Danıştay 10. Dairesi, yerel bir mahkeme tarafından verilen Coca-Cola’nın içerisinde kimyasal, kanserojen ve sağlığa zararlı maddeler bulunup bulunmadığının tespit edilmesi ve bu ürünlerin bileşiminde kullanılmaması talebiyle açılan davayı reddeden kararı bozdu. Daire, Cola’nın içerisinde bulunan katkı maddelerinde sağlığa zararlı maddelerin olup olmadığına dair bilirkişi araştırılması yaptırılması yönünde karar verdi. Danıştay’ın bu kararını sonrasında mahkeme, hazırlanacak bilirkişi raporu doğrultusunda yeni bir karara varacak.
İÇERİĞİNİN ARAŞTIRILMASINI İSTEDİ
Çocuk eğitimi ve sağlığı konusunda çalışmalar yapan Ethem Öztürk adlı vatandaş, 2014'te Tarım ve Orman Bakanlığı’na başvuruda bulunarak, Coca-Cola’nın sağlığa zararlı olup olmadığının belirlenmesi yönünde talepte bulunmuştu. Üründe gösterilmeyen veya eksik gösterilen bileşenlerin açıkça yazılmasını isteyen Öztürk, bileşiminde kimyasal, kanserojen ve sağlığa zararlı maddeler varsa bu ürünlerin ortaya çıkarılması ve Coca Cola'nın üretiminde kullanılmamasını talep etti.
Bakanlık, Öztürk'ün bu taleplerini reddetti. Kararından vazgeçmeyen Öztürk, avukatı aracılığıyla bakanlığın ret işleminin iptali istemiyle Ankara 18. İdare Mahkemesi’nde dava açtı. İdare mahkemesi, açılan bu davayı 2015 yılında reddetti.
MEZUATA UYGUN OLDUĞU BELİRTİLDİ
Mahkeme gerekçesinde, dava konusu maddelerin Türk Gıda Kodeksi mevzuatında yer alan ve risk/güvenlik değerlendirmeleri sonucunda kullanım koşulları belirlenmiş maddeler olduğu öne sürülerek, Coca-Cola’nın TGK-Alkolsüz İçecekler Tebliği kapsamında yer aldığını, var olan kanun gereğince güvenilir olmayan gıdanın piyasaya sunulamayacağı mevzuata uygun olarak piyasaya sürülen ürünlere 'sağlığa zararlıdır' ibaresini koyamayacağını belitti.
DANIŞTAY İTİRAZI KABUL ETTİ
Yeniden ret kararı alınmasının ardından dava bu kez Danıştay’a taşındı. Danıştay 10. Dairesi itirazı kabul ederek, idare mahkemesinin kararının bozulmasına karar verdi. Kararın gerekçesinde, dava konusu uyuşmazlığın Coca-Cola İçecek A.Ş. tarafından üretilen içeceklerin içerisinde bulunan şeker, fosforik asit, karamel/4-metilimidizol, kafein, aspartam ve bisfenolA gibi katkı maddelerinin insan sağlığı açısından zararlı olup olmadığının belirlenmesi hususunda toplandığı bildirildi.
YEREL MAHKEMENİN İNCELEME YAPMADIĞINI BELİRTTİ
Yerel mahkemenin herhangi bir araştırma ve inceleme yapmadan davayı reddettiği belirtilen kararda, "Bu hususun çözme kavuşturulması özel ve teknik bilgi gerektirdiğinden bilirkişi incelemesi yaptırılması gerekmektedir” denildi. Danıştay, şu sonucu ilan etti.
"Bu nedenle, bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle Coca-Cola İçecek A.Ş. tarafından üretilen gazlı içeceklerin içerisinde yukarıda sayılan katkı maddelerin bulunup bulunmadığı, anılan maddelerin tespiti halinde mevzuatta kullanımına izin verilip verilmediği ile kullanım miktarlarının Türk Gıda Kodeksi mevzuatına uygun olup olmadığı ortaya konularak dava konusu işlemin hukuka uygunluk denetiminin yapılması gerekirken, eksik inceleme ve değerlendirme sonucunda verilen davanın reddi yönündeki mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır."
TARIM BAKANLIĞI'NA YÜKLENEN GÖREVLERE DEĞİNDİ
Danıştay, verilen kararda mevzuatın Tarım Bakanlığı’na yüklediği görevleri de bildirdi:
"Anılan mevzuat hükümlerinden, güvenilir olmayan gıda, gıda ile temas eden madde ve malzemenin piyasaya arz edilemeyeceği, insan sağlığı için tehlike oluşturan ve tüketime uygun olmayan gıdanın, güvenilir olmayan gıda kabul edileceği, bununla birlikte davalı idarenin gıda maddelerinin insan sağlığına zararlı olup olmadığının belirlenmesinde tüketicinin sağlığı üzerindeki ani ve uzun vadede oluşturabileceği muhtemel etkilerin tespit edilmesi ve elde edilecek veriler ışığında gerekli önlemlerin alınması konusunda görevli ve yetkili olduğu anlaşılmaktadır."
UYGULANACAK İKİ SEÇENEK BULUNUYOR
Danıştay’ın bu kararının ardından yerel mahkemenin uygulayabileceği iki seçeneğinin olduğu ifade edildi. Mahkeme, eğer kararında direnirse dosya Danıştay Hukuk Genel Kurulu’na gidecek. Ancak yerel mahkeme, karara uyarsa dava kapsamında Coca-Cola’nın içeriğine ilişkin bilirkişi görevlendirilecek. Bilirkişi tarafından hazırlanan rapor mahkemeye sunulacak. Mahkeme, rapordaki tespitlere göre dava hakkındaki kararı verecek.
