Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin sınırları içerisinde yer alan Kapalı Maraş, 46 yıl sonra yeniden açılacak. Kapalı Maraş 1974 yılı (Kıbrıs Barış Harekatı) öncesi ünlü tatil merkezlerinden biriydi ve Kıbrıs Barış Harekatıyla birlikte KKTC'nin eline geçmişti. Hayalet şehir unvanıyla tanınan şehrin açılması için hummalı çalışma sürüyor. Peki Kapalı Maraş neden kapandı? Nerede? İşte Kapalı Maraş hikayesi...
KAPALI MARAŞ NEREDE?
Kapalı Maraş Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içerisindeki Gazimağusa şehrinde bulunan mahalledir. Yaklaşık 46 yıldır Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin aldığı kararla kapatılmıştı.
KAPALI MARAŞ NEDEN KAPATILDI? KAPALI MARAŞ HİKAYESİ
Kıbrıs Barış Harekatında Türk Silahlı Kuvvetlerince düzenlenen hava saldırılarıyla Rumlar bölgeden kaçmış ve KKTC'nin eline geçmişti. Hayalet Şehir olarak bilinen Kapalı Maraş, bir dönemin en gözde tatil yöresi ve Hollywood yıldızlarının uğrak yeri olarak biliniyordu. Ada'yı ikiye ayıran yeşil hat üzerinde ve bir tampon bölge konumunda bulunuyor.
46 yıldır kapalı olan ve "Hayalet Şehir" olarak da anılan Maraş, yıllardır devam eden Kıbrıs müzakerelerinde pazarlık konusu oldu.
RUMLAR'IN UZLAŞMAZ TAVRI SÜRECİ UZATTI
Türk tarafının iyi niyetli adımları sayesinde Maraş'ın defalarca yeniden yerleşime açılma girişimi oldu. Çabalara her seferinde sonuçsuz kaldı.
Birleşmiş Milletler (BM) himayesindeki Kıbrıs müzakerelerinde kapsamlı bir çözümün parçası olarak da görüşülen Maraş konusu, Rum tarafının uzlaşmaz tavrı sebebiyle çözüme kavuşturulamadı.
Maraş, 1980 ve 1990'lı yıllarda çoğu kez masaya getirilmiş bir konu olmasına rağmen Rum kesiminin karşı çıkması sebebiyle sonuca kavuşturulamadı.
1993'te dönemin BM Genel Sekreteri Butros Gali'nin önerdiği güven artırıcı önlemler paketi çerçevesinde, Türk tarafı, Lefkoşa Uluslararası Havaalanı'nın açılması karşılığında, Maraş'ın BM idaresinde iki tarafın ortak kullanımına açılmasını kabul etti ancak bu plan Rumlar tarafından kabul görmedi.
KKTC'nin Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın 2003'te Rum lider Tasos Papadopulos'a, Kıbrıs'ın her iki tarafına yönelik ve buralardan gerçekleşecek dış ticaret, ulaşım, seyahat ve kültürel ile sportif aktivitelere uygulanan tüm kısıtlamalar kaldırılması karşılığında, Maraş'ın Rum kesiminin kontrolüne verilmesi önerisi de Rum tarafında karşılık bulmadı.
2004'te yapılan Annan Planı referandumunun Rum kesimi tarafından kabul görmesi halinde, Maraş, Rum tarafının denetimine bırakılacaktı. Kıbrıs Türklerinin Annan Planı'na yüzde 64,91 ile "evet" demesine rağmen Rumların yüzde 75,83 ile "hayır" demesi bu çözüm fırsatını da ortadan kaldırdı.
En son 2017'de Crans Montana'da yapılan Kıbrıs Konferansı yine Rum tarafının uzlaşmaz yaklaşımı yüzünden sonuçsuz kalınca, kapsamlı bir çözüm ihtimalinin neredeyse imkansız olduğu görüldü.
AÇILMA SÜRECİ GEÇEN YIL BAŞLADI
KKTC'de 22 Mayıs'ta kurulan Ulusal Birlik Partisi (UBP) - Halkın Partisi (HP) koalisyon hükümeti, Maraş'ın Türk idaresinde yeniden yerleşime açılmasıyla ilgili çalışmalar başlattı.
KKTC'de geçen yıl 18 Haziran'daki Bakanlar Kurulu toplantısında Maraş'ın açılması konusunda adım atılarak uzman ekiple bilimsel envanter çalışması yapılması yönünde karar alındı.
BAŞBAKAN TATAR İNCELEMELERDE BULUNDU
Geçen yıl temmuzda bölgede yapılan ilk envanter çalışmasına Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay da katılırken KKTC Başbakanı Ersin Tatar da bölgede incelemelerde buldu.
Tatar ve Özersay, daha sonra defalarca Maraş'ın açılması yönündeki görüşlerini dile getirdi.
Başbakan Tatar, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, hükümet olarak kapalı Maraş konusunda bir adım atıldığını, ezberin bozulduğunu belirtmişti.
Maraş'ın 46 yıldır kapalı olarak, bir hayalet şehir haline geldiğini dile getiren Tatar, bu bölgenin açılması konusunda uluslararası hukuka da ters düşmek istemediklerini söyleyerek, "Bizim düşüncemiz, oradaki mal ve mülklerin eski sakinlerine iade edilmesi şartıyla Maraş'ın açılmasıdır." dedi.
Özersay da Maraş projesinin, bölgenin KKTC yönetimi altında eski sakinlerinin yerleşimine açılması olduğunu belirtmişti.
EKİPLER TEMİZLİK ÇALIŞMASI YAPTI
Kapalı Maraş'ın sahil ve kıyı bölümünün yarın halka açılacağının açıklanmasının ardından iş makineleriyle alana giriş yapıldı. Bölgede temizlik çalışmalarına başlayan ekipler, iş makineleriyle 1974'ten sonra atıl durumda kalan caddelerde temizlik yapıldı.
