İrtica, ilerlemeye karşı olma durumu, medeniyetten uzaklık, aşırı yobazlık ve çağdaşlık getirecek tüm faaliyetlere karşı olma durumu olarak da bilinen irtica, siyasette sıklıkla gündeme gelmesi üzerine merak konusu oldu. İnternet kullanıcılarının arama motorlarında sıklıkla baktığı İrtica nedir? Ne demek? | İrtica faaliyet nedir? İrticai faaliyetlere karışmamış olma konularını biz de haberimizde ele aldık. İşte detaylar...

İRTİCA NEDİR? | İRTİCA NE DEMEK?

Kelime olarak eskiye geri dönüş, gericilik, geri kafalılık, reaksiyonizm veya retrosesyonizm, önceki koşullara dönüşü isteyen, aşırı tutucu ve ilerlemelere karşıt olan, herhangi bir toplumsal ya da siyasi hareket ya da ideoloji ve buna bağlı eylemler anlamına gelen irtica, batıda Fransız Devriminde sabık monarşi rejimine veya onun koşullarına dönüşü isteyen karşı devrimcileri tanımlamakta kullanılmıştır.

Ondokuzuncu yüzyılda batıda derebeylikleri ve aristokrasiyi korumayı arzu eden ve endüstriyalizm, cumhuriyetçilik, liberalizm ve sosyalizm karşıtlarını tanımlamakta kullanılmıştır. Gerici tabiri politik anlamda gelişme ve yenileşmelere karşı olan ideolojileri tanımlamak için aşağılama amacıyla da kullanılır.

Yirminci yüzyılda irticai (reaksiyoner) siyasi oluşumların genel özelliği, endüstriyel üretimi ve sanayileşmeyi devam ettirmek yanında idari yapı olarak eskiden (demokrasi öncesinde) olduğu gibi totaliter veya totaliter benzeri bir yapı taraftarı olmak şeklinde görülmüştür. İspanya'da Franco yönetimi, Fransa'da Vichy yönetimi, Portekiz'de Antonio Salazar yönetimi bunun örneklerindendir.

Dünyanın türlü yerlerinde var olan rejime tepki olarak gericiliği siyasi programları yapan siyasi oluşumlar görülmektedir. Günümüzde Almanya'da Neonaziler, Afganistan'da Taliban ve ABD'de Ku Klux Klan gibi görüşler gerici görüşlere sahiptir. Mevcut siyasi oluşumlar azınlık durumundadır.

Arapça kökenli olan bu kelime daha çok dine bağlı durumlarda kullanılmakta olup çok dindar kimselerle gerici kimselerin ayrımı keskin bir şekilde yapılamadığından anlam karmaşası yaratmaktadır. 

İRTİCAİ FAALİYET NEDİR?

İrticai faaliyetlerin net bir tanımı bulunmamakla birlikte ülkeyi geriye götürme amacı güden her türlü faaliyet olarak nitelendirilmektedir. 

İrtica kelimesi Türk siyasî literatürüne II. Meşrutiyet'ten (1908) sonra girmiştir. Başta Otuzbir Mart Vak'ası, Adana Vak'ası, Beşiktaş ve Kumkapı hadiseleri olmak üzere II. Abdülhamid'i tekrar iş başına geçirmek isteyen kişi ve grupların sebep olduğu gelişmeler, aralarında dönemin İslâmcılar'ının da bulunduğu Meşrutiyet yanlıları tarafından "irticaî hareketler" olarak adlandırılmış, böylece kelime ilk defa dar anlamda II. Meşrutiyet'e karşı olanlar veya II. Abdülhamid yönetimini isteyenler için kullanılmıştır.

Osmanlı tarihinde çeşitli zamanlarda ortaya çıkan Kadızâdeliler, Patrona Halil, Alemdar Mustafa Paşa, Kabakçı Mustafa ve diğer yeniçeri isyanları gibi tepkisel olaylar için dönemin kaynaklarında irtica kelimesinin kullanılmamış olması da kavrama yüklenen anlamın yeni olduğunu gösterir. Ancak bu hadiseler daha sonra bazı Cumhuriyet dönemi yazarlarınca irticaî hareketler olarak nitelendirilmiştir.

İRTİCAİ FAALİYETLERE KARIŞMAMIŞ OLMA NEDİR?

Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) subay ve astsubay yetiştiren Harp Okulları ile Astsubay Yüksekokulları’na giriş şartları arasında yer alan 'irticai faaliyetlere karışmamış olma' ifadelerinin kaldırıldığı ortaya çıktı.

28 Şubat sürecinde ordu bünyesinde huzursuzluklara neden olması nedeniyle sık tartışılan ve birçok subayın meslekten uzaklaştırılmasında ilk gerekçeler arasında sayılan 'irticai faaliyet' ifadesi ortadan kaldırıldı.

Önceki yönetmelikte giriş koşulları arasında sayılan “Kendisinin, annesinin, babasının, kardeşlerinin ve velisinin, tutum ve davranışları ile yasadışı, siyasi, yıkıcı, irticai, bölücü ideolojik görüşleri benimsememiş, bu gibi faaliyetlerde bulunmamış veya bu gibi faaliyetlere karışmamış olması” şartı yeni yönetmelikte yer almadı.

Bunun yerine önceki yönetmelikte olmayan “Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulu'nca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, iltisakı ya da bunlarla irtibatı olmamak” hükmü giriş koşullarına eklendi.