Bitki dünyasının sağlam türlerinden olan kaktüsler oldukça ilgi görüyor. İşte kaktüs çeşitleri ve bakımı...

Kaktüs çiçeği aslında doğada çöl ortamında susuzluğa dayanabilen bir bitki türüdür. Kolay bakımları ve estetik yapıları bilinen kaktüsler için gerekli ortam hazırladığınız sürece çok uzun süre canlı kalabilirler. Dikenli ve dikensiz (sukulentler) olmak üzere iki gruba ayrılırlar. 

Kaktüs çeşitleri ve bakımı

Kaktüsler binlerce türü olan bir familyadır. En bilinen çeşitleri Ekinoks ve Eforbia varyeteleridir. Ekinoks birçok çiçekçide de karşılaşabileceğiniz yuvarlak olan türdür. Ekinoks’un bazı alt türleri bilinen doğal çiçek açan türlerdendir. Yavaş büyümelerinin yanı sıra uzun yıllar yaşayabilen (100 yaşını aşabilir) bitki çeşididir.

KAKTÜS BAKIMI

IŞIK: Kaktüs ve bütün sukkulentlerin çoğu, bolca gün ışığına ihtiyaç duyar. Evinizin kuzey cephesinde kaktüs yetiştirmeyi denemeyin, en çok güneş alan yerler kaktüsler için ideal ortamlardır. Kaktüslerinizi mümkün oldukça pencereye yakın yerlere koyun, hatta pencere pervazlarında ve balkonunuzda en çok güneş alan yerleri kaktüslerinize ayırın. Ancak kaktüsleri direkt öğle güneşinden korumanız gerekmektedir.

ISI: Kaktüsler ve bütün sukkulentler sıcağı sever. Yazın 40 dereceye kadar büyümeye devam ederler ancak daha sıcakta büyüme durur. Kışın sulanmamak kaydıyla soğuğa da dayanıklıdırlar. Sıcaklık -15 derecenin altına düşmemelidir ve çok nadir de olsa biraz su verilmelidir.

TOPRAK: Kaktüsler, çiçek toprağı ve kalın kum karışımında yetiştirildiği zaman en çok verim alınır. Bunun yerine torf ve pomza karışımı da kullanılabilir. Seçtiğiniz toprağın suyu geçirmesi ve kireçli olmaması önemlidir. Torf-pomza karışımı kullanıyorsanız ara sıra suni gübre vermeniz gerekmektedir.

SU: Doğada bitkilere en iyi gelen ve en faydalı su elbette yağmur suyudur, ancak yağmur suyunu şehirde depolamak zahmetli bir iştir. Kaktüslerinizi sularken musluk ya da Kaktüsleri sulamak için kullandığınız suyun Alman sertlik derecesi 5-6, Fransız sertlik derecesi 8-9 olmalıdır. Musluktan akan suyun sertliğini belediyenizden öğrenebilirsiniz. Kaktüslerinizin sayısı fazla değilse pet şişedeki sular ile sulayabilirsiniz.

SULAMA: Sulayıp sulamamak konusunda şüpheye düştüğünüz zaman kaktüsünüze su vermeyin. Toprağın sadece görünen kısmı değil, içi de kuruduğu zaman sulayın. Suladığınız zaman hava sıcak ve güneşli olmalı ve bol su vermelisiniz. Saksının altındaki tabağı sulama işleminden 30 dakika sonra boşaltın.

HAVA: Sukkulent ve kaktüs türleri doğal ortamlarında nemli havaya ve havasızlığa alışkın değillerdir. İlkbahar, yaz ve sonbahar aylarında kaktüs yetiştirmek için en ideal ortam balkondur. Kapalı yerde kaktüs yetiştiriyorsanız odayı gün içinde sık sık havalandırmanız gerekmektedir.

GÜBRE: Sukkulent ve kaktüslere asla hayvan gübresi verilmemelidir. Halk arasında ‘vitamin’ olarak bilinen suni gübrelerden vermeniz gerekir. Sukkulentler yavaş büyüdüğü için gübre seçerken azotu az, fosfor ve potasyumu çok olmasına özen gösterin. ‘Çiçek çoşturan’ ya da ‘çiçek açtırıcı vitamin’ olarak geçen gübrelerden kullanabilirsiniz. Gübreleme mevsimi ilkbahardır, kışın gübre verilmemesi gerekir. Çünkü kaktüs kışın dinlenme sürecinde olduğu için gübreyi kullanamaz ve kullanılmaya gübre bitkiye zarar verir.

SAKSILAMA: En uygun saksılama zamanı bitkinin dinlendiği zamandır. Ocak-Şubat veya Temmuz-Ağustos ayları, saksılama ya da saksı değiştirmek için uygundur. Kaktüsün bulunduğu saksının dibine çakıl taşları koyarak suyun saksıda kalmamasını sağlamanız gerekir. Saksı, kaktüse göre çok büyük olmamalıdır ve toprak da aşırı olmamalıdır.

Yeni Aldığınız Kaktüsün Çürümemesi için İpuçları

• Aldığınız kaktüse direnç kazandırmak için aşağıdaki yöntemleri uygulayabilirsiniz;
• Köklerinin ıslak kalıp çürümemesi için toprağını temizledikten sonra 4-5gün kurumaya bırakın
• Toprağı süzdüren özel kaktüs toprağı ve 3’te 1 oranında ponza taşını karıştırın
• Kaktüsünüzü bu toprağa dikerek 1-2 gün su vermeyin
• Sonrasında 1 kez yeteri kadar sulayın
• Aşırı olmadığı sürece güneş alan bir yerde konumlandırın
• Konumunun havadar olması gelişimini de hızlandıracak etkenlerden biri olacaktır

Kaktüs İçin Hangi Toprak Çeşidi Kullanılmalıdır? 

Çöl bitkisi olarak bilinen kaktüsler suyu sevmezler. Bu sebeple torf karışımı su depolayan toprak çeşidinde kaktüs yetiştirmeye çalışırsanız bitkiniz kısa süre içinde çürümeye başlayacaktır. Kaktüsler için perliti bol kalın ve ince kum karışımı toprakta daha verimli ve uzun yaşarlar. Bu toprak çeşidi kaktüsün köklerinin rahat etmesini sağladığı gibi suyun da hızlı bir şekilde süzülmesini sağlarlar. 

Kaktüs Gübreleme Nasıl Yapılır?

Tüm bitkiler gibi kaktüsler de vitamine ihtiyaç duyarlar. Bunun için özel olarak hazırlanan kaktüs vitaminlerini kullanabilir bitkinizin daha canlı kalmasını sağlayabilirsiniz. Özellikle nisan ve mayıs aylarında verilmesi gereken vitamin verildiğinde bitkinin ömrünü uzatabilir, dayanıklılığını arttırabilirsiniz. Kaktüsler sonbahar ve kış aylarında uyku döneminde olurlar. Şayet vitamin vermeniz gerekiyorsa bu uyku dönemlerinde vermemeye özen göstermelisiniz. 

Kaktüs Ne Zaman Çiçek Açar?

Evlere estetik bir görünüm katan kaktüs bitkisinin rengârenk çiçek açar. Hatta kimi botanik bilimcilere göre 40 çeşit çiçek açan kaktüslerin çiçek açma dönemi vardır. Çiçekleri genellikle boru, huni veya çan şeklinde olan kaktüsler yavru olduğu dönemde çiçek açmaz. Yetişkin dönemine eriştiğinde çiçek açmaya başlarlar. Kaktüsün çiçek açmasını istiyorsanız biraz sabırla ve özverili bir şekilde bakımına devam etmeli onu bir canlı gibi görüp ihmal etmemelisiniz.

Kaktüs Bakımı Nasıl Olur?

Kaktüs her tarafı dikenli bir bitki türüdür. Ne çok fazla bakım ister, ne de su… Bu sebeple bitkiler içerisinde yetiştirmesi en kolay bitkidir. 

Kaktüs Bitkisi Ortam Isısı Nasıl Olmalıdır?

Bir çöl bitkisi olan kaktüs ısıya karşı oldukça dayanıklı bir bitkidir. Bu nedenle kaktüsü evinizde bakıyorsanız, evin güneş alan kısımlarında tutmanız gerekir. Diğer taraftan, kaktüs soğuk havalara karşı da oldukça dayanıklı bir bitkidir. Hava soğudu, güneş görmüyor düşüncesi ile ortamın ısısını arttırmanıza hiç gerek yoktur. Fakat gelişimini yani çiçek açmasını istiyorsanız mutlaka güneş görmesini sağlamalısınız

Kaktüs Bitkisi Sulama İşlemi Nasıl Yapılır?

Suya ihtiyaç çok fazla duymayan kaktüse su verme işlemini toprağına bakarak tamamlayabilirsiniz. Şayet toprak çok kurumuşsa sulamanız bitkinin yararına olacaktır. Bunun için bitkinin haftada bir bol su verilmesi faydalı olacaktır. Bu arada saksının altında bulunan tabak kısmına biriken suyun boşaltılması önemli bir ayrıntıdır. 

Kaktüsün Çoğaltılması Nasıl Olmalıdır?

Kaktüsün çoğaltılması kökten ayırma yöntemi ile yapılır. Yani kaktüsü saksısından çıkardıktan sonra diğer saksının içerisine koymanız gerekir. Kökünden ayırmış olduğunuz bitkinin diğer saksıya uyumu hızlı olacak ve büyümeye başlayacaktır. Bu işlemi yazın yapmanız doğru olacaktır. Çünkü kışın bu bitki dinlenmeye çeker kendisini. 

Kaktüs Bitkisi Bakımı Püf Noktaları

• Saksıya dikilen kaktüse 1, 2 gün boyunca su vermemelisiniz. Su verildiği zaman köklerin ıslak kalınca çürümesine neden olursunuz. 
• Kaktüs köklerinin ıslak kalıp çürümemesi için toprağın nemli olması yeterlidir.
• Kaktüsün güneş gören ve hava alabilen bir konumda olmasına dikkat gösterin. 
• Çok fazla güneşte bırakılmamalıdır. Arada bir güneş alan yerde tutulması bitkinin sağlıklı büyümesini sağlayacaktır. 
• Kaktüs toprağının kumlu olmasına, ya da özel kaktüs toprağından kullanabilirsiniz. Toprağın içerisine ponza taşı karıştırabilirseniz çok verimli ve sağlıklı bir büyüme elde edersiniz. 
• Kaktüs türlerinin birçoğu güneşe ihtiyaç duyarlar. Fakat genç kaktüsleri yarı güneşli bir yerde tutmak ve daha sonra güneşe çıkarmak en doğru seçenektir. Genç kaktüslerin yaz ayında sürekli güneş altında kalması yanmasına sebebiyet verebilir. 
• Toprak ihtiyacı en az olan bitki türlerinden kaktüsün çoğaltılma işlemi yapılırken bahar ayları en uygun zamanlardır. Taşıma işlemi yapılırken kırılgan köklerini kırmamaya özen göstermelisiniz. 
• İlkbaharda haftada bir sulanması gerekir. Bu su bir nevi can suyu gibi büyümesini sağlayacaktır. Sulama işlemini sabah erken ya da akşam geç saatlerde yapabilirsiniz. Sula¬ma işlemini mümkünse üstten değil, alttan yapmalısınız. Kaktüsün saksının orta kısmında su birikmeden sulanması gerekmektedir. Ve alt tabağında biriken suyun mutlaka dökülmesi gerekmektedir. Su olarak musluk suyu klorlu olduğundan kaktüsün büyümesine mani olabilir. 
• Tozlanmış kaktüsler verimli ve sağlıklı gelişim göstermezler. Şayet bitkiniz tozlandı ise mutlaka o tozlardan arındırmalısınız. 

DİKKAT!

Kaktüsünüze yılda 1 kez vitamin desteği verin. Işık miktarı yetersiz gelirse büyümenin biçimsiz olabileceğini göz önünde bulundurun. Bu arada kaktüsünüzle ilgili işlemleri yaparken elinize kalın bir eldiven giymeyi ihmal etmeyin.

Kaktüs Yaprağı Sağlık Açısından Faydalı Mı? 

• Fransa ve Viyana devlet üniversitelerinde yapılan bir araştırmada kaktüsün yapraklarının dikkatli bir şekilde tüketildiğinde birçok hastalığa çare olduğu bildirilmiştir. Araştırmanın doğruluğunu teyit edememiş olsak da yapılan açıklama da kaktüsün faydaları şöyle sıralanmıştır. 
• Mide ve bağırsakta oluşan iltihabı giderici bir özelliği vardır. 
• Beyin hücrelerini onaran ve yenileyen maddeler barındırmaktadır.
• Metabolizmayı hızlandıran bir bitkidir. 
• Kanserin vücuda yayılmasını önleyecek kadar etkili mineraller taşımaktadır.
• Kan şekerini düzenler, diyabetten korur. 
• Kolesterol seviyesini dengelediği, kalp hastalıkları riskini azalttığı 
• belirtilmiştir.

Kaktüs Radyasyon Emer Mi?

Kaktüs bitkisinin radyasyon emdiği ve bu nedenle ofis ortamlarında sıkça bulunması gerektiğini çoğumuz duymuşuzdur. Fakat bu konu ile ilgili bilimsel hiçbir çalışma olmamıştır. Radyasyonu daha çok su emer, kaktüs de suyu barındıran bir bitkidir. Bu durumdan dolayı böyle bir ilişki kurulmuş olabilir diye düşünüyoruz. Fakat kaktüsün ofis içerisinde bilgisayarın yanına yakın bir yerde durması sadece estetik açıdan masanın şık durmasını sağlayabileceğini söyleyebiliriz.