İslam aleminde mübarek olarak kabul edilen üç aylardan (Recep, Şaban, Ramazan) Recep ayına girdik Şaban ayına ise kısa bir süre kaldı. Ramazan ayına biraz daha yaklaştığımızı müjdeleyen Şaban ayının ne olduğunu ve hakkındaki tüm önemli bilgileri haberimizde bulabilirsiniz. Peki, Şaban ayı nedir? | Şaban ayı ne zaman başlıyor 2022? Önemi nedir? İşte tüm detaylar
ŞABAN AYI NEDİR?
Şaban ayı, Hicrî yılın sekizinci ayıdır. Sözlükte “dağılmak, gruplara ayrılmak” anlamındaki şa‘b kökünden türeyen Şa‘bân kamerî yılın Receb‘den sonra, Ramazan‘dan önce gelen sekizinci ayının adıdır ve dinî gelenekte önemli bir yeri olan Üç Aylar‘ın ikincisidir.
ŞABAN AYI NE ZAMAN BAŞLIYOR 2022?
4 Mart 2022 tarihinde Şaban ayı başlayacak. Aynı ay içerisinde yer alan Berat Kandili 17 Mart Perşembe günü idrak edilecek.
Son olarak ise 2 Nisan'da Ramazan ayı başlayacak.
ŞABAN AYININ ÖNEMİ NEDİR?
Resul-i Ekrem Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselam diğer aylara göre bu ayda daha çok ibadet ve taatte bulunurlardı.
“Şaban benim ayımdır.”
“Şaban günahları temizleyendir” buyurarak kadrini yüceltirdi.
Receb ayı geldiği zaman da “Allahım, Receb ve Şaban (ayını) bize mübarek ve bereketli kıl” buyururdu.
Böylece dua ve niyazlarında bu ayların kudsiyetini dile getirmişlerdir.
ŞABAN AYINDA YAŞANAN ÖNEMLİ GELİŞMELER
Hz. Peygamber’e isnat edilen, “Receb Allah’ın ayıdır, Şaban benim ayımdır, Ramazan ise ümmetimin ayıdır”; “Şâban'ın diğer aylardan üstünlüğü benim diğer peygamberlere karşı üstünlüğüm gibidir” şeklindeki rivayetlerin aslının bulunmadığı tesbit edilmiştir. (Süyûtî, s. 114; Aclûnî, II, 85) Şâban'ın on beşinci gecesinde Müslümanların Allah tarafından bağışlanacağı umulduğundan bu gecenin özellikle ihya edilmesine ayrı bir önem verilmiştir. (bk. Berat Gecesi)
İslâm tarihinde Şaban ayında meydana gelen önemli olaylar arasında orucun farz kılınması (2/624), Hz. Peygamber’in Hafsa ile evlenmesi (3/625), Hz. Hüseyin’in doğumu (4/626), Benî Mustaliķ (Müreysî‘) Gazvesi (5/627) zikredilebilir.
Fâtımîler döneminde Ezher’de Receb ve Şaban'ın başına ve ortalarına rastlayan “vekūd” gecelerinde dinî ihtifaller düzenlenirdi. (DİA, XII, 59) Surre alayının İstanbul’dan deniz yoluyla gönderilmeye başlandığı 1864 yılından itibaren bu merasim Şaban ayının on beşinde düzenlenirdi.
ÜÇ AYLARIN DİNDEKİ YERİ
Halk arasında üç aylar diye bilinen Recep, Şaban ve Ramazan ayları mübarek aylardır. Nitekim Hz. Peygamber, Recep ayı girdiğinde “Allah'ım! Recep ve Şaban'ı bize mübarek kıl ve bizi Ramazan'a ulaştır.” diye dua etmiştir (Ahmed b. Hanbel, Müsned, I, 259). Ramazan ayında oruç tutmak farzdır (Bakara, 2/184-185). Recep ve Şaban aylarında ise; Hz. Peygamberin (s.a.s.) diğer aylara oranla daha fazla nafile oruç tuttuğu, ancak Ramazan'ın dışında hiçbir ayın tamamını oruçlu geçirmediği hadis kaynaklarında yer almaktadır (Buhârî, Savm, 52-53; Müslim, Sıyâm, 173-79).
Bu itibarla, Recep ve Şaban aylarının aralıksız olarak oruçlu geçirilmesinin dinî bir dayanağı yoktur. Kişi, sağlığı müsait olup güç yetirdiği takdirde bu aylarda dilediği kadar nafile oruç tutabilir.
ŞABAN AYINDA ORUÇ NE ZAMAN TUTULUR?
Bu rivayetler sebebiyle Şaban ayında oruç tutulması mendup olmakla birlikte Hz. Âişe’den nakledilen, Resûl-i Ekrem’in Ramazan ayından başka hiçbir ayın tamamını oruçlu geçirmediği şeklindeki rivayeti yanında (Buhârî, “Śavm”, 52; Müslim, “Śıyâm”, 176-177) oruç tutmanın farz olduğu Ramazan ayına şevkle girmeyi zorlaştıracağı için Şaban'ın on beşinden sonra orucun azaltılması veya terkedilmesi tavsiye edilmiştir.
Hatta bazı Şâfiî eserlerinde mûtat oruçlar dışında şâban ayının ikinci yarısında nâfile oruç tutmanın haram olduğu belirtilir. (bk. Oruç)
