Yeni yılı neden 1 Ocak'ta kutluyoruz? Yeni yıl neden kutlanır, kutlanmaz? başlıkları şu sıralar internet mecrasında sıkça aratılanlar arasında yerini almaya devam ediyor. Biz de bu soruların cevaplarını ve daha fazlasını haberimizde derledik.

YILBAŞI NEDİR?

Yılbaşı, herhangi bir takvime göre bir yılın bitimi ve yeni bir yılın başlangıcıdır. Yılbaşı gecesinden sonra içinde bulunulan yıl -özellikle ilk birkaç hafta boyunca- yeni yıl olarak betimlenir. Bununla birlikte Yılbaşı ve yeni yıl kavramları bazen yılbaşı gecesi anlamında da kullanılır. Dünyada en yaygın kullanılan takvim olan Gregoryen takvimini kullanan ülkelerde 1 Ocak yeni yılın ilk günüdür.

Yılbaşında sokağa çıkılabilir mi? Sokağa çıkmak serbest mi? Sokağa çıkma cezası ne kadar?

YENİ YIL NEDEN KUTLANIR?

Yılbaşı’nın Hıristiyan dünyasının bayram olarak kabul ettiği Noel’le alakası yoktur. Hıristiyanlar arasında Noel kutlamaları Hz. İsa’nın doğum tarihi olarak kabul edilen 25 Aralık’ta başlar ve bir hafta devam eder. Dini bir özellik taşır. Bizim için ise yılbaşı sadece bir takvim olayıdır, hiçbir dini özelliği yoktur.

Yılbaşı için alışveriş yapılması, özel yemekler hazırlanması son yıllarda yaygınlaşmıştır. Yılbaşı gecesi genellikle akraba ve yakın komşular ile birlikte geçirilir. Günümüzde eğlence yerlerinde, turistik tesislerde yılbaşını geçirme yaygınlaşmaktadır. Bizde kutlanılan yılbaşı Hıristiyan dini ile ilgisi olmasa bile, yılbaşı için özel hazırlıklar yapılması ve kutlanması, Batı kültüründen bizim kültürümüze sirayet etmiştir. Bundan ötürü yeni yılın kutlandığı açıklanmıştır.

Yılbaşında çocuklara ne alınır? Kız ve erkek çocuklar için yılbaşı hediyeleri nelerdir?

YENİ YILI NEDEN 1 OCAK'TA KUTLUYORUZ?

Milattan önce 45 yılında Jül Sezar, Jülyen takvimi hayata geçirdi. Bu takvime göre yıl, Dünya’nın Güneş’in çevresinde dönmesiyle tamamlanıyordu.

Dünya’nın Güneş’in çevresinde dönüşü 365 gün 6 saat olduğu için, bu takvimde peş peşe gelen yıllardan dördüncüsü 366 gün sürüyordu.

Takvim hayata geçirildiğinde, yılın hangi gün başlatılacağına karar verilmesi gerekiyordu. Romalılar için ocak ayı önemli bir aydı çünkü adını bir yüzü doğuya, bir yüzü batıya bakan Kapılar Tanrısı Janus’tan alıyordu.  Ayrıca ocak ayı, 21 Aralık’taki kış gündönümü sonrası günlerin uzamaya başladığı dönemi imliyordu.

Birmingham Üniversitesinden Prof. Diana Spencer, ocak ayının Roma için önemini şöyle anlatıyor: “Roma için bunun güçlü bir anlamı vardı çünkü o berbat ‘En kısa gün’ün ardından geliyordu. Dünya karanlık, soğuk, ekinler büyümüyor, tarlalarda yapacak iş yok. Bir boşluk dönemi.”

Romalıların gücü dünyaya yayıldıkça takvimleri de yayıldı. Ancak Orta Çağ’a gelindiğinde Hristiyanlık Avrupa’ya ve Roma topraklarına hakim hale geldi ve 1 Ocak “Pagan” görülmeye başlandı. Pek çok Hristiyan ülke, yeni yılı İsa’nın Meryem’in rahmine düştüğüne inanılan 25 Mart’ta kutlamak istedi.

16. yüzyılda, 4 Ekim 1582’de Papa 13. Gregorius, Gregoryen takvimi ilan etti ve Katolik ülkelerde 1 Ocak yeniden yılın başlangıcı olarak kabul edildi. Bu yüzden yeni yıl 1 Ocak'ta kutlanır. Miladi takvim olarak da bilinen Gregoryen takvim, 1 yılı 365 gün 6 saat olarak kabul eder ve 4 yılda bir Şubat ayına “artık gün” ekler. Gregoryen takvim oluşturulurken Jülyen takvimine 10 gün eklendi yani 5 Ekim Cuma günü, 15 Ekim Cuma olarak kabul edildi.

Protestan İngiltere, yılın başlangıç gününü 25 Mart’ta kutlamaya 1752’ye kadar devam etti. Bu tarihte parlamentodan çıkan kararla, İngiltere, Avrupa’nın büyük çoğunluğunun geri kalanıyla takvimini aynılaştırdı ve 2 Eylül’de alınan karar sonrası İngilizler, bir sonraki gün uyandıklarında resmi tarih 14 Eylül’ü gösteriyordu.

Rusya, Gregoryen takvime Ekim Devrimi sonrası 1918 yılında Sovyetler Birliği ile geçiş yaptı.

Türkiye, Gregoryen takvime 1926 yılında geçti.

Yılbaşında nasıl beslenilmeli? Hangi yiyeceklerden uzak durulmalı?

YILBAŞI VE NOEL FARKI

Yılbaşı kutlamaları yeni gelen yılı karşılamak amacıyla yapılır. Ancak günümüzde yılbaşı kutlamaları ile Noel Bayramı karıştırılmakta. Noel, Hristiyanlık inancında Hz. İsa'nın doğumunu kutlamak amacı olan bir bayramdır. Noel arifesi 24 Aralık'tır ve 25 Aralık'ta başlayan bayram hafta boyunca devam eder.

İngilizcede Noel anlamına gelen Christmas'ta kullanılmaktadır. Ermeni Kilisesi gibi bazı Doğu Ortodoks Kiliseleri, Jülyen takviminde 25 Aralık'a denk gelen 6 Ocak'ı Noel olarak kutlarlar. Ancak genel olarak miladi takvime göre 25 Aralık Noel olarak kutlanır. Noel dini bir bayram özelliği taşımasına rağmen ‘yılbaşı' böyle bir özellik taşımamakta.

Yılbaşı Türkiye dahil çoğu ülkenin kabul ettiği miladi takvimin son gününden ilk gününe geçiş gecesidir. 1 Ocak bu takvime göre yılın ilk günüdür. Hicri Takvime göre ise yılbaşı Muharrem ayının 1′inde gerçekleşir. Hicri Takvim bir Ay takvimi olduğundan 354 güne denk gelir, dolayısıyla Miladi takvime göre yılbaşı her yıl 11 gün önce gerçekleşir.

Yılbaşını evde kutlayanlar için eğlenceli öneriler

NOEL NEDEN FARKLI TARİHLERDE KUTLANIYOR?

İsa Peygamber’in genel olarak Batı Şeria sınırları içinde bulunan Beytüllahim’de M.Ö. 4’üncü yüzyılda dünyaya geldiğine inanılıyor.

Noel kutlamalarının ne zaman, nasıl başladığı tam bilinmemekle birlikte, ilk yazılı kayıt M.S. 4’üncü yüzyıl tarihini taşıyor.

Roma İmparatorluğu döneminde M.S. 4’üncü yüzyılda Hristiyanların serbest bırakılmasıyla birlikte kutlamaların da yaygınlaştığı düşünülüyor.

Roma İmparatorluğu’nda 25 Aralık’ta kutlanan Yenilmez Güneşin Doğum Bayramı nedeniyle Noel’in de bu tarihte kutlanmaya başladığını öne sürenler de var.

Ermeni Ortodoks Kilisesi ise 25 Aralık’ın Romalılardan gelen bir adet olduğunu ve ilk dönem Hristiyanlara ait tarihi kayıtlarda İsa Peygamber’in doğum tarihinin 6 Ocak olarak gösterildiğini söylüyor.

Bu nedenle Ermeni Ortodoks Kilisesi, Noel’i 6 Ocak günü kutluyor.

Yılbaşı hediyesi ne alınır? Erkek ve Kız arkadaşa ne alınır? Yılbaşında sevgiliye ne alınır?

YENİ YIL NEDEN KUTLANMAZ?

Noel Kavramı, 25 Aralık'ta Hz.İsa'nın doğumuna dair Hristiyanların gerçekleştirdiği etkinliklere verilen isimdir. Yılbaşı her ne kadar Noel ile aynı şey olmasa da, yine Batı Dünyası'na ait bir kavramın taşınması anlamına gelir. Biz Müslümanlar'ın takvimi "Hicri Takvim'dir". Günümüzde her ne kadar global bazı sebeplerden ötürü Miladi Takvim kullanılsa da, Müslümanların esas yılbaşısı Hicri Yılbaşı'dır ve bu gün ve gece dualar ve ibadetler ile ihya edilir.

Yılbaşı Kutlama kavramı genelde malayani işleri ifade eder. Yılbaşı kutlamaları ülkemizde de maalesef batı ülkelerinde olduğu gibi erkek ve kadınların bir arada bulunduğu ve dans edip, oyunlar oynadıkları bir ortamı ifade eder. Ayrıca tombala, piyango gibi haram olan işler de Yılbaşı Gecesi'ne aittir. Bu kutlama kültürü de ülkemize batı ülkelerinden transfer edilmiştir. Oysa İslam Dini'nin buna kesinlikle bir izni yoktur.

Yılbaşı Kutlamaları ve Piyango konusunda Diyanet İşleri Başkanlığı "Kendini ve yaratılış gayesini unutarak, değerlerimizle örtüşmeyen, insan hayatına katkısı olmayan gayrimeşru tutum ve davranışlar sergilemek bir mümine asla yakışmaz" demiştir. Bu açıklamalar neticesinde yeni yılın neden kutlanmayacağı belirtilmiştir.

Ömür Sermayesi isimi Hutbe'de, Yılbaşı ile ilgili çok daha ilginç detaylara değinen Diyanet; "Unutmayalım ki ömür sermayesinden geçen bir yılın sonunda kendini ve yaratılış gayesini unutarak değerlerimizle örtüşmeyen, insan hayatına katkısı olmayan gayri meşru tutum ve davranışlar sergilemek bir mümine asla yakışmaz. Yeni bir yılın ilk saatlerinin başka kültürlere, başka dünyalara ait yılbaşı eğlenceleriyle israfa dönüştürülmesi ne kadar da düşündürücüdür. Sevap-günah, hayır-şer konularında muhasebe yapılması gereken saatlerin, emek harcamadan zengin olmak arzusuyla kumar, piyango gibi şans oyunlarıyla heba edilmesi ne kadar da üzücüdür. Yüce Rabbimiz, ömrümüzün kalan kısmını geçen kısmından daha hayırlı ve bereketli yaşayabilmeyi bizlere nasip eylesin. Hesabını veremeyeceğimiz bir hayat yaşamaktan hepimizi muhafaza eylesin." sözleri ile konuyu özetlemiş oldu.