Türkiye'de aylardır süren koronavirüs salgını süreci herkeste korku yaşatmaya devam ediyor. En ufak bir ateş, ağrı ve ya öksürükte 'Acaba korona mı oldum?' sorusu akıllara geliyor. Bu nedenle koronavirüs belirtileri en çok araştırılan konular arasında yer alıyor. Bazı insanlarda hiç belirti göstermeyen koronavirüsün 14 gün kuluçka süresi olduğu biliniyor. Peki Koronavirüs belirtileri nasıl başlar? Koronavirüs belirtisi kaç günde çıkar? İşte gün gün koronavirüs belirtileri...

Öncelikler koronavirüs belirtilerine bakalım;

 BELİRTİLERİ NELERDİR?

ABD Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi (CDC),koronavirüs semptomlarına 6 madde daha ekledi. Koronavirüsün belirtileri yalnızca ateş, öksürük ve nefes darlığı olarak biliniyordu. Ancak CDC, hastalığın belirtilerine 6 madde daha ilave etti.

CDC'nin belirlediği Covid-19’un göstergesi olabilecek semptomların son listesi şöyle:

* Ateş

* Öksürük

* Nefes darlığı ya da nefes alma güçlüğü

* Üşüme

* Üşümeyle birlikte tekrar eden titreme

* Kas ağrısı

* Baş ağrısı

* Boğaz ağrısı

* Tat ve koku alma kaybı

KORONAVİRÜS BELİRTİLERİ NASIL BAŞLAR?

1-3. gün: Soğuk algınlığı ve gribe benzeyen belirtiler ortaya çıkar. Hafif ateş ve boğaz ağrısı görülebilir. Bağışıklık zayıfsa mide bulantısı ve ishal görülebilir.

4. gün: Boğaz ağrısı şiddetlenir. Ses boğuklaşır. Yeme ve içmede zorluk yaşanabilir. Hafif baş ağrısı ile birlikte ishal başlar.

5. gün: Boğaz ağrısı şiddetlenir. Yeme ve içme oldukça ağrılı bir hale gelir. Vücudu ve uzuvları hareket ettirmek sancılı olur. Eklem ağrıları görülür.

6. gün: Kuru öksürük başlar. Konuşurken yutkunurken boğaz ağrısı şiddetlenir. Şiddetli bitkinlik başlar. Mide bulantısı artar. Zaman zaman nefes almada zorluk yaşanır. İshal ve kusma şiddetlenir.

7. gün: Ateş 38 dereceye yükselir. Öksürük ve balgam çok şiddetlenir. Vücut ve baş ağrılarıyla birlikte kusma çok şiddetli bir hale gelir.

8. gün: Soluk alıp vermek çok güç bir hale gelir. Göğüs bölgesi çok ağır olarak hissedilir. Öksürükle birlikte baş ve eklem ağrıları son derece artar. Vücut sıcaklığı 38 derecenin üzerine çıkar.

9. gün: Tüm belirtiler şiddetle artar. Yüz veya dudaklarda mavileşme görülür. Öksürük ve balgam çok şiddetlenir. Vücut ve baş ağrılarıyla birlikte kusma çok şiddetli bir hale gelir. Bu belirtilere sahipseniz hemen tıbbi yardım alın.

KORONAVİRÜS BELİRTİSİ KAÇ GÜNDE ÇIKAR?

Belirtileri genellikle 2 gün içinde ortaya çıkmış oluyor. Ancak asemptomatik vakalarda yani herhangi bir semptoma rastlanmayan vakalarda belirti ortaya çıkmadığı için hasta kendisini covid-19 negatif hissedebilir. Bu nedenle belirtilerden bir ya da birkaçına sahip olanların ya da covid-19 pozitif bir kişiyle temaslı olanların test yaptırmasında fayda var.

BURUN AKINTISI KORONAVİRÜS BELİRTİSİ MİDİR? 

Salgına yol açan koronavirüs enfeksiyonunda burun akıntısı, aksırık, burun kaşıntısı ve göz yaşarması gibi semptomlar beklenmez. Nezle belirtisi olan 4 hastalık en çok olan İnfluenza (grip) enfeksiyonunda karşılaşılır. Halsizlik, kırgınlık, yüksek ateş, boğaz ağrısı her iki hastalığın ortak bulguları olarak bilinir.

ÜŞÜME KORONA BELİRTİSİ MİDİR? 

Yaygın belirtilerinin yanı sıra seyrek olarak rastlanan belirtileri mevcuttur. Üşüme ve titreme de seyrek olarak karşılaşılan koronavirüs belirtileri arasında yer alıyor.

KORONAVİRÜS BELİRTİLERİ GÖRÜLME SIKLIĞI

Kuru öksürük: Virüs alt ve üst solunum yollarını etkilediği için en sık görülen belirti.

Yüksek ateş: Virüsün yol açtığı tahribatlar ve vücuda verdiği zarar nedeniyle aynı şekilde kuru öksürük gibi en sık görülen bir diğer belirti yüksek ateş.

Boğaz ağrısı: Yüksek ateş ve kuru öksürüğe oranla daha az görülse de solunum yollarına bulaşan virüsler bulaştığı bölgede ağrıya neden oluyor. Boğaz ağrısı da bu hastalığın belirtileri arasında gösterilebilir.

Nefes darlığı: Hastalığın ölümcül sonuçlar doğurmasındaki en büyük etkenlerden biri de oluşturduğu nefes darlığı. Özellikle solunum problemi olan hastalar, virüs nedeniyle artan nefes darlığına bağlı olarak yaşamlarını yitirebiliyor.

Yorgunluk: Virüsün vücutta oluşturduğu genel tablo nedeniyle hasta kendisini yorgun hissedebilir, kas ve eklem ağrıları yaşayabilir.

Baş ağrısı: Üst solunum yollarına etki eden virüsün nefes darlığı, boğaz ağrısı ve diğer belirtiler nedeniyle oluşturduğu etki dönem dönem baş ağrısıyla da baş gösterebiliyor.

Nezle ve ishal: Virüsün en az görülen belirtileri ise nezle ve ishal. Bu belirtiler çok az sayıda hastada ortaya çıkıyor.

VİRÜSTEN KORUNMA YOLLARI NELERDİR?

Mümkün olduğu kadar yurtdışına yolculuk yapılmaması önerilmektedir. Yurtdışına çıkışın zorunlu olduğu durumlarda aşağıdaki kurallara dikkat edilmelidir: 

Akut solunum yolu enfeksiyonlarının genel bulaşma riskini azaltmak için önerilen temel ilkeler Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) için de geçerlidir. Bunlar;

-El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
- Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.
- Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).
- Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık temizlenmelidir
- Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle mümkün ise sağlık merkezlerine gidilmemeli, sağlık kuruluşuna gidilmesi gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmelidir.
- Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağız tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmeli, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içi kullanılmalı, mümkünse kalabalık yerlere girilmemeli, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burun kapatılmalı, tıbbi maske kullanılmalıdır.
- Çiğ veya az pişmiş hayvan ürünleri yemekten kaçınılmalıdır. İyi pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir.
- Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların kesilebileceği alanlar gibi genel enfeksiyonlar açısından yüksek riskli alanlardan kaçınılmalıdır.
- Seyahat sonrası 14 gün içinde herhangi bir solunum yolu semptomu olursa maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı, doktora seyahat öyküsü hakkında bilgi verilmelidir.

KORONAVİRÜS TESTİ NE ZAMAN YAPILMALI? 

Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı ve Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Yeşim Taşova, test kuyruklarının salgının arttığı her ülkede öngörülen bir şey olduğunu söyledi. Bu konudaki en büyük hatanın temaslı olan kişinin telaş yaparak hiçbir semptom göstermemesine karşın temastan kısa süre sonra teste gitmesi olduğunu belirten Taşova, “Pozitif biriyle temas sonrası 6 günden önce yaptırılan testin pozitif çıkma olasılığı 'yok' denecek kadar az. Yani siz aslında virüsü vücudunuza almış olsanız dahi hastalığın doğru evresinde test yaptırmadığınız için doğru sonuç alamazsınız. Kişi semptom göstermediği halde 6 gün öncesinde hastaneye gidip ‘Bende bulgular’ var diyerek test yaptırırsa hem kendisini yanıltır hem de sağlık sisteminde yoğunluğa neden olur. Bundan dolayı temaslı iseniz 6 gün kendinizi dinleyin sonrasında bulgular ortaya çıkarsa zaten filyasyon ekipleri sizi yönlendiriyor. 6 gün içinde kendinize dikkat edin. Belirti ve bulgu varsa hemen sağlık kuruluşuna başvurun” dedi.

Diğer yandan kişide eğer hastalık belirtisi ya da temaslı şüphesi varsa mutlaka PCR testi yapılması gerektiğini belirten Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası (AHESEN) Başkanı ve Aile Hekimi Dr. Gürsel Özer şunları söyledi: "PCR testleri hala altın standarttır ki bunda bile aslında kişinin semptom gösterip göstermediği önemlidir. Çünkü PCR testlerinin de yalancı negatif sonuç verme ihtimali vardır. Diyelim herhangi pozitif biri ile temas ettiniz. Kendinizden şüpheleniyorsunuz. 4-5. günden itibaren belirtiler ve bulaşıcılık başlıyor. 4-5 gün boyunca semptom vermeden geçirebilirsiniz. Pozitif sonuç ancak bu süreden sonra alınabilir. Zaten Sağlık Bakanlığının bilimsel tavsiyelerinde de bu şekilde. Temaslı iseniz en az 5 gün sonra ya da ortalama 7 günde test yaptırılması tavsiye ediliyor. Doğru olan da bu. Ama burada da gene önemli olan semptomlar. Semptom varsa test öneriliyor. Çünkü temaslı da olsanız virüs yükünüz az olabilir, hastalığı geçirmeyebilirsiniz. O yüzden semptomunuz da olmaz ve testiniz de negatif çıkar. Asıl önemli olan, bu sürede maske mesafe hijyen izolasyonu uygulayıp semptom ve bulgular olduğu zaman mutlaka PCR testi yaptırmaktır. Hızlı antikor testleri ise ancak hastalığı geçiren kişilerde 'antikor yanıtı oluşmuş mu oluşmamış mı?' buna bakmak için yapılabilir. Bunu da bilim insanları yapsın, koruyuculuk ne kadar devam ediyor, hangi gün ne antikoru oluşuyor ya da hastanelerde araştırmalar için yapılsın. Ama bizim gibi kullanıcılar için, bireysel olarak bu testi yapmanın herhangi bir anlamı yok."