İkinci el araç alım-satım işlemlerinde zorunlu belgelere bir yenisi daha eklendi. 1 Nisan'dan itibaren ekspertiz raporu ikinci el alım-satım işlemlerinde zorunlu olacak...

İKİNCİ EL ARABA ALIRKEN ARTIK EKSPERTİZ RAPORU ZORUNLU 

1 Nisan'dan itibaren ikinci el araç alım-satım işlemlerinde gerekli belgelere yetkili ekspertiz merkezi raporunun da eklenmesi zorunlu oluyor. Yani satılan her ikinci el araç için rapor almak şart. Artık kilometre düşürme, aracın hasarını, kazasını gizleme gibi dolandırıcılığa kadar varan yanıltmalar son bulacak. Her şirket de ekspertiz raporu düzenleyemeyecek.

İkinci el araç satışında, alıcı talep ederse ekspertiz raporu alınıyordu. Araçta herhangi bir sorun çıkmazsa alım-satım gerçekleşiyordu. Raporu talep etmeyenler ise aracın dış görünüşüne bakıp, satıcının sözüne güvenmek zorunda kalıyordu. Ticaret Bakanlığının 'İkinci el motorlu kara taşıtlarının ticareti hakkında yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmeliği' ile bu durum son buluyor.

ORİJİNAL VE HATASIZ GİBİ DÜŞÜLEN BİR ÇOK ARAÇ ARTIK BAŞ AĞRITMAYACAK

İstanbul, Iğdır ve Van'da 10 merkezde hizmet veren TSE belgeli ekspertiz şirketi Oto Experim'in Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Ağca, ikinci el oto alırken ekspertiz yaptırmanın önemini anlattı. Ekspertiz yaptırılmayan araçlarda astronomik rakamlara varan sorunlarla karşılaşmanın mümkün olduğunu belirten Orhan Ağca, "Tüm bakımları yapılmış, orijinal ve hatasız gibi düşünülen araçlarda daha sonra ortaya çıkabilecek hasarlar sonradan çok baş ağrıtıyor" dedi.

TSE BELGESİ BELGESİ OLAN FİRMALAR EKSPERTİZ RAPORU DÜZENLEYECEK

Düzenlemeyle, ekspertiz raporu düzenleyecek firmalara da çekidüzen veriliyor. Artık her işletme bu raporu veremeyecek. Türk Standartları Enstitüsü'nden (TSE) 'Hizmet Yeterlilik Belgesi' alabilen firmalar, ekspertiz raporu düzenleyebilecek. Orhan Ağca, şu bilgileri verdi: "Almayı düşündüğünüz ikinci el otoyu markaya göre değil şube bazında '13805 TSE HYB BELGELİ' olan güvenilir bir oto ekspertiz merkezine götürmelisiniz. Yeni düzenlemeye göre, 13805 TSE HYB standartlara uymayan ekspertiz servisleri 1 Nisan itibariyle hizmet veremeyecekler. Belgesi olmayan bir servise giderseniz, ileride oluşabilecek olumsuzluklarda karşınızda muhatap bulamayabilirsiniz."

ARABA ALIRKEN EKSPERTİZ RAPORUNUN BULACAĞI KUSURLAR NELER?

İkinci el araç alırken kontrol etseniz de bazı teknik hasarları fark edemeyebilirsiniz. İşte ekspertiz raporunun bulacağı kusurlar:

- Ekspertiz raporunda ikinci el aracın özellikleri, arıza ve hasar durumu ile kilometre bilgilerine yer veriliyor.

- Ekspertiz raporu ile aracın motorunda değişen bir parça var mı yok mu görülür.

- Aracın tamponu, kaportasında problem olup olmadığına bakılır.

- Aracın elektronik arızaları da kontrol edilir.

- Frenlerin durumu ve aşınma derecesine bakılır.

- Aracın boyasının orijinalliği, parça boyaları incelenir.

- Aracın değişen parçaları da tespit edilir.

İKİNCİ EL ARABA ALIRKEN NOTER İŞLERİ NASIL OLUR?

Tüm resmi alım-satım işlemlerinde olduğu gibi ikinci el araba satışlarında da işiniz notere düşer. Genelde noter işlemleri, alınması ve onaylatılması gereken evrakın adeta şehrin dört bir yanındaki yerlerde olması, notere gittiğinizde eksik belge olduğunun tespit edilmesi ve yeniden bazı resmi dairelerin kapanış saatlerine yetişmek için koşturmanız gerektiği gibi sebeplerden zor ve karmaşıktır.

Biz de ikinci el araba alırken noterdeki işlerin nasıl yürüdüğünü basit ve anlaşılır bir şekilde açıklamak istedik. Hadi, tüm bu resmi işlemler sona erse de ikinci el otomobilinizi keyifle kullanmanın tadını çıkarmaya başlasınız artık değil mi?

Noter Öncesi İşlemler

Noter öncesi işlemler daha çok araç satıcılarını ilgilendiriyor. Çünkü bazı işlemler gerçekleştirilmediğinde noter, araç satışını zaten onaylamıyor. İşte onlar:

Motorlu Taşıtlar Vergisi ve Trafik Cezası Kontrolü,
TÜVTÜRK Araba Muayene Sorgulama.

Noterlikte Yapılan İşlemler

1- Gerekli belgelerin kontrolü,

Bu belgeler de şunlar:
Tescil belgesi (ruhsat) ya da tescile ilişkin geçici belge,
Trafik Belgesi,
Geçerli bir kimlik belgesi (Nüfus cüzdanı, ehliyet, avukat kimliği, pasaport vs.)
Vekâleten yapılan işlemlerde vekâletnameler,
Araç tüzel kişiliklere satılacaksa vergi numarası ve imza sirküleri,
Bazı durumlarda plaka.

2- Alıcı ve satıcının kimlik ve ehliyetlerinin kontrolü,
3- Aracın satış devir ve tesciline engel bir durumu olup olmadığının kontrolü,
4- Satış sözleşmesinin hazırlanması,
5- Alıcının, satıcının ve noterin sözleşmeyi imzalaması,
6- Satışın ve aynı anda tescil işleminin gerçekleştirilmesi,
7- Yeni sahipler adına düzenlenmiş tescile ilişkin geçici belgenin düzenlenmesi,
8- Gerekli evrakın alınması,
9- Varsa seferberlik görev emrinin alıcıya tebliğ edilmesi.

Noter Sonrası İşlemler

Hayalinizdeki ikinci el arabayı aldınız. Noter işlemleriniz tamamlandı, çok küçük birkaç işlem daha kaldı. İşte onlar:
15 gün içinde ilgili tescil bürosundan belgenizi elden alabilirsiniz. Bu süre içinde almazsanız tescil belgeniz Emniyet Genel Müdürlüğü veya yetkilendirdiği kurum tarafından Tescil Kayıt Belgesi Adres Kayıt Sistemindeki kayıtlı adresinize otomatik olarak postalanır.
İkinci el aracınızın Trafik Sigortası’nı noter satışı gerçekleştikten sonra yaptırmanız gerektiğini de unutmayın. Sigorta yapılmaması halinde, tescil belgesi Emniyet Müdürlüğü tarafından teslim edilmemektedir.
Noter masrafını satıcı değil; alıcı öder.
Plaka değişimi isterseniz ek ödeme yapmanız gerekir.

İKİNCİ EL ARABA ALIRKEN  NELERE DİKKAT EDİLİR?

Hepimiz mutlaka başkasına ait olan bir şeyleri kullanmışızdır. Bu, ilkokulda arkadaşımızın fazla kalemi, lisede kravatı, belki de üniversitede evin bir odası, ya da başkasının daha önce kullanmış olduğu bir otomobili. Bir defa olsa da yapmış olduğumuz ikinci el kullanımı, ekonomik açıdan avantajlı gibi gözükse de dikkatli davranılmadığında bazı problemleri de beraberinde getirir.

Bu konuda maalesef ülkemizde çok yanlış yaklaşımlar var. Elbette hiç kaza yapmamış orijinal bir ikinci el otomobile herkes sahip olmak ister. Ama ekonomik açıdan bazılarımız için bu çok mümkün olmayabilir.  Çünkü kaza yapmış otomobiller orijinallerine göre daha ucuz fiyata satılır. İşte bu tür araçları alırken problem yaşamak istemiyorsak bazı ayrıntılara dikkat etmemiz gerekir.

Sahibinden ya da herhangi bir bayiden ikinci el araç alırken birinci adımımız mutlaka aracın kendi servisindeki kayıtlara baktırmak olmalıdır.

Aracın kilometresinin orijinal olup olmadığını ya da yapmış olduğu hasarların araca ne kaybettirdiğini, periyodik olarak bakımlarının yaptırılmış olup olmadığını bu kayıtlardan öğrenebiliriz.

Biraz daha ayrıntıya inecek olursak aracın özelikle ön üç parçası -kaput ve çamurluklar- değişmiş ya da boyanmışsa bu aracı daha dikkatli inceletmemiz gerekir.

Genelde önden yapılmış ciddi kazalarda bu ön üç parça zarar görüp boyanır.

Bununla birlikte alt takımların ve motorun da iyice incelenmesi gerekir; çünkü aracın en önemli bölgesi olan ön taraf bu tür kazalarda ciddi zararlar görmüş olabilir. Bu tür araçlar iyi tamir edilmezse özelikle yüksek hızlardaki dengesizliği yüzünden sıkıntı yaşanabilir.

İyi tamir edilmeyen motor ve alt takımlar sürekli problem çıkarmaya meyillidir; ama bu boyanmış parçalar aracın bir kapısı yada arka çamurluğu gibi lokal yerlerde ve ciddi kazalardan dolayı değilse inanın hiçbir sıkıntı yaratmamakla beraber canınızın sıkılmasının da gereği yoktur.

Kaza Yapmış Araçların Değer Kaybı Konusu
Gelelim kaza yapmış araçların değer kaybına: Aracın kaza yapmış ve boyanmış parçalarını incelettiğimizde aracın şase dediğimiz ana iskeletinin zarar gördüğü durumlarda -ki bu tür kazalarda özelikle yeni model araçlarda maliyeti yüksek olan hava yastıkları da açılmış olur- değer kaybı elbette ki daha fazla olacaktır.

Bu tür hava yastığı açılmış kazalı araçların orijinal bir araçla kıyaslanıp değer kaybını genelde piyasadaki eksperler belirler.

En çok dikkat edilmesi gereken konulardan biri de özelikle hava yastığı açılmış olan bu araçların pert kayıtlarının olup olmadığıdır. Bu tür araçların pert kaydının olup olmadığı Tramer sisteminden aracın geçmişine bakılarak öğrenilebilir. Bu da artık çok kolaydır. Bütün sigorta acenteleri hatta telefonla bazı numaralara mesaj atarak bile bu bilgiye ulaşılabilirsiniz

Eğer biraz bu işten anlıyor ve alacağınız aracın servis ya da Tramer kayıtlarına çok önem vermeyip kaderinize razı geliyorsanız hiç değilse kandırılmamak için bazı şeyleri siz de kontrol edebilirsiniz.

Aracın kaputunu açtığınızda özelikle kaput ve çamurluklarının şaseyle birleşme noktalarındaki punta ve somunlara dikkat edin. Eğer bu bölgelerde aşınma ya da boya lekeleri varsa şüphelenin. Daha da usta bir alıcıysanız boyanın dış yüzeydeki dalgalanmasından tutunda pıhtılar ve aracın diğer parçalarındaki renk uyumsuzluğunu da zaten fark edeceksinizdir. Tabi ki bunun için en az yirminci kez ikinci el araç alıyor olmanız gerekir!