Merkez Bankası (TCMB) bünyesindeki döviz karşılığı TL swap piyasasında vadesi gelmemiş toplam swap satışı sınırı yüzde 20'den yüzde 30'a çıkarıldı.
TCMB bankalara gönderdiği yazı ile "Döviz Karşılığı Türk Lirası Swap Piyasasında vadesi gelmemiş toplam swap satış (TCMB tarafından spotta döviz alınması, vadede döviz satılması) işlem miktarı döviz ve efektif piyasaları işlem limitlerinin yüzde 30'si ile sınırlandırılmıştır" denildi.
MERKEZ BANKASI SON HAMLESİ NEDİR? SON DAKİKA
Geçen hafta ilgili sınır yüzde 10 olarak uygulanırken bu hafta başında ise sınır yüzde 20'ye yükseltilmişti. TCMB'nin bankalara ilettiği yazıda limit kullanımlarının döviz ve efektif piyasaları işlem limitlerinden düşülmeden bağımsız olarak uygulanacağı da belirtildi. İlgili piyasada kullanımın artması TCMB rezervlerinde de kullanıma paralel artış olarak yansıyor.
DOLAR NE KADAR? DOLAR KURU CANLI 28 MART PERŞEMBE
Dolar/TL, yabancı yatırımcının yurt dışı piyasalarda açığa TL satılmasıyla başlayan yükselişini Merkez Bankası'nın hamleleriyle tersine çevirdi ve 5.40'lı seviyelere indi.
Türk Lirası repo ihalelerini erteleyen Merkez Bankası, daha sonra da vadesi gelmemiş toplam swap satışı sınırını yüzde 10'dan yüzde 20'ye yükseltti. Londra swap piyasalarında yabancının TL borçlanma faizleri önce yüzde 90'a ardından kademeli olarak yüzde 300 ve yüzde 1200'e kadar yükseldi.
Bankalar arası piyasada yabancı bankaların dolar/TL kotasyonları ile yurt içi bankaların spot (vadeli olmayan) kotasyonları
arasındaki farkın açılarak yüzde 2'ye yaklaştı.
DOLAR KURU SON DURUM 28 MART PERŞEMBE
28 Mart günü dolar 5.47, euro ise 6,1985 TL'den el değiştiriyor. Sterlin ise 7.24 üzerinde işlem görüyor.
Öte yandan, TL bulmakta zorlanan yabancı yatırımcı TL cinsi diğer varlıklarında satış eğilimine geçti. Dolar/TL düşerken Borsa İstanbul 105 bin puandan seviyelerinden 91 binli seviyelere indi. Yüzde 18'deki 2 yıllık tahvil faizleri de yüzde 21'i aşarken, 10 yıllıklar yüzde 15'ten 18 üzerine çıktı.
Yurtiçin yerleşiklerin döviz talebi ise yüksek seyretmeye devam ediyor. Düşen kur ile birlikte son 2 günde alınan döviz miktarı 2.5 milyar doları geçti. Bankacılar TL'de kısa pozisyonda kalmanın zorlaştığını belirtirken cuma gününden itibaren normalleşme görülebileceğini belirtiyor.
MERKEZ BANKASI'NDAN 2 HAMLE GELDİ
Cuma günü ilk adımı Merkez Bankası attı. Merkez Bankası TL repo ihalelerini ara verdiğini açıklayarak 1.5 puanlık örtülü bir faiz artışına gitti. TL’ye erişimin maliyeti böylece arttı.
Ardından hafta sonu BDDK, bazı bankaların müşterilerini döviz alımına yönlendirdiğine yönelik iddiaları incelemeye aldığını belirttikten sonra SPK da yatırım bankası JP Morgan’ın yatırımcılara gönderdiği bilgi notuyla ilgili soruşturma başlattı.
Haftanın ilk günü ise Merkez Bankası bu kez swap silahını çekti ve banka swap piyasasında vadesi gelmemiş toplam swap satışı sınırını yüzde 10'dan yüzde 20'ye yükseltti. Bu adımın ardından Londra piyasasında swap yoluyla TL borçlanma faiz oranları önce yüzde 95 seviyelerine ardından gün içinde yüzde 345 gibi rekor düzeylere yükseldi. Hal böyle olunca da yabancı yatırımcının ödünç piyasada kısa vadeli TL borçlanarak dolar almasının önü kesilmiş oldu. Dolayısıyla bu yolla TL yaratamayan yatırımcı açık pozisyonlarını kapatmak için elindeki doları bozdurmak zorunda kaldı ve Dolar/TL yurtdışı piyasalarda tepetaklak oldu.
Dün yabancı yatırımcının TL yaratmak için borsada satış yaptığı da gözlendi. Borsa İstanbul dün bu hareketlerin etkisiyle yüzde 2’ler mertebesinde düştü. BİST 100 günü 97 bin 379 puandan kapattı.
SWAP İŞLEMİ NEDİR? SWAP NE DEMEK?
Swap (takas) iki tarafın bir varlık veya yükümlülüğe bağlı olan nakit akışını aralarında değiştirdikleri işlemdir. Swap işlemlerinde, faiz oranları ile döviz kurlarındaki değişmeler sonucunda ortaya çıkan riski en aza indirmek amaçlanır. Swap, özellikle döviz kurlarında oynaklığın yaşandığı zamanlarda yatırımcının bu oynaklıktan kaynaklanan riskinin önünü alması için önemli bir araç olarak ortaya çıkıyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK),geçen yıl Ağustos ayında Türk Lirası'nda yaşanan hızlı değer kaybının ve oynaklığın önüne geçmek için bankaların swap işlemlerine kısıtlama getirmişti. Bankaların yurt dışı yerleşiklerle yaptığı bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan para swaplarının ve swap benzeri işlemlerinin, bankaların yasal özkaynaklarının yüzde 25'ini geçemeyeceğini açıklamıştı. Bu sınırlamaya, bankaların vadeli TL alım yönünde gerçekleştirecekleri forward, opsiyon ve benzeri swap dışındaki türev işlemlerin de dahil edildiği belirtilmişti.
BDDK'nın aldığı bu önlem, TL'nin kayıplarını geri almasında ön ayak olmuştu. BDDK, aldığı önlemler kapsamında TL'nin yaşadığı oynaklığı engellemek için swap işlemlerine kısıtlama getirerek spekülatif işlemlerin önünü kesti.
MERKEZ BANKASI DÖVİZ REZERVİ AÇIKLAMASI NEDİR?
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
Ülkemiz ekonomisine ilişkin makro göstergeler koordineli politika adımlarının etkisiyle dengelenme sürecinin devamına işaret etmektedir. Öncü veriler ilk çeyrekte yurt içi talepte ılımlı bir toparlanmanın gerçekleştiğini göstermektedir. Mal ihracatı ve turizm talebindeki güçlü seyirle birlikte net ihracat büyümeye yüksek katkı vermektedir. Bu çerçevede cari dengedeki iyileşmenin hızlanarak sürmesi beklenmektedir.
KARARLILIKLA DEVAM ETMEKTEDİR
Ekonomik dengelenme sürecinde para politikası fiyat istikrarı hedefi doğrultusunda şekillenirken maliye politikası ile güçlü eşgüdüm enflasyonla mücadeleyi desteklemektedir. Diğer taraftan, Merkez Bankası rezervlerini güçlendirme politikasına kararlılıkla devam etmektedir. Bu doğrultuda, geçtiğimiz yıl finansal piyasalarda yaşanan oynaklıklar sonrasında rezervlerde artış trendi gözlenmiştir. Brüt rezervlerde yaşanan dalgalanmalar ise olağan işlemlerden ve dönemsel unsurlardan kaynaklanmakta olup öngörülmeyen bir durum söz konusu değildir.
TÜM ARAÇLAR KULLANILMAYA DEVAM EDİLECEK
Finansal piyasalarda gözlenen oynaklıklar ve sağlıksız fiyat oluşumları yakından takip edilmekte olup para politikası ve likidite yönetimine ilişkin tüm araçlar, fiyat istikrarını sağlamak ve finansal istikrarı desteklemek amacıyla kullanılmaya devam edilecektir.
Kamuoyunun bilgisine sunulur.
