Romatoid Artrit Nedir?
Kronik ve iltihaplı romatizmal bir hastalık olan romatoid artrit, özellikle eklem yakınmalarıyla kendini gösteriyor ve iyi tedavi edilmediğinde sakatlığa yol açabiliyor. Genel olarak iç organlarda ve diğer sistemlerde soruna neden olmayan hastalık, kendini kas ve iskelet sisteminde gösteriyor.
Neden Ortaya Çıkıyor?
En önemli neden genetik yatkınlık. Özellikle romatoid artrit ile ilişkisi kanıtlanmış bazı genetik modeller biliniyor. Hastalıkta, bağışıklık sistemi kontrolsüz davranıyor ve kendi kendine zarar veriyor. Mikrop içermeyen, romatoid artritte, vücudun eklemlerde kendi kendine başlattığı ama sonlandıramadığı sürekli bir iltihap hali bulunuyor.
Romatoid Belirtileri Nelerdir?
- Hastalarda en sık el bileği, el ve ayak parmak eklemlerinde ağrı, yumuşak lastik kıvamlı şişlikler ve hareket kısıtlılığı görülüyor. Hastalar kavanoz kapağı açmak, bez sıkmak, düğmelerini iliklemek gibi günlük işlerini yaparken bile zorlanabiliyor. Hatta kişisel ihtiyaçlarını kendileri gideremedikleri için yardıma ihtiyaç duyabiliyor.
- Hızlı ve şiddetli başlangıç varsa eklemlerde sıcaklık ve nadiren hafif kızarıklık da görülebiliyor.
- Diz, omuz ve dirsek eklemleri daha az oranda etkileniyor. Ama ileri yaşlarda ilk etkilenen eklemler olabiliyor.
- Eklemdeki ağrı, şişlik ve kısıtlılık hali özellikle sabah saatlerinde kendini gösteriyor. Buna “sabah katılığı” deniliyor. Uyandığında son derece ağrılı ve tutuk olan hasta, birkaç saat sonra rahatlıyor ve eklemlerini daha kolay oynatabiliyor. Hastalığın şiddeti ne kadar fazla ise tutukluluk hali o kadar uzun sürüyor.
En Sık Kimlerde Görülüyor?
Kadınlarda erkeklere göre daha sık rastlanıyor. Özellikle ilk başlangıcı doğurganlık çağındaki (20-45 yaş) kadınlarda daha sık görülüyor. Daha ileri yaşlarda hatta daha küçük yaşlarda da başlayabiliyor. Romatoid artrit kadınlarda erkeklere göre daha şiddetli olabiliyor.
Nasıl Teşhis Ediliyor?
Hastanın yakınmalarını çok iyi anlatması önemli. Daha sonra ön tanıya yönelik olarak kan tetkikleri ile eklem grafisi, manyetik rezonans (MR) ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılıyor. Ayrıca romatoid artrit için özel ve genel kan testleri yapılıyor. Laboratuvar sonuçları, hastalığın öyküsü ve muayene bulguları birarada değerlendirilerek tanı konuluyor.
Romatoid Nasıl Tedavi Ediliyor?
- Romatoid artritte ve diğer romatizmal hastalıklarda özel bazı ilaçlar kullanılıyor. Bu ilaçlar bağışıklık sistemi hücrelerini baskı altına alıyor. Kullanıldıkları sürece 3 ayda bir karaciğer, böbrek testleri ve kan sayımının takip edilmesi gerekiyor.
- Kaplıca ve ılıca tedavileri iltihaplı romatizmal hastalıklarda, özellikle hastalığın çok aktif olduğu dönemlerde önerilmiyor.
- Hastalığın yatıştığı ve eklemlerde kalıcı kısıtlılık olduğu hallerde fizik tedavi seansları uygulanıyor.
Hamile Olan Romatoid Artritli Hasta Nelere Dikkat Etmeli?
Genellikle romatoid artrit hamilelik sırasında yatışıyor. Hamilelikte bazen ilaçlar kesilebiliyor. Bu hamilelikteki hormonal durumla ilişkili ve hastalık bu dönemde sanki dinlenmeye geçiyor. Ama doğum sonrası alevlenmelere sık rastlanıyor. Eğer ilaç kullanılması gerekiyorsa, gebelikte rahatlıkla kullanılan ve bebeğe zararı olmayan ilaçlar tercih ediliyor. Hastalığın hamilelik sürecine ve bebeğe herhangi bir zararı olmuyor. Hastalar son derece sağlıklı bebek sahibi olabiliyor.
Son zamanlarda uygulanmaya başlanan Ozon terapi ve inflamasyonu önleyici diyet tedavileri de hastalığın seyrini olumlu yönde etkilemektedir.
Sağlıklı Günler…
