Hastalık da bu kolaylaştırma sebepleri arasında yer almaktadır. Buna göre, ayakta namaz kılmaya gücü yetmeyen veya ayakta durmakta zorlanan kimse, oturarak namazını kılabilir. Oturarak namaz kılamayan, sırt üstü yattığı yerde ima eder (Ebu Dâvûd, Salât, 181).
“İma”, namazda rükû ve secde yerine başla işaret etmek demektir. Bu şekilde namaz kılan kişi, rükû için başı biraz eğer, secde için ise rükûdan biraz daha fazla eğer. Bir kişi, ayakta durmaya gücü yettiği halde, rükû ve secdeye gücü yetmiyorsa, ayakta veya oturarak ima ile namazını kılabilir ancak oturarak ima ile kılması uygundur. Başı ile îmâ etmeye gücü yetmeyen kimse namazını kazaya bırakır; gözleri, kaşları veya kalbiyle îmâ ederek namaz kılamaz (Mevsılî, el-İhtiyar, İstanbul, ts. , I, 76-78). Rükû veya secde etmeye gücü yetmeyen kişi, rahatsızlığı sebebiyle ayaklarını yana veya kıbleye uzatarak da olsa yere oturamıyorsa, ayakta veya tabure, sandalye, sedir vb. yerlere oturarak namazını îmâ ile kılabilir.
İmâ ile namaz nasıl kılınır?
Dinimizde sorumluluklar kulun gücüne göre belirlenmiş, gücü aşan durumlar için kolaylaştırma esası getirilmiştir. Hastalık da bu kolaylaştırma sebepleri arasında yer almaktadır. Hz. Peygamber (s.a.s.): “Namazı ayakta kıl, güç yetiremezsen oturarak kıl, buna da güç yetiremezsen yan üzere yaslanarak kıl’ buyurmuşlardır (Buhârî, Taksîru’s- Salât, 19).
Rükû veya secde etmeye gücü yetmeyen kimse imâ ile namaz kılar. İmâ, rükû ve secde yerine başla işaret etmek demektir. İmâ ile namaz kılan kişi rükû için başını biraz eğer, secde için ise rükûdan biraz daha fazla eğer. Secdede başını yere koyamayan kimsenin, bir şeyi başına kaldırarak ona secde etmesi caiz değildir. Bir kişi ayakta durmaya gücü yettiği halde, rükû ve secdeye gücü yetmiyorsa, ayakta veya oturarak imâ edebilir; ancak oturarak imâ etmesi daha uygundur (Merğînânî, el-Hidâye, I, 83). Oturmaya da gücü yetmeyen kişi, sırt üstü yatarak veya yana yaslanarak imâ eder.
Hanefîlere göre imâ mutlaka baş ile yapılmalıdır. Kaş veya göz ile ima ederek namaz kılınmaz. Başı ile imâ etmeye gücü yetmeyen kimse, namazını kazaya bırakır (Merğînânî, el-Hidâye, I, 83).
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı
