Dünya Madenciler Günü nedeniyle internette bu konu araştırılmaktadır. Peki Dünya Madenciler Günü ne zaman? Tarihçesi nasıldır? 4 Aralık Dünya Madenciler Günü ile ilgili mesajları, güzel sözleri, görselleri, şiirleri, yazıları nelerdir? Tüm merak edilenler haberimizde...
DÜNYA MADENCİLER GÜNÜ NE ZAMAN?
Oldukça zor şartlarda görev yapan ve tabiri caizse ekmeklerini taştan çıkaran madenciler için Türkiye genelinde 4 Aralık günü Dünya Madenciler Günü adı altında kutlanır. Maden günü uluslar arası bir gün olup ülkemiz sınırları içinde de belli başlı büyük maden işletmeleri tarafından kutlanır. Madenciler gününün ilk çıktığı zaman Eski roma imparatorluğuna dayanır. O yıllarda Santra Barbara adındaki kişinin Roma askerlerinden kaçıp madencilere sığınması ile başlar. Burada madenciler ile çalışan Santra kısa zaman içinde sevilen biri olarak herkesin tanıdığı bir insan halini alır.
Okullarda da bu hafta ile ilgili madenciler etkinliklere yer verilir, ilgili konuşmalar ve öğrencilerin hazırladığı Dünya Madenciler Günü ile ilgili şiirler okunur. Ayrıca Dünya Madenciler Günü ile ilgili yazılar da okulun panolarına asılarak herkesin madencilik konusunda bilgilenmesi sağlanır. Aynı pano üzerinde Dünya Madenciler Günü ile ilgili güzel sözler de asılır ve akılda kalan görsel objelerde konarak daha fazla ilgi çekmesi sağlanır.
Dünya Madenciler günü tarihleri içinde bazı okullar maden işletmelerine ziyarette bulunarak öğrencilerin madencilerin ve maden de kullanılan makineleri daha yakından görebilmeleri sağlanır. Bu sayede görsel hafızalarına yer edinen bu bilgiler sayesinde daha bilgili ve öngörülü bireyler yetişir.
4 ARALIK DĞNYA MADENCİLER GÜNÜ KUTLAMA MESAJLARI NELERDİR?
Yer altında güneşi hayal edenlerin günü, kutlu olsun..
O kadar çok kazdılar ki cennete düştüler, rahmetle anıyoruz.
Bir avuç kömür için bir ömür veren madencilerimizi saygıyla ve rahmetle anıyoruz.
Emeğin ve alın terinin simgesi madencilerimizin madenciler gününü kutlarız.
Demek ki kömür, sadece bir evi ısıtmazmış…Yakabilirmiş de milyonlarca ciğeri…
Başta Maden Şehitlerimiz olmak üzere tüm Madencilerimizin 4 Aralık Dünya Madenciler Günü kutlu olsun..
Alın terine kömür karası karışanların Dünya Madenciler Günü kutlu olsun
Yer altından yer üstüne değer veren madencilerimizin günü kutlu olsun!
Karanlık yerlerde çalışarak aydınlık bir gelecek bırakmak için çalışan, davranışları ile örnek olarak bizleri aydınlatan madencilerimizin günü kutlu olsun.
Tüm Madencilerimizin 4 Aralık Dünya Madenciler Günü’nü kutluyor, maden kazalarında yaşamını yitiren işçileri saygı ve rahmetle anıyoruz.
Emeğin ve alın terinin simgesi madencilerimizin 4 Aralık Dünya Madenciler Gününü kutluyor, maden kazalarında yaşamını yitiren tüm işçilerimizi rahmetle anıyorum.
Yeraltında ezilenler yeryüzüne seslenirler, madenler bizim derler gerekirse ölüm derler.
Yeraltının efendilerinin günüdür bugün.
Yerin derinliklerinden geldiler ellerinde susmak bilmeyen bir yeraltı güneşiyle…
Aşağıda ölüm var, yukarıda açlık. Aşağıdaki ölüm olasılık, yukarıdaki açlık kesin.
Çok zor şartlar altında çalışan maden emekçilerinin günü kutlu olsun.
Asıl yanan bizdik siz kömür sandınız.
Söz bulunmaz bu elemi yazmaya hepsi muhtaç kara kömür kazmaya. (Ekrem Kaftan)
Alın terine kömür karası değmiş madencileriz biz.
Bir avuç kömür için ömür verenlere selam olsun.
Karanlıklar içinde yaşadınız, Nurlar içinde yatın.
Bir madencinin hayatı kadar acımasızdı hayat.
Onlar, sizler diz çöktüğünüz için büyük görünüyorlar. Ayağa kalkın.
Bir ülkeyi tanımak istiyorsanız, o ülkede insanların nasıl öldüğüne bakın.
Ah bu mevsimler kiraz içindi, ceviz içindi, insan içindi ömrün baharında ocaklara ölüm küredik. (Barış Erdoğan)
“O kadar çok kazdılar ki Cennet’e düştüler…”
“Kararır ekmek insanlık azaldıkça.”
“Daha kaç Can geçmeli dünya denen saatin zembereğinden?” (Vildan Birinci)
“Kararan gönüllere kara düştü bin kere. Güzel güzel öldüler çakılarak yerlere!”
Bir ülkeyi tanımak istiyorsanız, orada insanların nasıl öldüklerine bakın. (Albert Camus)
Türk evi delik deşik; yıkık dökük hânüman. (Necip Fazıl)
Dünyadaki en sağır edici ses; acı çeken bir mazlumun suskunluğudur. (Hz. Ali)
Kömür madenlerinde, ömürler sönerken… Ruhumda kesif bir acı, kalbimde siyah bir isyan var! (Vildan Birinci)
“Şimdi bacalardan ağıtlar tütüyor… Soma ölüm kokuyor.” (Vildan Birinci)
“Demek ki kömür, sadece bir evi ısıtmazmış… Yakabilirmiş de milyonlarca ciğeri…”
TÜRKİYE'DE YAŞANAN MADEN KAZALARI NELERDİR?
1983 Armutçuk grizu faciası: 7 Mart 1983 tarihinde Zonguldak'ın Armutçuk beldesindeki taş kömürü ocağında meydana gelen grizu patlamasında 103 işçi yaşamını yitirmiştir.
1990 Amasya grizu faciası: 7 Şubat 1990 tarihinde Amasya'da, Yeni Çeltek Kömür İşletmesi'ne ait maden ocağında meydana gelen grizu patlamasında 3 işçi yanarak 65 işçi ise göçük altında kalarak hayatını kaybetmişti
1992 Kozlu grizu faciası: Türk madencilik tarihinin en büyük felaketlerinden birinde, 3 Mart 1992 tarihinde Zonguldak'ın Kozlu ilçesindeki taş kömürü ocağında meydana gelen zincirleme patlamalarda 263 madenci yaşamını yitirmiştir.13 Mayıs 2014 tarihinde Soma'da 301 kişinin yaşamını yitirdiği faciaya kadar, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en ölümlü maden kazası olmuştur.
1995 Yozgat-Sorgun grizu faciası: Yozgat'ın Sorgun ilçesinde, Matsan Madencilik Şirketi'ne ait kömür ocağında grizu patlaması sebebiyle meydana gelen kazada 38 kişi göçük altına kalarak can vermiştir.
Balıkesir-Odaköy grizu faciası: 23 Şubat 2010 tarihinde Balıkesir'in Dursunbey ilçesine bağlı Odaköy'de, toplam 47 kişinin çalıştığı maden ocağında meydana gelen grizu patlamasında 17 kişi ölürken 30 kişide yaralanmıştır.
2014 Soma kömür madeni faciası: Türkiye'de en büyük kayıbın yaşandığı maden kazasıdır. 13 Mayıs 2014 tarihinde Manisa'nın Soma ilçesinde, Soma Holding tarafından işletilen kömür ocağında meydana gelmiştir. Patlamanın etkisiyle madende yangın çıkmış ve çok sayıda madenci içeride mahsur kalmıştır. Faciada toplam 301 kişi hayatını kaybetmiştir.
2014 Karaman-Ermenek maden faciası: 28 Ekim'de Ermenek'te olan maden faciası..350 metre derinlikte 18 maden emekçisinin su baskını sonucunda mahsur kalarak yaşamını yitirdi.
DÜNYA MADENCİLER GÜNÜ TARİHÇESİ
Dünya Madenciler Gününün 4 Aralıkta kutlanmasının özel bir anlamı vardır. Hırıstiyanlıkta en çok bilinen ve azizlerden olan, madenci, jeolog, çan imalâtçı, demirci, duvarcı, marangoz, çatı kaplamacısı, elektrikçi, mimar, itfaiyeci mesleklerinin piri olarak düşünülen Aziz Barara her yıl 4 Aralıkta anılmaktadır. Rivayete göre Roma İmparatorluğu zamanında, babasının gazabından kaçarak, İzmit yakınlarında madencilerin çalışmakta olduğu bir mağaraya sığınan, çalışmakta olan madencileri koruduğuna inanılan ve bu nedenle madenciler tarafından azize kabul edilen Santa Barbara’nın 4 aralık tarihinde bu mağaraya yerleşmesi, önce Anadolu’da daha sonra da Avrupa ve tüm dünyada “Dünya Madenciler Günü” olarak kutlanılmaktadır. Ayrıca Avrupa’nın pek çok madeninde Aziz Barbara’ya ayrılmış bir köşe ve bu köşede sergilenen bir de heykeli bulunmaktadır.
Türkiye, dünyanın en önemli maden yataklarına sahip bir ülke olması nedeniyle madencilik sektörü gelişmiş sanayi kollarından biridir. Türkiye’de çıkarılan belli başlı çıkarılan madenlerimize örnek vermek gerekirse; bor, kükürt, demir, boksit, manganez, tuz, cıva, linyit, taş kömürü vb sayabiliriz. 1941 yılında bu yana Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki kömür ve diğer maden ocaklarında meydana gelen kazalarda maalesef 3 binden fazla insanımız maden kazalarında hayatını kaybetmiştir.
DÜNYADA YAŞANAN MADEN KAZALARI NELERDİR?
Benzihu: Çin’in Liaoning eyaletinde Benzi yakınında Honkeiko kömür madeninde 26 Nisan 1942'de, dünyanın en çok ölümlü kömür madeni kazası meydana geldi. Madende gaz ve kömür tozu karışımının neden olduğu patlamada bin 549 kişi hayatını kaybetti. Patlamada maden kuyusunun girişi kapandı. Japonya ordusu, kazaya rağmen 2. Dünya Savaşı’nın sonuna kadar kadar ocağı işletmeye devam etti. Liaoning’in bağımsızlığını kazanmasının ardından Sovyetler Birliği’nin yaptığı soruşturma, havalandırma sisteminin kapanmasıyla karbonmonoksit zehirlenmesinin, madencilerin büyük bölümünün ölümüne yol açtığını gösterdi.
Courrieres: Fransa’da 10 Mart 1906'da meydana gelen kazada, bin 99 kişi hayatını kaybetti. Dünya tarihinin en ölümlü ikinci kömür madeni kazasının nedeni, kuyulardan birinde çıkan yangının yol açtığı büyük patlamaydı.
Mitsubişi Hojyo: Kaza, 15 Aralık 1914'te Japonya’nın Kyuşu adasında Mitsubişi Hojyo kömür madeninde meydana geldi. Japonya tarihinin en ölümlü maden kazasında, 687 kişi yaşamını yitirdi.
Laobaidong: Çin’in Şanzi eyaletinde Datong yakınında bulunan Laobaidong kömür madeninde 9 Mayıs 1960 tarihinde metan gazı patlamasının yol açtığı kazada, 684 kişi hayatını kaybetti. Bu, Çin’in en ölümlü ikinci kömür madeni kazasıydı. Felaketle ilgili bilgiler, Çin yönetimi tarafından 30 yılı aşkın süre 1992 yılına kadar örtbas edildi.
Mitsui Miike: Kaza, 9 Kasım 1963'te Japonya’da meydana geldi. 458 madencinin yaşamını yitirdiği, 833 kişinin yaralandığı kazaya, kömür tozu patlaması neden oldu. Madencilerin büyük bölümü, karbonmonoksit zehirlenmesi nedeniyle hayatını kaybetti. Hayatta kalan madencilerde ağır beyin hasarı görüldü. Bu, Japonya’da meydana gelen en ölümlü ikinci kömür madeni kazası oldu.
Senghenydd: Birleşik Krallık tarihinde en kötü maden trajedisi olan Senghenydd Kömür Ocağı felaketi, Galler’de 14 Ekim 1913 tarihinde meydana geldi. Yer altında kömür tozu patlamasının neden olduğu felakette 439 kişi öldü.
Wankie: 6 Haziran 1972'de Rodezya'da, şimdi adıyla Zimbabve'nin Wankie kömür madeninde bilinmeyen bir nedenden patlama yaşandı. Devam eden seri patlamar tarihin en büyük maden facialarından birinin yaşanmasına sebep oldu.
Çalışmalar sonucunda 8 madenci kurtarılırken, 3 madencininde cansız bedenine ulaşıldı. 428 madenciye ise ulaşılamadı. Madenden sızan gaz sebebiyle arama kurtarma çalışmalarına son verildi. Facia sonucunda 126'sı Rodezyalı olmak üzere farklı ülkelerden 426 maden işçisi hayatını kaybetti.
Dhori: Hindistan'ın Jharkhand eyaletinin Dhanbad yakınlarındaki Dhori kömür madeninde 28 Mayıs 1965'te yaşanan grizu patlaması ve ardından çıkan yangın sonucunda 375 madenci hayatını kaybetti. Patlamanın madencilerden birinin lambasından kaynaklandığından şüpheleniliyordu.
Chasnala: Dhori'deki kazadan 10 yıl sonra, 27 Aralık 1975'de yine Dhanbad yakınlarındaki Chasnala maden ocağında patlama yaşandı. Metan gazının alev alması sonucunda yaşanan patlamayla madenin çatısı çöktü ve madeni su bastı.
Palamadan sağ kurtulan madenciler su ve yıkıntı altında can verdi. Sonuçta 372 madenci hayatını kaybetti. Pek çok madencinin bedenine hiçbir zaman ulaşılamadı.
Oaks: 12 Aralık 1866'da İngiltere'de, Güney Yorkshire'daki Oaks kömür ocağında madencilerin karzamasından çıkan kıvılcım nedeniyle meydana geldiği düşünülen iki ayrı grizu ve kömür tozu patlaması yaşandı. 19. yüzyılın en büyük maden facialarından biri olarak tarihe geçen kazada 361 kişi hayatını kaybetti.
Monongah: ABD'nin Monongah kömür madenlerine ait iki ayrı madende 6 Aralık 1907'de grizu ve kömür tozu patlaması yaşandı. Çoğunluğunu italyan göçmenlerin oluşturduğu 361 madenci hayatını kaybetti. Elektrik aksağamından ya da lambalardan çıktığı şüphelenilen patlama sonucunda havalandırma sistemi çöktü. Havasızlık sebebiyle kurtarma çalışmaları yürütülemedi.
MADENCİLER GÜNÜ ŞİİRLERİ
MADENCİDEN
İndim maden ocağına, kara elmas diyarına
yeryüzü sıcak olsun diye dost...
yıllar boyu kazma salladım suskunca bu zindanda
çocuklarım gülsün diye dost
oysa bizim evde gülen yok.....
yürü derler yürü derler açlığa yürü derler
kara elmas tabut olmuş, gerekirse ölün derler
günü gelir utanmadan ağlaşana gülün derler
yalanlara artık sabrım yok...
Ağıt
Ağıtemek yorgunuydu yüreğiniz,
yüzünüzse kömür karası.
encam yundunuz:
yüzkarasını bize bırakıp
apak yüzünüzle göçüp gittiniz…
Mehmet Tekin
Zonguldak
Sen aziz şehrim
Uykusuz yaşadığımı bilmelisin
Bütün işçilerin
Saçak altında uyuduğu bir saatte
Ben mızıka çalarak geçiyorum sokaktan
Sen aziz şehrim
Ellerim gözlerim kadar benimsin.
Rüştü Onur
Kömür
Yine bir kömür
kütürdedi sobada
kayıp bir madencinin
kalbi rast geldi
atıverdi sıcak odada
Sunay Akın
Kara Mezar
Ellerin karıştı kara kara.
Umudun, elinde bir kazma dudağında sigara.
Gün görmedin hiç.
Güneşi sevmedin!
Bu yokluğundan numara.
Ölmedin girdin toprağın altında ki mezara.
Ellerinin akı kara.
Alnının teri kara.
Talihin adı kara.
Aldı seni kömür denen mücevher.
Aldı hayattan.
Koydu kara mezara.
Ümit Alphan
Madenciler
Kutsal bildik madeni, emek verdik okuduk.
Hep dik durur başımız, madenci derler bize.
Öyle gururlu meslek, korku nedir bilmeyiz.
Helâl yenir aşımız, madenci derler bize
Manyezit, bor, kalsedon, mermer, agat, hematit.
Kömür, kuvars, turmalin, gümüş, kalker, apatit.
Altın, opal, diaspor, perlit, pomza, pegmatit.
Değerlidir taşımız, madenci derler bize.
Baretler başımızda, karotları sayarız.
Botumuzu giyince, her ortama uyarız.
Ocaklarda çalışır, biz madenden doyarız.
Asırlıktır yaşımız, madenci derler bize.
Serdar Atabay
