29 Ekim Cumhuriyet Bayramı neden kutlanır kısaca 2022? Tüm yurtta her yıl coşkulu törenlerle kutlanan 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, Türk vatandaşları tarafından heyecanla bekleniyor. Cumhuriyetin 29 Ekim 1923 tarihinde ilan edilmesinin ardından yepyeni bir düzene geçilen ülkemizde, bu tarih Türkiye'nin bayramı olarak ilan edilmiştir. Ulusun, egemenliğini bir kişi, kurum ya da kuruluşun inisiyatifine bırakmadan kendi elinde tuttuğu ve bu egemenliği, belirli bir süre için seçtiği milletvekilleri aracılığıyla yönetime yansıttığı devlet biçimi olan Cumhuriyet, aynı zamanda Atatürk'ün 6 ilkesi arasında en önemli yere sahiptir. Peki 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nın anlam ve önemi nedir? İşte detaylar...

29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI NEDEN, NİÇİN KUTLANIR KISACA 2022 ?

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün, "Türk milletinin karakterine ve adetlerine en uygun olan idare, Cumhuriyet idaresidir.”, ”Cumhuriyet, yüksek ahlaki değer ve niteliklere dayanan bir idaredir. Cumhuriyet fazilettir." sözleriyle önemini anlatmak istediği Cumhuriyet, 29 Ekim 1923 tarihinde ilan edilmiştir. Türk milletinin, Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde kazandığı Kurtuluş Savaşı'nın akabinde ilan edilen bu yeni yönetim şekli, 1925 yılında bayram olarak kutlanmaya başlandı.

Cumhuriyet ilan edildiği sırada henüz 29 Ekim günü bayram ilan edilmemiş, kutlamalar konusunda bir düzenleme yapılmamıştı.

29 Ekim gecesi ve 30 Ekim günündeki şenlikleri halk kendiliğinden organize etti. Ertesi yıl, 26 Ekim 1924 tarihli 986 numaralı kararname ile Cumhuriyet'in ilanının 101 pare top atılarak ve planlanacak özel bir programla kutlanmasına karar verildi. 1924 yılında yapılan kutlamalar, daha sonra yapılacak olan Cumhuriyet’in ilanı kutlamalarının başlangıcı oldu.

2 Şubat 1925'te, Hariciye Vekaleti'nce (Dışişleri Bakanlığı) düzenlenen bir kanun teklifinde 29 Ekim'in bayram olması önerilmiştir. Bu teklif Meclis Anayasa Komisyonu tarafından incelendi ve 18 Nisan'da karara bağlandı; 19 Nisan'da ise teklif TBMM tarafından kabul edildi. 628 sayılı bu kanun ile 29 Ekim, Cumhuriyet'in milli bir bayram olarak kutlanması resmi bir hüküm şekline geldi. Cumhuriyetin ilan edildiği gün, 1925'ten itibaren ülke içinde ve dış temsilciliklerde resmî bir bayram olarak kutlanmaya başladı.

Cumhuriyet Bayramı, TBMM'nin 29 Ekim 1923’de Cumhuriyet yönetimini ilan etmesidir. Bu yüzden, 29 Ekim günü Türkiye’de ve Kuzey Kıbrıs’ta kutlanan bir millî bayramdır. 29 Ekim'de her yer bayraklarla süslenir, stadyumlarda şenlikler yapılır, akşam ise geleneksel olarak fener alayları düzenlenerek kutlamalar yapılır.

29 Ekim Cumhuriyet Bayramının önemine binaen, Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyet’in Onuncu Yıl Kutlamalarının yapıldığı 29 Ekim 1933 tarihinde verdiği 10. Yıl Nutkunda, bu günü en büyük bayram olarak ifade etmiştir.

29 Ekim günü Mustafa Kemal Atatürk'ün “Cumhuriyet” önergesini Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne vermesinin akabinde meclis, önergeyi kabul etmiştir. Bu tarihten itibaren, Türkiye Devletinin yeni yönetimi biçimi Cumhuriyet olmuştur. Yani, “Türkiye Cumhuriyeti Devleti” olmuştur. Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanıdır.

Cumhuriyet Devletinde egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Ulus, kendini yönetme yetkisini, kendilerine temsil eden milletvekilleri aracılığı ile kullanır. Cumhuriyet yönetiminde, yurttaşın seçme ve seçilme hakkı bulunmaktadır.

29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI'NIN ANLAM VE ÖNEMİ NEDİR?

İkinci Meşrutiyetin ilanından altı yıl sonra Osmanlı İmparatorluğu’nda, 1914 yılında Birinci Dünya Savaşı başladı. Dört yıl süren savaş sonunda Osmanlı’nın dahil olduğu ittifak devletleri yenildi. Osmanlı’nın da yenik sayıldığı savaşın sonunda ülkeyi İngilizler, Yunanlılar, Fransızlar, İtalyanlar paylaştı. Bunun üzerine Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a gitti ve orada aldığı karar neticesinde Erzurum’da, Sivas’ta kongreler düzenledi. Mustafa Kemal Paşa

“Tek bir egemenlik var, o da Milli egemenliktir. Ülkeyi yine ulusun kendi gücü kurtaracaktır.”

dedi. Ülkenin dört yanından gelen ulus temsilcileri23 Nisan 1920 günü Ankara’da Büyük Millet Meclisi’nde toplandı. Meclis, Mustafa Kemal Paşa‘yı başkan seçerek, onun önderliğinde Büyük Millet Meclisi, Ulusal Kurtuluş Savaşı’nı başlattı. Her yörede ki efeler, dadaşlar düşmana karşı mücadele ederken, diğer yandan da düzenli ordular İnönü’de, Sakarya’da, Dumlupınar’da savaştı ve zafer elde edildi.

Zafer üzerine dönemin padişahı ülkeden kaçtı ve imzalanan Lozan Barış Antlaşması ile yeni bir devlet kuruldu. Yeni doğan devletin yönetim şekli henüz belirlenmemişti. Büyük Millet Meclisi 11 Ağustos 1923’te ilk toplantısını yaparak, 13 Ekim 1923’te Ankara’yı başkent olarak belirledi. Atatürk, ülkeyi düşmandan arındırıp, sınırları belirledikten sonra hep düşündüğü cumhuriyetin ilanı üzerinde hazırlıklar yapmaya başladı ve 28 Ekim 1923 akşamı yakın arkadaşlarını Çankaya’da yemeğe çağırarak, “Yarın Cumhuriyet’i ilan edeceğiz.” dedi.

Atatürk, 29 Ekim 1923 günü, milletvekilleri ile görüşmesinin ardından hazırlanan Cumhuriyet önergesinin taslağı Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne verildi. Meclis önergeyi kabul ederek, ülkede cumhuriyet yönetimi kuruldu. Atatürk ise kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı oldu.

Atatürk, Cumhuriyetin ilanıyla, Türkiye’yi çağdaş ve uygar devletler seviyesine ulaştırmak için bir dizi yenilik yaptı. Bu yenilikler; siyasal, bayındırlık, toplumsal, tarım, hukuk, eğitim, sanayi, ekonomi ve ticaret alanlarında yapıldı.

CUMHURİYET BAYRAMI 2-3-4-5 KITALIK ŞİİRLER

Cumhuriyeti kurdun,

Umudum hürriyetim oldun.

Milletimizle bir bütün olduk,

Hürriyetimizi kurduk..

Unutmadık seni atam,

Rahat uyu sen rahat uyu.

İzinde gidiyoruz,

Yarınlara daha aydın bakıyoruz.

En güzel özgürlüğü,

Türkiye’mde yaşıyoruz

Varol Sen Cumhuriyet

Kurdu Ata'm cumhuriyet

Bitti artık meşrutiyet

Özgür artık tüm millet

Varol sen Cumhuriyet!

Cumhuriyet, Cumhuriyet

Ne güzel şey hürriyet

Bu vatan sensiz olmaz

Varol sen Cumhuriyet!

Atatürk’ün İzinde (Birkan Soylu)

Cumhuriyetle gelen,

Günlerle güldük

Atatürk’ün izinde,

Mutluluğa yürüdük

Cumhuriyeti seven,

Her Türk’ü övdük

Atatürk’ün izinde,

Bir çığ gibi büyüdük

Cumhuriyet (İ.H. Talas)

Bilirmisin yavrum sen?

Ne acı günler gördük?

Cumhuriyetle geçen,

Günlerde ancak güldük.

Mutlu günler bizimdir

Acı yok artık Türk’e

Bugünü kuran kimdir ?

Saygı duy Atatürk’e.

Cumhuriyet (V. Ötüken)

Cumhuriyet kalbimde

Sönmeyen bir ateştir

Vatanımın ufkunda

Parlayan bir güneştir.

Ata’nın armağanı

Yüce Cumhuriyeti

Korumak ödevimdir

Bu kutsal emaneti.

CUMHURİYET (B. Kemal Çağlar)

Gönül verdik,

Sana erdik.

Ey hürriyet, Cumhuriyet.

Herkes sever,

Seni över.

Ey hürriyet, Cumhuriyet.

Canımızdasın, Kanımızdasın.

Ey hürriyet, Cumhuriyet.

Cumhuriyet

29 Ekimde Cumhuriyet kuruldu.

Ulus özgür sesini

Tüm dünyaya duyurdu.

Al bayrağım göklerde

Övünçle dalgalanır.

Cumhuriyet bayramı

Hep kıvançla kutlanır.

Cumhuriyet

Aydınlatan yolumu

Sensin ey Cumhuriyet

Güçlendiren kolumu

Sensin ey Cumhuriyet

Atatürk’ten armağan

Bize bu cennet vatan

Sonsuza dek yaşayan

Sensin ey Cumhuriyet

Bayram Günü (Necla Özatağan)

Bugün bayram diye,

Balkona bayrak astık,

Stadyuma giderek,

Törenlere katıldık.

Hepimiz coşkuluyduk,

Atam’ la gururluyduk.

En Güzel 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı şiirleri 3 kıtalık olanlardır. Bunlardan bazıları şunlardır;

29 Ekim (Berk Sönmez)

Geldi 29 Ekim

şenlendi sokaklar

Gelin çocuklar

Bayram yapalım.

Gitti padişahlık

Geldi Cumhuriyet

Gelin çocuklar

Bayram yapalım

Cumhuriyeti kuran

Atamızı analım

Gelin çocuklar

Bayram yapalım

Cumhuriyet (Hülya Önel)

Yirmi Dokuz Ekimde,

Cumhuriyet kuruldu

Ulus özgür sesini,

Tüm dünyaya duyurdu.

Cumhuriyet bizlere

Armağandır Ata'dan

Egemenlik sesleri

Yükseldi Ankara'dan.

Al bayrağım göklerde,

Övünçle dalgalanır.

Cumhuriyet Bayramı,

Hep kıvançla kutlanır.

En Sevinçli Günümüz (İsmail Hakkı Sunat)

Cumhuriyet Bayramı

En sevinçli gün bize.

Diye söze başladı,

Öğretmenim dün bize.

Kurtuluş Savaşı'nı,

Kazanınca ordumuz,

Temizlendi düşmandan,

Baştan başa yurdumuz.

Padişahlık devrini,

Temelinden devirdik.

Yurdumuzu apaydın,

Bir cennete çevirdik.

29 Ekim (Fethi Bolayır)

En güzel günümüzdür,

Demokrasi ürünüdür,

Atatürk'ün eseridir,

Yirmi Dokuz Ekimler.

Vatandaşın hür sesi,

Vatanımın neşesi,

Kucaklıyor herkesi,

Yirmi Dokuz Ekimler.

Cumhuriyet kuruldu,

Türk'ün sesi duyuldu,

Törenlerle kutlandı,

Yirmi Dokuz Ekimler.

Atatürk'üm Sen Yokken (Nurşen Gülşen Akkuş)

Bir Cumhuriyet günü

Kalbimizde anılıyorsun

Belki o zaman uyuyorsundur

Atatürk'üm sen yokken

Duydun mu sesimizi

Atatürk'üm derken

Yankılandı her taraf

Atatürk'üm sen yokken

Bir cevap ver ne olur

Aklım hayalim durur

Annem teselli etti

Atatürk'üm sen yokken

29 Ekim (Ali Püsküllüoğlu)

Cumhuriyet bayramı

Geldi bize ne mutlu!

Bayraklarla donattık,

Güzel okulumuzu.

Sokaklarda, evlerde

Al bayrak dalgalanır.

Onun o al rengini

Bütün bir dünya tanır.

Yirmi dokuz Ekimi

Karşılarız neşeyle

Çünkü bugün erdik,

Büyük Cumhuriyet'e

Yürüyün arkadaşlar

Hep ileri koşalım,

Bugün bayramımız var,

Gelin bayramlaşalım.

Cumhuriyet Bayramı(İ. Hakkı Talas)

Bir zamanlar yurdumuzda

Bir başka devlet varmış,

Başındaki padişah

Ne isterse yaparmış.

Millet onun yanında

Köle imiş, kul imiş,

Türklerin vatanında

Yıllar sürmüş bu gidiş.

Vatan kalmış bakımsız

Millet fakir perişan

Sönüp gitmiş eski hız

Yurda saldırmış düşman.

Atatürk padişaha

Düşmana karşı durmuş,

Yurdumuzu kurtarmış

Cumhuriyeti kurmuş.

Cumhuriyet(Vasfi Mahir Kocatürk)

Al yıldızlı al bayraklar,

Her yanda dalgalanıyor.

Süslendi evler, sokaklar

Renk renk ışıklar yanıyor.

Yirmi üç yıl önce bugün.

Cumhuriyet kurdu millet,

Bize büyük Atatürk'ün,

Armağanı Cumhuriyet.

En birinci vazifemiz,

Onun yolunda yürümek.

Canımız gibi koruruz,

Cumhuriyet Türklük demek.

Sevinçle, sağlıkla geçsin.

Sabahımız, akşamımız.

Kutlu olsun hepimize,

Cumhuriyet Bayramımız.

29 Ekim (N. Necati Öngay)

Bin dokuz yüz yirmi üç,

Saat tam 20.30,

Duyurdu bir iki, üç.

Yüz bir pare topumuz

Sanlı büyük ordumuz

Ünümüzü dünyaya

Dağ, taş, dere, ova, çay;

Ağaç, kuş, yıldız, gün, ay.

Asker, işçi, okullu

Neşe île dopdolu

Varol ey Cumhuriyet!

Adı güzel hürriyet!

Dökülen kanımızla

Sönmez inancımızla,

Kavuştuk bizler sana

Can veririz uğruna.

Gel tatlı şenliğimiz,

Gel kutlu benliğimiz,

Sen, bizim yüzümüzsün,

Gönlümüz gözümüzsün,

Damarımızda kansın.

Dizimizde dermansın.

Selam ey cumhuriyet!

Selam ey büyük millet!

Cumhuriyet (Hüseyin Karadeniz)

Tarifin fazilettir,

Başkası eziyettir.

Tek hâkimin millettir,

Cumhuriyet çok yaşa.

Koruyacak millettir,

Yaşaman bir servettir,

Türk olmak bir şereftir,

Cumhuriyet çok yaşa.

Çarpan tek bir yürektir,

Hür yaşamak gerekir,

Anmak büyük şereftir,

Cumhuriyet çok yaşa.

Karanlıklar yok ettin,

Dünyaya sevgi ektin,

Sen bulunmaz nimettin,

Cumhuriyet çok yaşa.

Atatürk Ve Cumhuriyet(Cemal Oğuz Öcal)

Baş eğmişken önünde altı asır her zorluk,

Göçtü bir çınar gibi koca imparatorluk!..

Çatırdattı bu göçüş göklerini vatanın,

Duyunca silkindi Türk narasını "Ata"nın!...

Haykırdı kadın, erkek: "İhtilâl var, ihtilâl"!

Çiğnenemez yerlerde mübarek, şanlı hilâl...

Alev alev bayrağım kızıllıklarda yandı,

Bütün millet "Kemal"in etrafında toplandı!..

Dönünce yurt ananın gözleri bir pınara

Can verdi ulu tanrım bu devrilen çınara!..

Saldı o yeniden kök, filiz, gövde, dal budak:

Irkının şahlanışı ısırttı "Garb"a dudak!..

Çekince Mehmetçik'ler kılıçları kınından,

Göl göl oldu her taraf korkak düşman kanından!

Birleşti siperlerde gazilerle, şehitler,

Yeni bir düzen verdi dünyaya koç yiğitler!..

Dile gelince otuz asırlık şanlı mazi,

Türk'ün kara bahtını ağarttı "Büyük Gazi"!..

Son verip bu cenkte biz binbir kötü niyete,

Kavuştuk sevgilimiz: İstiklâl, hürriyetle!..

Değildir zindan artık bize Anadolu'muz,

Cumhuriyet nuruyla aydınlandı yolumuz!..

Onun kutsal sevgisi taşıyor içimizden,

Gökler dolusu selâm, ölmez "Ata"ya bizden!..

Yaşasın Cumhuriyet (Rakım Çalapala)

Coşkunuz, sevinçliyiz.

Ayrı, gayrı değiliz,

Bütün Türkler hep biriz,

Yaşasın cumhuriyet.

Dünyaya şeref saldık,

Nice ülkeler aldık,

Alnı lekesiz kaldık,

Yaşasın cumhuriyet.

Atatürk kalbimizde,

Yürürüz her gün biz de

Onun çizdiği izde,

Yaşasın cumhuriyet.

Türk, askerdir doğuştan;

Hoşlanırız boğuştan,

Bize anadır vatan,

Yaşasın cumhuriyet...

Yaşasın vatan ana,

Bağlıyız candan ona,

Ne mutlu Türk olana,

Yaşasın cumhuriyet.

Cumhuriyet Güneşi (Fahrünissa Elmalı)

Cumhuriyetten önce,

Köle gibiydi millet.

Sade bir tek kişinin,

Emrindeydi memleket.

Yoksulluk, bilgisizlik,

Sardı dört yanımızı.

Yaşardık, dişimize

Takarak canımızı.

Düşmanlar da üstelik,

Saldırınca vatana.

Başkaldırdı Atatürk,

Yurdumuzu satana.

Toplanıp etrafına,

Dünyaya ateş açtık.

Dört yıl yokluk içinde,

Kahramanca savaştık.

Nihayet temizlendi,

Yabancılardan vatan.

Cumhuriyet güneşi,

Parladı işte o an.

Onun ışıklarıyla,

Kavuştuk hürriyete.

Her gün bir bayram etsen

Azdır cumhuriyete.

Cumhuriyet (Halil Soyuer)

Biziz bu memleketin,

Kanı, iliği, eti,

Yirmi dokuz Ekim'de,

Kurduk Cumhuriyeti.

Yirmi dokuz Ekim'de,

Yeni bir ay parladı.

İşte bu parlak ayın,

Cumhuriyettir adı.

Yirmi dokuz Ekim'de,

Bütün ışıklar yansın,

Caddeler baştan başa,

Bayraklarla donansın.

Şerefimiz var, yurdun,

Toprağında, taşında.

Dinç cumhuriyetimiz,

Tam ..........yaşında.

Elele tutuşalım,

Hiç değişmez bu niyet,

Yaşasın Türk Milleti,

Yaşasın Cumhuriyet.

Cumhuriyet Bayramı (Hayati Otyakmaz)

Cumhuriyet Bayramı

Geldi yine çocuklar

Bayraklarla donandı

Ülkemizde sokaklar

Okullarda evlerde

Al Bayrak dalgalanır

Onun ak Hilâlini

Bütün bir dünya tanır

Yirmi dokuz ekimi

Bekliyoruz sevinçle

Tutkunuz hürriyete

Bir de Cumhuriyet’e

Yürüyelim çocuklar

Durmayalım koşalım

Bugün bayramımız var

Bayram edip coşalım

Müslüman Türk çocuğu

Vatan sana emânet

İlim iman irfanla

Yurda gelir selâmet.

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı şiirleri lise düzeyinde de yazılabilir. Önemli olan 29 Ekim ruhunu yansıtabilmesidir.

Müjdeler var yurdumun toprağına, taşına;

Erdi Cumhuriyetim elli şeref yaşına!

Bu rüzgarla şahlanmış dalga dalga bayrağım;

Başka bir tuğ yaraşmaz Türk’ün özgür başına.

Cumhuriyet, özgürlük, insanca varlık yolu;

Atatürk’ün çizdiği çağdaş uygarlık yolu…

Yılları bir çığ gibi aşarak hafta hafta,

Koşuyoruz durmadan kadın erkek bir safta…

Elimizde meşale; ilke ilke Atatürk,

Işıklarla donattık ülkeyi her hafta

Cumhuriyet, özgürlük, insanca varlık yolu;

Atatürk’ün çizdiği çağdaş uygarlık yolu

Aynı kandan feyz alır bunca toprak, bunca taş.

Kılıç tutan bilekler, verdi sabanla savaş.

Tekniğin dev nabzında her adım, her dakika,

Çarklarda aynı tempo, yüreklerde aynı marş

Cumhuriyet, özgürlük, insanca varlık yolu;

Atatürk’ün çizdiği çağdaş uygarlık yolu

Biz yürekten bağlıyız elli yıldır bu yola;

“Yurtta barış” ilk hedef, “Cihanda sulh” parola.

Koparamaz hiçbir güç bizi milli birlikten;

Atamızın izinden koşuyoruz kol kola

Cumhuriyet, özgürlük, insanca varlık yolu;

Atatürk’ün çizdiği çağdaş uygarlık yolu…

Yaşasın hür ulusum! Soylu gencim, benliğim!

Yaşasın şanlı ordum, sarsılmaz güvenliğim!

Ersin elli yıllarım nice mutlu çağlara;

Örnek olsun cihana devletim, düzenliğim!

Cumhuriyet, özgürlük, insanca varlık yolu;

Atatürk’ün çizdiği çağdaş uygarlık yolu

Bekir Sıtkı ERDOĞAN