Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı Hakları Eylem Planı'nın11 ilke, 9 amaç ve çok sayıda hedef ile faaliyetten meydana gelmektedir. Bu kapsamda çok sayıda yasal ve  idari düzenleme içeriyor. 

İNSAN HAKLARI EYLEM PLANI NEDİR?

Çalışmaları 30 Mayıs 2019'da başlayan İnsan Hakları Eylem Planı yargı ve idari düzenlemeleri içermektedir. 2 yıl süren çalışmaların ardından tamamlandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamasına göre içeriği Türk milletinin ihtiyaç ve taleplerine göre belirlenmiştir. 

Eylem planının nihai amacı, yeni ve sivil bir anayasadır.

İNSAN HAKLARI EYLEM PLANINDA NE VAR, NE İÇERİYOR?

İnsan Hakları Tazminat Komisyonu, Anayasa Mahkemesine başvuruya gerek kalmaksızın, uzun yargılama zararlarını karşılayacak.

Barolar, STK'ler ve üniversitelerden temsilcilerin katılımıyla Ceza İnfaz Kurumları İnsan Hakları İzleme Komisyonu kurulacak.

Hakim ve savcılara coğrafi teminat sağlanacak böylece, yargı teminatını güçlenecek kararlar hızlandırılacak.

İdari yargıda gerekçeli karar 30 gün içinde yazılacak.

Elektronik tebligat uygulamasına, yurt dışında yaşayan vatandaşlar da dahil edilecek. 

İş davalarının daha hızlı sonuçlanmasını temin için, hakimlerin, SGK kayıtlarına bilişim sistemi üzerinden erişebilmesini sağlanacak.

İddianamelerin mağdur ve müştekilere de tebliği yapılacak. İdari davalarda dosyaya sonradan giren bilgi ve belgelerin taraflara tebliği zorunlu olacak. 

Avukatların, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruları elektronik ortamda yapabilecek.

İstinaf ve temyize başvurma süreleri, gerekçeli kararın tebliğiyle başlayacak.

Tüm ilk derece ve istinaf mahkemesi kararları, kişisel verileri koruma ilkesine uygun şekilde, kamuoyunun erişimine açılacak.

Yargıdaki unvanlı görevler için kıdem şartı aranacak. Hakim ve savcı yardımcılığı geliyorr

İdare ile yatırımcılar arasındaki uyuşmazlıkları gidermek için, bağımsızlık ve tarafsızlık esasıyla çalışacak, hızlı karar alabilecek 'Yatırım Ombudsmanlığı' kurulacak. 

Mevzuatı ve uygulamayı, ifade özgürlüğü ile toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının en geniş şekilde teminat altına alınacak.

 İfade ve basın özgürlüğüne ilişkin standartları yükseltmek için gazetecilerin mesleki faaliyetlerinin kolaylaştırılmasına yönelik tedbirler geliştirilecek.

Hangi dine mensup olursa olsun, kamu ve özel sektör çalışanları ile öğrencilerin, kendi dini bayramlarında izinli sayılmaları sağlanacak.

Katalog suçlarda 'somut delile dayanma şartı' getirildi.  Tutuklamanın istisnai bir koruma tedbiri olduğuna ilişkin ilke tahkim edilecek

Adli kontrol tedbirleri, tutuklamada olduğu gibi üst süreye bağlanacak.

İfade vermek için mesai saati dışında gözaltına alma, otelde gecenin bir yarısı gözaltına alma gibi uygulamalara son buluyor. 

İfade alma işlemleri artık 7 gün 24 saat yapılabilecek.

Şikayete bağlı suçlarda açıklamalı davetiye tebliğine rağmen mazeretsiz olarak duruşmaya gelinmemesi halinde, davanın düşürülmesine ilişkin değişiklik yapılacak. 

İşkence iddialarıyla ilgili disiplin soruşturmalarında zaman aşımını kaldırılıyor.

Görevin gereklerine aykırı olarak hak ihlaline sebebiyet veren kamu görevlileri için rücu ve disiplin işlemlerinin etkinliğini artırıyor.

Kadına karşı şiddet suçlarını etkin şekilde soruşturmak amacıyla kurulan özel soruşturma bürolarını ülke genelinde yaygınlaşacak.

Eşe karşı işlenen suçlarla ilgili öngörülen ağırlaştırıcı sebebi, boşanmış eşi de kapsayacak şekilde genişletilecek.

Tek taraflı ısrarlı takip fiillerini ayrı bir suç olarak düzenlenecek. Şiddet mağduru kadınlara avukat görevlendirilmesi sağlanacak.

İletişimin tespiti ve dinlenmesi şeklindeki koruma tedbiriyle elde edilen kayıtlar, beraat kararı halinde yok edilecek.

Ceza infaz kurumlarında dijital dönüşümü tamamlanacak. Hükümlü ve tutuklular yakınlarıyla görüntülü görüşme yapabilecek. 

Öte yandan hükümlü ve tutuklular mektup alma, gönderme, dilekçe verme ve sağlık durumunu takip işlemlerinde teknolojik imkanları kullanabilecek.

Kişisel verilerin işlenmesinde özel hayatın korunmasını sağlamak amacıyla KVK Kanunu AB standartlarıyla uyumlu hale getiriliyor.

Kamulaştırmasız el atmalara karşı vatandaşlar, valiliklere idari yollarla başvuru yapabilecek. 

İcra ve İflas Kanunu ile ilgili yönetmelik, mülkiyet hakkının en geniş şekilde korunmasını sağlayacak şekilde yeniden düzenlenecek.

Kamu idarelerinin taraf olduğu aynı nitelikteki uyuşmazlıklarda 'pilot dava' usulü getirilecek.

Yerleşik yargı içtihatlarının idare tarafından düzenli olarak takip edilecek. Başvuruları kabul etme ve davadan vazgeçme gibi konularda kurumların yetkilerini artıyor.

Tapu siciline idareler tarafından konulan kamusal kısıtlamalar,  elektronik ortamda malik ve ilgililerin erişimine açılacak.

Çocukların dijital riskler, siber zorbalık ve internet bağımlılığından korunmasına yönelik çalışmaları en üst seviyeye çıkarılacak.

Uluslararası koruma ve geçici koruma kapsamındaki kimsesiz çocukların bakım ve gözetiminin daha etkin sağlanabilmesi için tüzel kişi vesayet sistemini hayata geçirilecek.

Çocuk mahkemelerini çocuk dostu şekilde tasarlanacak. Hakim, savcı ve avukatlar, duruşmalara cübbesiz katılacak.

Denetimli serbestlik müdürlüklerinde çocuk büroları kurulacak. Suça sürüklenen çocukların adli süreçlerinin her aşamasını, bu bürolar vasıtasıyla takip edilecek.

Ortaöğretim müfredatına 'gönüllülük çalışmaları' konuldu, Söz konusu çalışmalar üniversitelerde de yaygınlaştırılacak.

Gençleri aile kurmaları yönünde teşvik için evlilik yardımının kapsamını genişletilecek. Gençlerin iş gücü piyasasına aktif katılımları için Genç İstihdamı Ulusal Strateji Belgesi hazırlanacak, staj imkanlarını geliştirilecek.

İstanbul'da BM Gençlik Merkezi kurulmasına yönelik çalışmalara hız verilecek. Böylece BM 2030 Gençlik Stratejisi'nin etkin bir şekilde uygulanmasına katkı sağlanacak.

Engelli bireylerin üst kademe kamu yöneticiliği ile mesleklerine uygun görevlerde istihdamını zorlaştıran hükümleri tespit edilerek kaldırılacak.

Ağır hasta, yaşlı veya engelli hükümlülerin cezalarının konutlarında infazının imkanları artırılacak.

Yaş veya sağlık sebebiyle ceza infaz kurumunda hayatını tek başına idame ettiremeyen hükümlüler için denetimli serbestlik uygulamasının alanını genişletilecek.

Uyuşturucu kullanımından ilk kez denetimli serbestlik kararı alanların rehabilitasyon ve tedavilerinin ara kontrollerle izleneceği, 5 yıl süreli Bağımlılık Takip Modeli kurulacak.

İnsan haklarına duyarlı çalışmalarıyla, emsallerine göre öne çıkan kamu görevlilerini ödüllendirilecek.

Hakim, savcı ve avukat adayları Anayasa Mahkemesi'nde staj yapabilecek.

Hakim ve savcılar ile kamu görevlileri için 'sosyal medya etik ilkeleri' 'tarafsızlık' anlayışını esas alarak belirlenecek.

Hukuk fakültelerinde öğrenim süresini 5 yıla çıkarılacak. Kontenjanlarını da daha nitelikli eğitim verilecek şekilde gözden geçirilecek.