Milli Mücadele döneminin sona ermesinin ardından hükümet sisteminin ne olacağı tartışmaları ortaya çıkmıştı. Saltanatın kaldırılmasının ardından gelen tepkiler Mustafa Kemal Atatürk'ü bu yolda daha kararlı olmaya itti. Mustafa Kemal yeni Türk Devletinin adının konması gerektiğine inanarak Cumhuriyeti ilan etmeye karar verdi ve 29 Ekim'de Cumhuriyet ilan edildi. Türkiye Cumhuriyeti açısından önem arz eden bu tarihi güne kısa bir süre kala 29 Ekim resmi tatil mi 2021 ? Kaç gün? Hangi gün? Kaçıncı yıl dönümü? 29 Ekim'de ne oldu? Ne ilan edildi? sorularının cevapları merak ediliyor. İşte detaylar...
29 EKİM'DE NE OLDU? NE İLAN EDİLDİ?
Saltanatın kaldırılması, Cumhuriyet'in ilanı yolunda atılmış önemli bir adım olmuştu. Saltanatın kaldırılması karşısındaki tepkiler Mustafa Kemal Atatürk'ü bu yolda daha kararlı olmaya itti.
Meclis'te hükümet kurulması çalışmalarında çekilen güçlüklerle karşılaşıldı. Atatürk'e doğrudan karşı çıkamayanlar vekiller kurulunu çalışamaz hale getirdiler.
1921 Anayasasına göre meclis hükümeti sisteminde bakanlar tek tek onaylanarak seçiliyor ve çoğunluk uygulanması yapılıyordu. Hiç kimse çoğunluk oyunu alamadığı için Bakanlar Kurulu oluşamıyordu. Ayrıca yeni Türk devletinin adının konması gerekiyordu. Mustafa Kemal Atatürk artık bu sorunun da çözümünde ısrarcıydı.
Hükümet buhranının devam ettiği günlerde Mustafa Kemal, İsmet Paşa, Kazım Paşa ve Fethi Bey'le Çankaya yemeğinde, "Yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz" diyerek İsmet Paşa'ya 28 Ekim 1923'te Anayasa'da cumhuriyetin ilanı için gerekli değişikliği yapacak bir kanun tasarısı hazırlaması görevini verdi. Önerge hazırlandı ve 29 Ekim 1923'te saat 18.45'te TBMM Genel Kurulunda oy birliği ile kabul edildi.
CUMHURİYETİN NEDEN İLAN EDİLDİ MADDELER HALİNDE
- Hakimiyetin kayıtsız şartsız millete ait olmasının ancak Cumhuriyet rejimi ile sağlanabileceği,
- Saltanatın kaldırılması ile, rejim sorunu, devlet başkanlığı sorunu, devletin adının belirlenmesi, vekiller heyetinin sağlıklı seçilmesi sorununun çıkması,
- Hükümet bunalımının ortaya çıkması ve bunun ivedilikle giderilmesi,
- Çağdaşlaşma yolunda adımların atılması için demokratik zeminin oluşturulması gerekliliği,
- Bazı kimselerin devlet başkanı olarak halifeyi göstermeye başlaması.
CUMHURİYETİN İLAN EDİLMESİNİN SONUÇLARI
- Ulusal egemenliğe geçiş süreci tamamlandı.
- Yeni devlet düzeni hukuki bir zemine oturtuldu.
- Meclis Hükümeti sisteminden kabine sistemine geçildi. Hükümet kurması kolaylaştırılarak hükümet bunalımının önüne geçildi.
- İnkılapların yapılması için demokratik ortam hazırlanmış oldu.
- Devlet, meclis ve hükümet başkanlıkları ayrıldı.
- Rejimin adı konarak rejim sorunu çözülmüş oldu. Atatürk'ün Cumhuriyetçilik ilkesi uygulanmaya başlandı.
29 EKİM RESMİ TATİL Mİ 2021? HANGİ GÜN? KAÇ GÜN?
29 Ekim günü 2021 yılında Cuma gününe denk gelmektedir. 29 Ekim resmi tatiller arasında yer aldığı için Cuma günü tatildir. Cumhuriyet Bayramı'nın kutlandığı ülkelerde 28 Ekim öğleden sonra ve 29 Ekim tam gün olmak üzere bir buçuk (1,5) gün resmî tatildir.
KAÇINCI YIL DÖNÜMÜ 2021?
Bu yıl Cumhuriyetinin ilanının 98. yıl dönümünü kutlanacak.
CUMHURİYET BAYRAMI 2-3-4-5 KITALIK ŞİİRLER
Cumhuriyeti kurdun,
Umudum hürriyetim oldun.
Milletimizle bir bütün olduk,
Hürriyetimizi kurduk..
Unutmadık seni atam,
Rahat uyu sen rahat uyu.
İzinde gidiyoruz,
Yarınlara daha aydın bakıyoruz.
En güzel özgürlüğü,
Türkiye’mde yaşıyoruz
Varol Sen Cumhuriyet
Kurdu Ata'm cumhuriyet
Bitti artık meşrutiyet
Özgür artık tüm millet
Varol sen Cumhuriyet!
Cumhuriyet, Cumhuriyet
Ne güzel şey hürriyet
Bu vatan sensiz olmaz
Varol sen Cumhuriyet!
Atatürk’ün İzinde (Birkan Soylu)
Cumhuriyetle gelen,
Günlerle güldük
Atatürk’ün izinde,
Mutluluğa yürüdük
Cumhuriyeti seven,
Her Türk’ü övdük
Atatürk’ün izinde,
Bir çığ gibi büyüdük
Cumhuriyet (İ.H. Talas)
Bilirmisin yavrum sen?
Ne acı günler gördük?
Cumhuriyetle geçen,
Günlerde ancak güldük.
Mutlu günler bizimdir
Acı yok artık Türk’e
Bugünü kuran kimdir ?
Saygı duy Atatürk’e.
Cumhuriyet (V. Ötüken)
Cumhuriyet kalbimde
Sönmeyen bir ateştir
Vatanımın ufkunda
Parlayan bir güneştir.
Ata’ nın armağanı
Yüce Cumhuriyeti
Korumak ödevimdir
Bu kutsal emaneti.
CUMHURİYET (B. Kemal Çağlar)
Gönül verdik,
Sana erdik.
Ey hürriyet, Cumhuriyet.
Herkes sever,
Seni över.
Ey hürriyet, Cumhuriyet.
Canımızdasın, Kanımızdasın.
Ey hürriyet, Cumhuriyet.
Cumhuriyet
29 Ekimde Cumhuriyet kuruldu.
Ulus özgür sesini
Tüm dünyaya duyurdu.
Al bayrağım göklerde
Övünçle dalgalanır.
Cumhuriyet bayramı
Hep kıvançla kutlanır.
Cumhuriyet
Aydınlatan yolumu
Sensin ey Cumhuriyet
Güçlendiren kolumu
Sensin ey Cumhuriyet
Atatürk’ten armağan
Bize bu cennet vatan
Sonsuza dek yaşayan
Sensin ey Cumhuriyet
Bayram Günü (Necla Özatağan)
Bugün bayram diye,
Balkona bayrak astık,
Stadyuma giderek,
Törenlere katıldık.
Hepimiz coşkuluyduk,
Atam’ la gururluyduk.
En Güzel 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı şiirleri 3 kıtalık olanlardır. Bunlardan bazıları şunlardır;
29 Ekim (Berk Sönmez)
Geldi 29 Ekim
şenlendi sokaklar
Gelin çocuklar
Bayram yapalım.
Gitti padişahlık
Geldi Cumhuriyet
Gelin çocuklar
Bayram yapalım
Cumhuriyeti kuran
Atamızı analım
Gelin çocuklar
Bayram yapalım
Cumhuriyet (Hülya Önel)
Yirmi Dokuz Ekimde,
Cumhuriyet kuruldu
Ulus özgür sesini,
Tüm dünyaya duyurdu.
Cumhuriyet bizlere
Armağandır Ata'dan
Egemenlik sesleri
Yükseldi Ankara'dan.
Al bayrağım göklerde,
Övünçle dalgalanır.
Cumhuriyet Bayramı,
Hep kıvançla kutlanır.
En Sevinçli Günümüz (İsmail Hakkı Sunat)
Cumhuriyet Bayramı
En sevinçli gün bize.
Diye söze başladı,
Öğretmenim dün bize.
Kurtuluş Savaşı'nı,
Kazanınca ordumuz,
Temizlendi düşmandan,
Baştan başa yurdumuz.
Padişahlık devrini,
Temelinden devirdik.
Yurdumuzu apaydın,
Bir cennete çevirdik.
29 Ekim (Fethi Bolayır)
En güzel günümüzdür,
Demokrasi ürünüdür,
Atatürk'ün eseridir,
Yirmi Dokuz Ekimler.
Vatandaşın hür sesi,
Vatanımın neşesi,
Kucaklıyor herkesi,
Yirmi Dokuz Ekimler.
Cumhuriyet kuruldu,
Türk'ün sesi duyuldu,
Törenlerle kutlandı,
Yirmi Dokuz Ekimler.
Atatürk'üm Sen Yokken (Nurşen Gülşen Akkuş)
Bir Cumhuriyet günü
Kalbimizde anılıyorsun
Belki o zaman uyuyorsundur
Atatürk'üm sen yokken
Duydun mu sesimizi
Atatürk'üm derken
Yankılandı her taraf
Atatürk'üm sen yokken
Bir cevap ver ne olur
Aklım hayalim durur
Annem teselli etti
Atatürk'üm sen yokken
29 Ekim (Ali Püsküllüoğlu)
Cumhuriyet bayramı
Geldi bize ne mutlu!
Bayraklarla donattık,
Güzel okulumuzu.
Sokaklarda, evlerde
Al bayrak dalgalanır.
Onun o al rengini
Bütün bir dünya tanır.
Yirmi dokuz Ekimi
Karşılarız neşeyle
Çünkü bugün erdik,
Büyük Cumhuriyet'e
Yürüyün arkadaşlar
Hep ileri koşalım,
Bugün bayramımız var,
Gelin bayramlaşalım.
Cumhuriyet Bayramı(İ. Hakkı Talas)
Bir zamanlar yurdumuzda
Bir başka devlet varmış,
Başındaki padişah
Ne isterse yaparmış.
Millet onun yanında
Köle imiş, kul imiş,
Türklerin vatanında
Yıllar sürmüş bu gidiş.
Vatan kalmış bakımsız
Millet fakir perişan
Sönüp gitmiş eski hız
Yurda saldırmış düşman.
Atatürk padişaha
Düşmana karşı durmuş,
Yurdumuzu kurtarmış
Cumhuriyeti kurmuş.
Cumhuriyet(Vasfi Mahir Kocatürk)
Al yıldızlı al bayraklar,
Her yanda dalgalanıyor.
Süslendi evler, sokaklar
Renk renk ışıklar yanıyor.
Yirmi üç yıl önce bugün.
Cumhuriyet kurdu millet,
Bize büyük Atatürk'ün,
Armağanı Cumhuriyet.
En birinci vazifemiz,
Onun yolunda yürümek.
Canımız gibi koruruz,
Cumhuriyet Türklük demek.
Sevinçle, sağlıkla geçsin.
Sabahımız, akşamımız.
Kutlu olsun hepimize,
Cumhuriyet Bayramımız.
29 Ekim (N. Necati Öngay)
Bin dokuz yüz yirmi üç,
Saat tam 20.30,
Duyurdu bir iki, üç.
Yüz bir pare topumuz
Sanlı büyük ordumuz
Ünümüzü dünyaya
Dağ, taş, dere, ova, çay;
Ağaç, kuş, yıldız, gün, ay.
Asker, işçi, okullu
Neşe île dopdolu
Varol ey Cumhuriyet!
Adı güzel hürriyet!
Dökülen kanımızla
Sönmez inancımızla,
Kavuştuk bizler sana
Can veririz uğruna.
Gel tatlı şenliğimiz,
Gel kutlu benliğimiz,
Sen, bizim yüzümüzsün,
Gönlümüz gözümüzsün,
Damarımızda kansın.
Dizimizde dermansın.
Selam ey cumhuriyet!
Selam ey büyük millet!
Cumhuriyet (Hüseyin Karadeniz)
Tarifin fazilettir,
Başkası eziyettir.
Tek hâkimin millettir,
Cumhuriyet çok yaşa.
Koruyacak millettir,
Yaşaman bir servettir,
Türk olmak bir şereftir,
Cumhuriyet çok yaşa.
Çarpan tek bir yürektir,
Hür yaşamak gerekir,
Anmak büyük şereftir,
Cumhuriyet çok yaşa.
Karanlıklar yok ettin,
Dünyaya sevgi ektin,
Sen bulunmaz nimettin,
Cumhuriyet çok yaşa.
Atatürk Ve Cumhuriyet(Cemal Oğuz Öcal)
Baş eğmişken önünde altı asır her zorluk,
Göçtü bir çınar gibi koca imparatorluk!..
Çatırdattı bu göçüş göklerini vatanın,
Duyunca silkindi Türk narasını "Ata"nın!...
Haykırdı kadın, erkek: "İhtilâl var, ihtilâl"!
Çiğnenemez yerlerde mübarek, şanlı hilâl...
Alev alev bayrağım kızıllıklarda yandı,
Bütün millet "Kemal"in etrafında toplandı!..
Dönünce yurt ananın gözleri bir pınara
Can verdi ulu tanrım bu devrilen çınara!..
Saldı o yeniden kök, filiz, gövde, dal budak:
Irkının şahlanışı ısırttı "Garb"a dudak!..
Çekince Mehmetçik'ler kılıçları kınından,
Göl göl oldu her taraf korkak düşman kanından!
Birleşti siperlerde gazilerle, şehitler,
Yeni bir düzen verdi dünyaya koç yiğitler!..
Dile gelince otuz asırlık şanlı mazi,
Türk'ün kara bahtını ağarttı "Büyük Gazi"!..
Son verip bu cenkte biz binbir kötü niyete,
Kavuştuk sevgilimiz: İstiklâl, hürriyetle!..
Değildir zindan artık bize Anadolu'muz,
Cumhuriyet nuruyla aydınlandı yolumuz!..
Onun kutsal sevgisi taşıyor içimizden,
Gökler dolusu selâm, ölmez "Ata"ya bizden!..
Yaşasın Cumhuriyet (Rakım Çalapala)
Coşkunuz, sevinçliyiz.
Ayrı, gayrı değiliz,
Bütün Türkler hep biriz,
Yaşasın cumhuriyet.
Dünyaya şeref saldık,
Nice ülkeler aldık,
Alnı lekesiz kaldık,
Yaşasın cumhuriyet.
Atatürk kalbimizde,
Yürürüz her gün biz de
Onun çizdiği izde,
Yaşasın cumhuriyet.
Türk, askerdir doğuştan;
Hoşlanırız boğuştan,
Bize anadır vatan,
Yaşasın cumhuriyet...
Yaşasın vatan ana,
Bağlıyız candan ona,
Ne mutlu Türk olana,
Yaşasın cumhuriyet.
Cumhuriyet Güneşi (Fahrünissa Elmalı)
Cumhuriyetten önce,
Köle gibiydi millet.
Sade bir tek kişinin,
Emrindeydi memleket.
Yoksulluk, bilgisizlik,
Sardı dört yanımızı.
Yaşardık, dişimize
Takarak canımızı.
Düşmanlar da üstelik,
Saldırınca vatana.
Başkaldırdı Atatürk,
Yurdumuzu satana.
Toplanıp etrafına,
Dünyaya ateş açtık.
Dört yıl yokluk içinde,
Kahramanca savaştık.
Nihayet temizlendi,
Yabancılardan vatan.
Cumhuriyet güneşi,
Parladı işte o an.
Onun ışıklarıyla,
Kavuştuk hürriyete.
Her gün bir bayram etsen
Azdır cumhuriyete.
Cumhuriyet (Halil Soyuer)
Biziz bu memleketin,
Kanı, iliği, eti,
Yirmi dokuz Ekim'de,
Kurduk Cumhuriyeti.
Yirmi dokuz Ekim'de,
Yeni bir ay parladı.
İşte bu parlak ayın,
Cumhuriyettir adı.
Yirmi dokuz Ekim'de,
Bütün ışıklar yansın,
Caddeler baştan başa,
Bayraklarla donansın.
Şerefimiz var, yurdun,
Toprağında, taşında.
Dinç cumhuriyetimiz,
Tam ..........yaşında.
Elele tutuşalım,
Hiç değişmez bu niyet,
Yaşasın Türk Milleti,
Yaşasın Cumhuriyet.
Cumhuriyet Bayramı (Hayati Otyakmaz)
Cumhuriyet Bayramı
Geldi yine çocuklar
Bayraklarla donandı
Ülkemizde sokaklar
Okullarda evlerde
Al Bayrak dalgalanır
Onun ak Hilâlini
Bütün bir dünya tanır
Yirmi dokuz ekimi
Bekliyoruz sevinçle
Tutkunuz hürriyete
Bir de Cumhuriyet’e
Yürüyelim çocuklar
Durmayalım koşalım
Bugün bayramımız var
Bayram edip coşalım
Müslüman Türk çocuğu
Vatan sana emânet
İlim iman irfanla
Yurda gelir selâmet.
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı şiirleri lise düzeyinde de yazılabilir. Önemli olan 29 Ekim ruhunu yansıtabilmesidir.
Müjdeler var yurdumun toprağına, taşına;
Erdi Cumhuriyetim elli şeref yaşına!
Bu rüzgarla şahlanmış dalga dalga bayrağım;
Başka bir tuğ yaraşmaz Türk’ün özgür başına.
Cumhuriyet, özgürlük, insanca varlık yolu;
Atatürk’ün çizdiği çağdaş uygarlık yolu…
Yılları bir çığ gibi aşarak hafta hafta,
Koşuyoruz durmadan kadın erkek bir safta…
Elimizde meşale; ilke ilke Atatürk,
Işıklarla donattık ülkeyi her hafta
Cumhuriyet, özgürlük, insanca varlık yolu;
Atatürk’ün çizdiği çağdaş uygarlık yolu
Aynı kandan feyz alır bunca toprak, bunca taş.
Kılıç tutan bilekler, verdi sabanla savaş.
Tekniğin dev nabzında her adım, her dakika,
Çarklarda aynı tempo, yüreklerde aynı marş
Cumhuriyet, özgürlük, insanca varlık yolu;
Atatürk’ün çizdiği çağdaş uygarlık yolu
Biz yürekten bağlıyız elli yıldır bu yola;
“Yurtta barış” ilk hedef, “Cihanda sulh” parola.
Koparamaz hiçbir güç bizi milli birlikten;
Atamızın izinden koşuyoruz kol kola
Cumhuriyet, özgürlük, insanca varlık yolu;
Atatürk’ün çizdiği çağdaş uygarlık yolu…
Yaşasın hür ulusum! Soylu gencim, benliğim!
Yaşasın şanlı ordum, sarsılmaz güvenliğim!
Ersin elli yıllarım nice mutlu çağlara;
Örnek olsun cihana devletim, düzenliğim!
Cumhuriyet, özgürlük, insanca varlık yolu;
Atatürk’ün çizdiği çağdaş uygarlık yolu
Bekir Sıtkı ERDOĞAN
