Erciyes Üniversitesi'nden Prof. Dr. Aykut Özdarenli'nin başında olduğu ekip tarafından geliştirilen yerli Kovid-19 aşısı TURKOVAC'ın faz 3 çalışmaları sürüyor. İnsanlığa umut olacak olan aşı, Tıbbi İlaç ve Cihaz Kurumu tarafından Acil Kullanım Onayı verilen aşının seri üretimi başladı. İlerleyen günlerde vatandaşlara uygulanması beklenen aşı hakkında akıllarında soru işareti bulunan vatandaşlar internet arama motorlarında TURKOVAC aşısı nerede üretiliyor? Üretim tesisi nerede? TURKOVAC inaktif aşı mı? Koruyuculuk oranı ne? Ne zaman uygulanacak? sorularının yanıtlarını araştırıyorlar.
TURKOVAC AŞISI NEREDE ÜRETİLİYOR? ÜRETİM TESİSİ NEREDE? HANGİ FİRMA ÜRETİYOR?
Yerli Kovid-19 aşısı TURKOVAC, Şanlıurfa Organize Sanayi Bölgesi'ndeki aşı üretim tesisinde üretilmektedir. CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, TURKOVAC aşısının Dollvet Veteriner Aşı, İlaç, Biyolojik Madde Üretim firması tarafından üretildiğini söyledi.
Öte yandan Sağlık Bakanlığı bu konuda bir açıklama yapmamıştır.
TURKOVAC İNAKTİF AŞI MI?
TURKOVAC aşısı inaktif temelli üretilen bir aşıdır. Türkiye'de uygulanan Sinovac aşısıyla aynı teknolojide üretilmiştir.
İnakitf aşılarda, virüsün zayıflatılmış, etkisi azaltılmış bir versiyonu bu aşı formülüne eklenir. Virüsün zayıf haliyle karşılan vücudun bağışıklık sağlayacak savunmaları geliştirmesi amaçlanmaktadır.
TURKOVAC AŞISI NE ZAMAN UYGULANACAK?
Geliştirme çalışmalarına Nisan 2020'de başlanan yerli aşının hayvanlar üzerinde denendiği klinik öncesi (preklinik) aşaması Ekim 2020'de başarıyla tamamlandı.
Daha sonra yerli aşı, Kasım 2020'de başlanan Faz-1 çalışması kapsamında 44 gönüllüye uygulandı.
Yerli aşının 250 gönüllüyle yürütülen Faz-2 kapsamındaki ilk dozu ise 10 Şubat 2021'de yapıldı. Her iki aşamada da aşıyla ilgili olumlu verilerin elde edilmesiyle Faz-3 çalışmasına geçildi.
Yerli Kovid-19 aşısının Faz-3 kapsamındaki ilk dozu, 22 Haziran 2021'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın video konferans ile katıldığı Ankara Şehir Hastanesindeki programda yapıldı.
Erdoğan, bu programda yerli inaktif Kovid-19 aşısının adının "TURKOVAC" olduğunu açıkladı.
Faz-3 çalışmalarında daha önce koronavirüs geçirmeyen ve hiç Kovid-19 aşısı olmayan binlerce gönüllüye TURKOVAC uygulandı.
TURKOVAC'ın Faz-3 kapsamında "hatırlatma dozu" olarak uygulandığı çalışmaya da Ekim 2021'de başlandı. Bu kapsamda, iki doz Sinovac aşısı olmuş gönüllülere tercihlerine göre hatırlatma dozu olarak TURKOVAC veya Sinovac aşısı uygulandı.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yerli Kovid-19 aşısının ne zaman uygulanacağına ilişkin olarak," Gelecek haftadan itibaren, gelecek hafta sonundan itibaren başta şehir hastanelerimiz olmak üzere yaygın kullanıma geçmiş olacağız yıl bitmeden” dedi.
TURKOVAC KORUYUCULUK ORANI NE?
TURKOVAC aşısının koruyuculuk oranı bilinmemektedir. Bunun nedeni ise aşının Faz 3 çalışmalarının devam ediyor olmasıdır. Aşının Faz 3 çalışmalarının sona ermesinin ardından Sağlık Bakanlığının bu verileri kamuoyuna açıklaması bekleniyor.
Aşıyı geliştiren Prof. Dr. Aykut Özdarenli aşının etkinliği ve bundan sonraki hatırlatma dozlarının TURKOVAC ile yapılıp yapılmayacağına ilişkin olarak şunları söyledi:
"Omicron'a karşı bilmiyoruz ama Delta ve Alfa'da antikor titrelerinde düşüş olsa da biz, aynı zamanda transgenik farelerde de deney hayvanlarında bunu denediğimizde TURKOVAC'ın yüzde 100 koruyucu olduğunu biliyoruz. Omicron'u bilmiyoruz, henüz izole edip çalışmalara başlamadık."
