Nipah virüsü nedir? Nerede ortaya çıktı? Bulaşıcı mı, belirtileri neler? Aşısı var mı? soruları şu sıralar internet mecrasında en çok aratılan konular arasına girdi. İşte bu soruların cevapları ve Nipah virüsü ile ilgili önemli detaylar...
NİPAH VİRÜSÜ NEDİR?
Nipah virüsü (NiV) zoonotik bir virüs olup (hayvanlardan insanlara bulaşır) kontamine yiyecekler yoluyla veya doğrudan insanlar arasında da bulaşabilir. Enfekte kişilerde asemptomatik (subklinik) enfeksiyondan akut solunum yolu hastalığına ve ölümcül ensefalite kadar çeşitli hastalıklara neden olur. Virüs ayrıca domuzlar gibi hayvanlarda ciddi hastalıklara neden olabilir ve bu da çiftçiler için önemli ekonomik kayıplara neden olabilir.
NİPAH VİRÜSÜ NEREDE ORTAYA ÇIKTI?
Malezya'nın Nipah bölgesinde ilk kez bir salgınla başlayan bu virüsün biyolojik silah olduğuna dair iddialar da bulunuyor. Singapur, Malezya, Hindistan ve Bangladeş'te en fazla görülen Nipah virüsünün, meyve yarasaları aracılığıyla taşındığı ifade ediliyor.
NİPAH VİRÜSÜ BULAŞICI MI? NASIL BULAŞIR?
Dünya Sağlık Örgütü'nün 'Dünyanın en bulaşıcı 10 enfeksiyonu' listesinde yer alan Nipah virüsün her an patlayabileceği vurgulandı. Virüsün bulaşmasıyla ilgili olarak hastalığın uzun kuluçka süresi (45 gün), enfekte bir kişinin hasta olduğunu fark etmeden onu yayması için bolca fırsat olduğu anlamına geliyor. İkincisi, farklı türdeki hayvanları enfekte ediyor ve bu da hastalığın yayılma olasılığını artırıyor. Ayrıca doğrudan temas yoluyla ya da kontamine yiyecek tüketilerek hastalık bulaşabiliyor. Nipah virüsü domuzlarda oldukça bulaşıcıdır. Domuzlar 4 ila 14 gün arasında süren inkübasyon döneminde bulaşıcıdır.
NİPAH VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?
İnsan enfeksiyonları asemptomatik enfeksiyon, akut solunum yolu enfeksiyonu (hafif, şiddetli) ve ölümcül ensefalitten oluşur. Enfekte insanlar başlangıçta ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, kusma ve boğaz ağrısı gibi grip benzeri semptomlar geliştirirler. Bunu baş dönmesi, uyuşukluk, değişmiş bilinç ve akut ensefaliti gösteren nörolojik işaretler takip edebilir. Bazı kişilerde akut solunum sıkıntısı da dahil olmak üzere atipik pnömoni ve ciddi solunum problemleri görülebilir.
Ensefalit ve nöbetler ağır vakalarda ortaya çıkar, 24 ila 48 saat içinde komaya ilerler.Kuluçka süresi 4-14 gün arasında değişmektedir. Ancak 45 güne kadar uzayan kuluçka dönemi bildirilmiştir. Akut ensefalitten sağ kalanların çoğu tam iyileşme sağlar, ancak sağ kalanların bir kısmında nörolojik sekeller bildirilmiştir. Hastaların yaklaşık % 20'sinda nöbet bozukluğu ve kişilik değişiklikleri gibi sekel nörolojik durumlar kalmaktadır. İyileşen az sayıda insanda geç başlangıçlı ensefalit ya da relaps gelişmektedir.Olgu ölüm oranı % 40 ile % 75 arasında tahmin edilmektedir; bununla birlikte, bu oran salgının yerel epidemiyolojik sürveyansına ve klinik yönetim durumlarına bağlı olarak değişebilir.
NİPAH VİRÜSÜ AŞISI VAR MI?
Şu anda Nipah virüsü (NiV) enfeksiyonu için lisanslı tedavi bulunmamaktadır. Tedavi, dinlenme, hidrasyon ve ortaya çıkan semptomların tedavisi dahil olmak üzere destekleyici bakımla sınırlıdır.
Bununla birlikte, şu anda NiV enfeksiyonlarının tedavisi için geliştirilmekte ve değerlendirilmekte olan immünoterapötik tedaviler (monoklonal antikor terapileri) vardır. Böyle bir monoklonal antikor, m102.4, faz 1 klinik deneylerini tamamladı ve şefkatli bir kullanım temelinde kullanıldı. Ek olarak antiviral tedavi remdesivir, maruziyet sonrası profilaksi olarak verildiğinde insan dışı primatlarda etkili olmuştur ve immünoterapötik tedavileri tamamlayıcı olabilir. Ribavirin ilacı, Malezya'daki ilk NiV salgınında az sayıda hastayı tedavi etmek için kullanıldı, ancak insanlardaki etkinliği net değil.
