Amerika'daki en büyük terör saldırıları olarak tarihe geçen 11 Eylül saldırıları 18. yılında internette araştırılmaya başladı. Peki 11 Eylül olayları nedir? 11 Eylül saldırılarında ne oldu? Bu saldırıyı kim yaptı? 11 saldırısı hangi yılda oldu? Saat kaçta oldu? Saldırı görüntüleri var mı? Usame Bin Ladin kimdir? Tüm merak edilenler haberimizde...
11 EYLÜL 2001'DE NE OLDU?
Amerikan finans sisteminin kalbi New York, 11 Eylül sabahı İkiz Kuleler'e yönelik terör saldırılarına uyandı.
Newark, Boston ve Washington'dan havalanıp San Francisco ve Los Angeles'a giden 4 yolcu uçağının kaçırılmasının ardından Los Angeles'a giden Amerikan Airlines'a ait kaçırılan yolcu uçağı, yerel saatle 08.46'da İkiz Kuleler'in kuzey yönündeki binasına çarptı.
Kuzey kulesi alevler içinde yanarken, United Airlines'a ait kaçırılan diğer bir uçak da ilk saldırıdan tam 17 dakika sonra canlı yayında güney kulesine çarptı.
İkiz kuleler hem ABD hem de tüm dünyanın canlı yayında izlediği saldırıların ardından milyonların gözü önünde dakikalar içinde yerle bir oldu ve Manhattan Adası toz bulutlarına büründü.
İkiz Kuleler'e saldırıların ardından kaçırılan bir diğer uçak ise ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) binasına çarptı.
Kaçırılan son uçak ise Pennsylvania eyaleti kırsalında F-16'lar tarafından düşürüldü.
11 Eylül saldırıları sonucu uçakları kaçıran 19 saldırgan hariç, New York, Washington and Pennsylvania'da toplam 2 bin 977 kişi hayatını kaybetti.
Saldırılarıysa El-Kaide terör örgütünün lideri Usame Bin Ladin üstlendi.
11 Eylül saldırı görüntüleri:
ABD SALDIRI SONRASI NE YAPTI?
ABD'nin 11 Eylül saldırılarına ilk cevabı, Afganistan'a girmek oldu.
Dönemin ABD Başkanı George W. Bush, Taliban'ın ABD'nin El-Kaide lideri Usame Bin Ladin'in iadesini reddetmesi üzerine 7 Ekim 2001'de Afganistan'ı işgal ederek Taliban rejimini devirdi ve ülkede iktidara Batı'ya daha yakın duran Hamid Karzai geçti.
ABD'nin Afganistan'ın teröristlerin "üssü" olmasını engellemesi için başlattığı operasyonlardan 18 yıl sonra ülke son dönemde DEAŞ militanlarının da barınmaya başladığı teröristler için güvenli bir liman haline geldi.
ABD'nin Afganistan'ı işgalinden bu yana ise ülkede 50 binin üzerinde sivil ve 2 bin 400 civarında Amerikan askeri hayatını kaybetti.
ABD liderliğindeki NATO güçlerinin Afganistan’daki savaş misyonu 28 Aralık 2014'te Kabil’de düzenlenen törenle resmen sona ermesine karşın ABD hala "terörle mücadele" ve "ülkeyi yeniden inşa etme" gerekçesiyle ülkedeki askeri varlığını sürdürüyor.
ABD'nin Afganistan'da şu an yaklaşık 14 bin askeri bulunuyor.
En önemli değişimler arasında havaalanlarında ve sivil havacılıkta güvenlik önlemlerinin sıkılaştırılması yer alıyor. Kokpit kapıları, açılmalarını zorlaştıracak şekilde yeniden tasarlandı.
Sivil havacılık sektörü ağır bir ekonomik krizin içine girdi. Bazı büyük havayolu şirketleri kapanırken, ABD Kongresi sektörün ayakta kalabilmesi için 15 milyar dolarlık mali yardım yapmak zorunda kaldı.
Sadece ABD’de değil, dünyanın birçok yerinde kamu binaları ve kalabalıkların olduğu yerlerin güvenlik önlemleri artırıldı.
11 EYLÜL SALDIRILARININ ETKİLERİ NELER OLDU?
Saldırı, dünya medyası tarafından "medeniyetler çatışması" olarak yorumlandı. 11 Eylül saldırılarını gerekçe gösteren başkan George W. Bush, önce Afganistan, ardından da Irak'ı işgal etti. ABD Başkanı George W. Bush Terörizmle Savaş Kampanyası başlattı ve bu kampanya ile NATO'nun 5. maddesini işletmeye başlattı. Bu Kampanya'da ABD'ye başta Birleşik Krallık olmak üzere birçok ülke destek olmaktadır.
11 Eylül saldırıları sonucu, başta ABD olmak üzere batılı devletlerde Müslümanlara karşı işlenen nefret suçlarında büyük artış görüldü.
USAME BİN LADİN NASIL ÖLDÜRÜLDÜ?
El Kaide'nin kurucusu ve lideri Usame Bin Ladin bundan tam 10 yıl sonra, 2 Mayıs 2011 tarihinde ABD kuvvetlerinin düzenlediği bir harekat ile gizlendiği Pakistan'ın Abbotabad kentinde yakalandı ve öldürüldü.
El Kaide'nin liderliğini bugün Ladin'in yardımcılarından biri olan Eyman El Zevahiri sürdürüyor.
Lideri Usame Bin Ladin'in öldürülmesi ve IŞİD'in ortaya çıkışından sonra El Kaide'nin nispeten eski gücünü kaybettiği düşünülüyor. Ancak El Kaide örgütü hâlâ varlığını sürdürüyor ve saldırılarına devam ediyor.
ABD, "terörizmle mücadele" gerekçesiyle girdiği Afganistan'dan henüz çıkmış değil.
8 Eylül 2019'da Taliban, ABD Başkanı Trump'ın barış görüşmelerini durdurduğunu duyurduğu açıklamasına tehditle karşılık verdi.
Barış süreci kapsamında ABD'nin 'prensipte anlaşılması' durumunda yıl sonuna kadar 14 bin askerinden 5 binini çekmesi, gelecek 16 ay içerisinde de kademeli olarak ABD askerlerinin büyük kısmının çekilmesini öngörülüyordu.
Taliban ise buna karşılık olarak El Kaide ile tamamen bağını koparacak, Afganistan topraklarının silahlı gruplarca ABD ve müttefiklerine karşı kullanılmasını engelleyecek ve Afgan hükümetiyle masaya oturacaktı.
11 EYLÜL SALDIRISI SONRASI DÜNYA NASIL BİR TEPKİ VERDİ?
Irak hariç, ABD’nin diplomatik ilişkisi bulunmayan ülkeler dahil hemen her ülke saldırıların ardından ABD’ye destek açıklaması yaptı.
Irak’tan yapılan açıklamada, “Amerikan kovboyları, insanlığa karşı işledikleri suçların meyvesini topluyor” denildi. Filistin Yönetimi, Afganistan ve İran da saldırıların ardından dayanışma mesajı verdi.
NATO Şartı’nın bir üyeye yapılan bir saldırının tüm üyelere yapılmış olacağını belirten 5’inci maddesi ilk kez yürürlüğe konuldu.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), saldırıları kınadı ve “terörle mücadele konusunda” her türlü askeri adımı atmaya hazır olduğunu ilan etti.
11 EYLÜL SONRASI HANGİ FİLMLER ÇEKİLDİ?
Saldırılarla ilgili sinema filmleri çekilmeye başlanmıştır. İlk film olan United 93 adlı film 1 Eylül 2006'da vizyona girmiştir. Film kırsal alanda düşen United Airlines adlı şirkete ait 93 sefer sayılı uçağın mürettebat ve yolcularının o gün yaşadıkları dehşeti varsayımlara dayanarak anlatmaktadır. Nicolas Cage'in başrolünde oynadığı 2006 yılı yapımı Dünya Ticaret Merkezi adlı filmde de kuledeki insanları kurtarmaya giderken enkazın altında kalan iki polisin hikâyesi anlatılmıştır. Aynı zamanda "Remember Me" adlı yapıtta da 11 Eylül Saldırısı sonucunda hayatını kaybeden genç rolünü Robert Pattinson oynamıştır.
11 EYLÜL VE İSLAMOFOBİ İLİŞKİSİ NASIL?
11 Eylül saldırıları başta ABD olmak üzere, Batı'da Müslümanlara karşı işlenen nefret suçlarında büyük artışa ve İslamofobinin giderek derinleşmesine neden oldu, medyada "İslamcı terör" ve "radikal islam" kavramları sık sık kullanılmaya başlandı.
Araştırmalar, medyanın, Müslümanların adının karıştığı terör saldırılarına diğer din ya da gruplara mensup kişilerce düzenlenen saldırılardan daha fazla yer verdiğini ortaya koydu.
Bush yönetimi, genel olarak Ortadoğu'da savaş yanlısı politika izlediği gerekçesiyle hem ABD'de hem de diğer ülkelerde sık sık eleştirilerin hedefi oldu. Afganistan'ı işgal ederken birçok ülkenin desteğini alan Bush yönetimi, aynı desteği Irak'a girerken bulamadı.
Bush'un ardından ABD başkanlığına gelen Barack Obama, "savaş karşıtı lider" olarak öne çıktı. Obama, başkanlığı döneminde Amerikan askerlerinin büyük bir kısmını Afganistan ve Irak'tan çekti.
El Kaide lideri Usame bin Ladin, Obama'nın başkanlığının birinci döneminde ele geçirildi ve öldürüldü.
Irkçı ve Müslümanlar karşıtı söylemleriyle öne çıkan ABD Başkanı Donald Trump da gerek seçim kampanyaları gerek göreve geldiği 2017 yılından beri 11 Eylül'ü gerekçe göstererek bazı Müslüman ülkelerin vatandaşlarına ABD'ye seyahat yasağı getirmek gibi bazı İslamofobik adımlar attı.
ABD'nin Afganistan'a askeri müdahalesinin büyük bir hata olmakla eleştiren Trump yönetimi ise bir süredir Taliban ile barış müzakereleri yürütüyordu ancak iki Amerikalı askerin Taliban saldırıları sonucu hayatını kaybetmesinin ardından Trump, görüşmeleri askıya aldı. Trump, Taliban ile anlaşmaya varıldığı takdirde ise Afganistan'daki Amerikan askerinin bir kısmını geri çekerek, ülkede 8 bin 600 asker bırakmayı planlıyor.
USAME BİN LADİN KİMDİR?
Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin (Arapça: أسامة بن محمد بن عوض بن لادن; 10 Mart 1957, Riyad - 2 Mayıs 2011, Abbottabad), çeşitli uluslararası kuruluşlar ve ülkeler tarafından terör örgütü olarak tanımlanan İslamcı örgüt el-Kaide'nin kurucularından biri ve lideri. 1994 yılında vatandaşlıktan çıkarılıp vatansız kalıncaya kadar Suudi Arabistan vatandaşı olan bin Ladin, bin Ladin ailesine mensuptur.
Kökeni Yemen'deki Kinde kabilesine dayanan Usame bin Ladin, Riyad'da doğdu. 1979'da Pakistan'a gitti ve Afganistan'da Sovyetler Birliği'ne karşı savaşan mücahit kuvvetlerine katıldı. 1988'de el-Kaide'yi kuranların başında gelen isim oldu. 1992'de Suudi Arabistan'dan sürüldü ve Sudan'a yerleşti. Amerika Birleşik Devletleri'nin baskısı sebebiyle 1996'da buradan da ayrılarak Afganistan'da teşkilatlanmaya başladı. Körfez Savaşı'nda Amerikan askerleri Müslümanların en kutsal mekânlarından ikisini barındıran Suudi Arabistan'a konuşlanınca bin Ladin, İslam'a hakaret edildiğini ve bunun intikamının alınacağını söyledi. Önde gelen bazı mücahitler ile birlikte, Orta Doğu'da Amerika Birleşik Devletleri karşıtı grupları örgütledi. 1998'de, Darüsselam ve Nairobi'deki Amerika Birleşik Devletleri konsolosluklarına bomba yüklü kamyonlarla yapılan saldırılar sonrasında FBI tarafından Ten Most Wanted Fugitives ("En Çok Aranan On Kaçak") ve Most Wanted Terrorists ("En Çok Aranan Teröristler") listelerine dahil edildi. 2001'deki 11 Eylül saldırıları sonrasında başlatılan Terörizmle Savaş kapsamında aranan bir numaralı hedef hâline geldi. Pakistan'ın Abbottabad şehrindeki bir komplekste kaldığının tespit edilmesi sonrasında, 2 Mayıs 2011'de, Amerikan özel birliklerin tarafından yapılan gizli harekâtın sonucunda öldürüldü.
