekliği belirtileri spesifik değildir ve farklı nedenlere bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, yüksek eritrosit yüksekliği için belirtiler veya semptomlar genellikle bir doktor tarafından yorumlanmalıdır.

Eritrosit düşüklüğü nedir?

Eritrosit, demir eksikliği anemisi, kemik iliği hipoplazisi, aplazisi, pansitopeni, radyoterapi, kemoterapi, çeşitli sebeplerden dolayı kan kaybı gibi sebeplerle düşebilir. B12, folat eksikliği, vücutta ağır yanık, kaza ya da düşme sonucu travma, mide- bağırsak sisteminde kanamalar da eritrosit düşüşüne neden olabilir. Eğer eritrosit değeri düşükse yorgunluk, nefes sorunları, baş dönmesi, baş ağrısı, kalp atış hızında artış, soluk renkli ciltle belirti verebilir. Bazı ilaçlar, kanser, HIV, kanama sebepleriyle de eritrosit düşebilir. Eritrositte bir düşüş ya da artışı değerlendirmek için kırmızı kan hücresi sayımı yapılmaktadır. Eritrosit hemoglobin, hematokrit gibi değerlerle yorumlanır. Eritrosit, tam kan sayımı testlerinin vazgeçilmez bir parçasıdır.

Eritrosit değeri kaç olmalı?

Eritrosit değeri, kırmızı kan hücrelerinin (eritrositlerin) miktarını ifade eder ve "eritrosit sayımı" olarak da bilinir. Eritrosit değeri, cinsiyet, yaş ve diğer sağlık faktörleri gibi çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Genellikle, erkeklerde 4.5-5.5 milyon/μL, kadınlarda ise 4.0-5.0 milyon/μL olarak kabul edilen normal bir aralık vardır. Ancak, bu normal aralık farklı laboratuvarlar arasında ve hatta farklı test yöntemleri kullanıldığında da değişebilir. Bu nedenle, eritrosit değeri için spesifik bir hedef yoktur ve sonuçlar genellikle diğer kan testi sonuçları ve hastanın semptomlarıyla birlikte değerlendirilmelidir.