Sanatı için zamanı durduran ve çekimleriyle insanları o anlara götüren usta fotoğrafçı Ara Güler vefatının yıl dönümünde unutulmadı. Usta sanatçıyı 7'den 70'e binlerce kişi bugün de anmaya devam ediyor. Sosyal medyada sözlerine ve çektiği fotoğraflara yer verilen Güler için insanlar, "Ara Güler kimdir? Nereli, kaç yaşında? Ara Güler ne zaman öldü? | Ara Güler fotoğrafları, sözleri, görselleri " sorularına yanıt arıyor. İşte detaylar...
ARA GÜLER KİMDİR? NERELİ, KAÇ YAŞINDA? ARA GÜLER NE ZAMAN ÖLDÜ?
Ara Güler, 16 Ağustos 1928'de İstanbul'da dünyaya geldi. Lisedeyken film stüdyolarında sinemacılığın her alanında faaliyet gösterirken Muhsin Ertuğrul'un Tiyatro Kurslarına devam etti; çünkü Güler, yönetmen veya oyun yazarı olmak istiyordu. 1950 yılında Yeni İstanbul Gazetesi'nde gazeteciliğe başlarken aynı zamanda İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'ne devam etti.1958'de Time-Life, Paris-Match ve Der Stern dergilerinde yakın doğu foto-muhabirliği yaptı. 1954'de Hayat Dergisi'nde fotoğraf bölüm şefi olarak çalışmaya başladı.
1953'de Henri Cartier Bresson ile tanışarak Paris Magnum Ajansı'na katıldı ve İngiltere'de yayımlanan "Photography Annual Antalojisi" onu dünyanın en iyi 7 fotoğrafçısından biri olarak tanımladı. Aynı yıl ASMP'ye (Amerikan Dergi Fotoğrafçıları Derneği) tek Türk üye olarak kabul edildi. 1962'de Almanya'da çok az fotoğrafçıya verilen "Master of Leica" ünvanını kazandı. İsviçre'de çıkan Camera dergisinde kendisine özel bir sayı ayırdı. 1964'de Mariana Noris'in ABD'de basılan "Young Turkey" adlı yapıtında fotoğrafları kullanıldı.1967'de Japonya'da çıkan "Photography of the World" antolojisinde Richard Avedon ile birlikte bir dizi fotoğrafı yayınlandı.
1967'de Kanada'da açılan "İnsanların Dünyasına Bakışlar" sergisinde, 1968'de New York Modern Sanatlar Galerisi'nde düzenlenen "Renkli Fotoğrafğın On Ustası" adlı sergide; aynı yıl Almanya'da, Köln'de Fotokina Fuarı'nda yapıtları sergilendi.1970'de "Türkei" adında fotoğraf albümü Almanya'da yayımlandı. Sanat ve sanat tarihi konularındaki fotoğrafları ABD'de Time-Life, Horizon ve Nesweek kitap bölümlerince ve İsviçre'de Skira Yayınevi tarafından kullanıldı.1971'de Lord Kinross'un "Hagia-Sophia" (Ayasofya) kitabının fotoğraflarını çekti.
Yine Skira yayınevince Picasso'nun 90. yaş günü için yayımlanan "Picasso Metamorphose et unite" adlı kitap için Picasso'nun foto-röportajını yaptı. 1972'de Paris Ulusal Kitaplıkta sergisi açıldı.1975'de ABD'ne davet edildi ve birçok ünlü Amerikalının fotoğraflarını çektikten sonra "Yaratıcı Amerikalılar" adlı sergisini dünyanın birçok kentinde sergiledi. Yine aynı yıl Yavuz zırhlısının sökülmesini konu alan "Kahramanın Sonu" adlı bir belgesel film çekti.1979'da Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin "Foto Muhabirliği" dalındaki birincilik ödülünü aldı. 1980'de fotoğraflarının bir kısmı Karacan Yayıncılığın bastığı "Fotoğraflar" adlı kitabında basıldı.1986'da Hürriyet Vakfı'nca basılan Prof. Abdullah Kuran'ın yazdığı "Mimar Sinan" kitabını fotoğrafladı. Aynı kitap 1987'de "Institute of Turkish Studies" tarafından Ingilizce olarak yayınlandı.1989'da "Ara Güler'in Sinemacıları" kitabı basıldı.
1991'de Dışişleri Bakanlığı için Halikarnas Balıkçısı'nın (Cevat Şakir Kabaağaçlı) "The Sixth Continent" adlı kitabını fotoğrafladı. Bu arada bütün dünyayı gezerek foto röportajlar yaptı ve bunları Magnum Ajansı ile dünyaya duyurdu.Ismet Inönü, Winston Churchill, Indira Gandi, John Berger, Bertrand Russel, Bill Brandt, Alfred Hitchcock, Ansel Adams, Imogen Cunningham, Salvador Dali, Picasso gibi birçok ünlü kişi ile röportajlar yaptı ve fotoğraflarını çekti. En ünlüsü fotografcılara poz vermeyen Picasso röportajı.Yıllarca üstünde çalıştığı Mimar Sinan yapıtlarının fotoğrafları 1992'de Fransa'da, ABD ve İngiltere'de "Sinan, Architect of Soliman the Magnificent" adlı kitabı yayımlandı. Aynı yıl "Living in Turkey" adlı kitabı Ingiltere, ABD ve Singapur'da "Turkish Style" başlığıyla, Fransa'da "Demeures Ottomanes de Turquie" adıyla yayımlandı.1994'de "Eski İstanbul Anıları", 1995'de "Bir Devir Böyle Geçti", "Yitirilmiş Renkler ve Yüzlerinde Yeryüzü" fotoğraf kitapları yayımlandı. Ara Güler'in fotoğrafları Paris Ulusal Kitaplıkta, ABD'de Rochester Georg Eastman Müzesi'nde Nebraska Üniversitesi Sheldon Koleksiyonu'nda bulunuyor. Köln Mueseum Ludwing'de Das Imaginare Photo Museum'da fotoğrafları sergileniyor.
90 yaşında hayata gözlerini yuman usta sanatçı Ara Güler, 17 Ekim 2018 tarihinde aramızdan ayrıldı.
ARA GÜLER FOTOĞRAFLARI, SÖZLERİ, GÖRSELLERİ
Fotoğraf hakikattir sanat olamaz.
Keşke işim deklanşöre bastığım an bitse.
Hayat dediğin küçük adamların hikayesidir.
Ben fotoğraf sanatçısı değil foto muhabiriyim.
Ben singer dikiş makinesiyle bile fotoğraf çekerim.
Bu iş çok utangaçların, kibar insanların yapacağı meslek değildir.
Memleket ne doğduğun, ne doyduğun yer, memleket çocukluğunun geçtiği yer.
Sanat olmasına lüzum yoktur fotoğrafın. Fotoğraf tarih olayıdır. Tarihi zapt ediyorsun, bir makine ile tarihi durduruyorsun.
Bana İstanbul fotoğrafçısı diyorlar. Ama ben dünya vatandaşıyım. Dünyanın foto muhabiriyim.
Artık insanlarda ruh yok. Ruhun olacak ki, taşıdığın his yaşadığın şehre geçebilsin!
En iyi makine en iyi fotoğrafı çekseydi en iyi daktiloya sahip olan da en iyi romanı yazardı.
Yaşamı çekerim. Ben insanın derdiyle uğraşan adamım. İnsanın hayatını ve dertlerini çekerim.,
Yaşam size verilmiş boş bir filmdir. Her karesini mükemmel bir biçimde doldurmaya çalışın.
Bir patlama olduğunda olay yerine doğru koşan kişi foto muhabiridir, oradan kaçan ise fotoğrafçı.
Bu kadar küçük bir şey sanat olmaz. İki adamı yan yana koydum, ben onları çektim biraz da estetik kattım diyelim… Bu sanat olur mu? sanatçı Mozart’dı…
Fotoğraf daha çok şey anlatıyor çünkü. Bir yazar sandaldaki adamı anlatır. Fotoğraf ise insanlara sandaldaki adamın arkasındaki bulutu da gösterir.
“Rastgele çekildiğimiz fotoğraflar daha güzel çıkıyor, tıpkı tesadüfen tanıştığımız insanlar gibi.”
“Artık insanlarda ruh yok! Ruhun olacak ki, taşıdığın his yaşadığın şehre geçebilsin!”
“Öğrenmek ve de bildiklerine katlanabilmektir esas güçlü olmak. Dayanmak ve yaşamak.”
“Yaşamı çekerim. Ben insanın derdiyle uğraşan adamım. İnsanın hayatını ve dertlerini çekerim.”
“Memleket ne doğduğun, ne doyduğun yer, memleket çocukluğunun geçtiği yer.”
“Sadece sevdiğin işi iyi yap evlat. Bu dünyayı fazla ciddiye alma, şöhret möhret hikaye, kimseyi gözünde büyütme, kendini bir b.k sanma, yürü, devam et.”
“İstanbul çok mühim bir yerdir, her zaman da öyle olmuştur. Paris mesela 12 asırda kaç kişi? Yarısı bile değil İstanbul’un. Onlarca medeniyet bir arada yaşamış burada. İstanbul hep önemli bir şehir olmuştur. Benim şehrimdir İstanbul. Nefes aldığım yer. Bu yeter.”
“Bana İstanbul fotoğrafçısı diyorlar. Ama ben dünya vatandaşıyım. Dünyanın foto muhabiriyim.”
“Bir daha dünyaya gelseydim tramvay olmak isterdim.”
“Dünyada beş milyon tane sergi açılıyor ama bunlar her zaman açık kalmaz. Halbuki kitaplar kalır, yüz sene sonra da açıp bir kitaba bakabilirsin ama sergiyi gezemezsin. Tiyatro da öyledir… Oynadığın zaman vardır, perde inince biter. Çok nankör meslekler.”
“Fotoğraf konusunda şanslıyım çünkü olay beni buluyor.”
“Çevrendeki insanlar susacağı, konuşacağı ve duracağı yeri bilmiyorlarsa, burunlarını hayatına sokabilecekleri kadar fazla adım atmışsındır onlara. Biraz geri çekil. Hep güler yüzünü değil, biraz da deli tarafını, içini değil, ara sıra da dişini göster onlara.”
“Aşk insanı mesut eder. Orada bir bakış vardır, bir şeyler hissedersin kadının yüzüne bakınca. Onlar mühimdir. Bunu anlayan kaç kişi var? Bunu anlamak için insan olmak lazım, kütük olmamak lazım. Çok kütük var artık.”
“Yaşlandıkça küfretme özelliğim ön plana çıkıyor, ferahlatıyor beni. Giderayak herkese küfredeyim diyorum.”
“Yeteri kadar entelektüel değildir dünya. Dünya insanları boşluk üzerinde düşünen aptallardan ibarettir.”
“Fotoğrafın çok büyük gücü var. Ama insanlar fotoğrafa da bakmıyorlar. Hayata bakmayan fotoğrafta ne görsün?”
“Yaşam size verilmiş boş bir filmdir. Her karesini mükemmel bir biçimde doldurmaya çalışın.”
“Aklın varsa çocukluğunu koy cebine ve kaç.”
“Sanat olmasına gerek yoktur fotoğrafın. Fotoğraf tarih olayıdır. Tarihi zaptediyorsun. Bir makina ile tarihi durduruyorsun.”
“Denizcinin üzerine gün doğmaz.”
“Yaşam size verilmiş boş bir filmdir. Her karesini mükemmel bir biçimde doldurmaya çalışın.”
“Para mühim bir şey değildir. Akıl olmazsa para neye yarar ? Ortalıkta bir sürü parası olan hıyar var. Tehlike budur.”
“Hayat dediğin küçük adamların hikayesidir. İngiltere kraliçesinin hayatı bir boka yaramaz.”
“Ben Singer dikiş makinesiyle bile fotoğraf çekerim.”
“Keşke işim deklanşöre bastığım an bitse.”
“Birincisi ıstırap çekiyorum. Arada da işte fotoğraf çekiyorum.”
“Bu şehir niye benim şehrimdir bilir misin? Vatan millet sakarya için değil! Aşklarımı burada yaşamışımdır, filan köşede işemişimdir, şurada dayak yemişimdir, orada bir herifi dövmüşümdür. İstanbul’da geçmişim vardır, duvarlara benim kokum sinmiştir. İşte bunun adına ‘vatan’ denir, anladın mı?”
“Sanatçı müziği yazandır. Chopin’dir, Beethoven’dır. Müziği çalan ise kemancıdır. Bunlar sanat eserini sergileyenlerdir. Sanatçı ise sanatı yapan adamdır. İcracıdan bana ne.”
“Gerçek sanatçılar hiçbir şeyi takmıyorlar. Dünyanın içindeki metamorfozu keşfetmişler. Onun üzerinde düşünüyorlar. Gerisinin palavra olduğunu fark ettiler.”
“Binlerce, milyonlarca insan binlerce, milyonlarca yoldan dünyanın dört yanına gider. Birbirine kavuşanlar, birbirinden ayrılanlar olur. Binlerce otobüs, milyonlarca yol yalnızca bu işe hizmet eder. Binlerce, milyonlarca insan aynı şeyi duyumsar, aynı şeyi ister. Birbirlerinin yanından geçer, konuşur, ayrılırlar. Her insanın pusulası, sanırsın onları birbirinden uzaklaştırmak için yaratılmıştır. Her an yanından geçen binlerce, milyonlarca mutluluktan habersizdir insan. Köpük içinde hapsolmuş sinekler gibi.”
“Sevgisiz insan, insansız da fotoğraf olmaz.”
“Bir kadını seversen, ötekilerin esamesi kalmaz.”
“Bir ağaca baktığımda onu odun olarak görenlerden değilim, ağacın yeşilini görürüm, kokusunu duyarım, yaşadığını hissederim.”
“Bir romanı adam kendisi yazar. O zaman adamı yalnız bırakacaksın, hür bırakacaksın ki kendi yolunu bulsun.”
“Bir kitabı, ondan bir şey öğreneceğimi bilirsem okurum ancak.”
“En iyi makina en iyi fotoğrafı çekseydi; en iyi daktiloya sahip olan da en iyi romanı yazardı.”
“Şehrin estetiği değişti. Uygarlık ileriye gidiyor ama insanlar güzellik anlayışını kaybetti. Eski şehirden hiçbir şey kalmadı.”
“En kolayı ölmemek. Ben ölmeyeceğim çünkü. Ben gene eserlerimde var kalacağım, size ‘Merhaba.’ diyeceğim. Shakespeare yaşıyor mu, ölüyor mu?”
“İnsan her eserini sever ama özel olanı mutlaka vardır. Sirkeci’de bir tramvayın önünde at arabasını çeken arabacı fotoğrafımı çok severim. Tam anında çekilmiş bir fotoğraftır, denk gelmiş ve ben de uyanık davranmışımdır orada. Anlık bir olaydır.”
“Sanatçı olmanın en kolay yolu fotoğrafçı olmaktır. Sıkıysa müzisyen ol.”
“Toplum ne istediğini bilmez, hıyarlar cemiyetidir. Dünyanın en cahil kitleleri toplumlardır. Hiçbir şeye yaramazlar.”
“Dünya değişti. Biz de değişiyoruz. Antibiyotik devri bile bitti. Ama şunu söyleyeyim; insanlar aptallaştı. Birkaç değerli profesör dışında üniversite dediğin aptallar yığınıdır, gerisi boktur.”
“Bütün her şey felsefe için çalışır. Filozof denen adama malzeme üretmek için. Bütün insanlık, politikacılar, devletler, cumhurbaşkanları bir filozofun ne diyeceğini ayarlamak için vardır. Din, felsefenin bir bacağıdır. Dünyadaki en son lafı filozof söyler. Gerisi de palavradır.”
“Fotoğrafın altın çağında deformasyon ve photoshop yoktu. Fotoğraf görsel hakikate en yakın şeydi. Fotoğraf bozuldu artık; yalan konuşuyor. Oysa benim bildiğim fotoğraf yalan konuşmazdı, hakikati gösterirdi.”
“Tarih en mühim şeydir benim hayatımda. Yahu aslında bir foto muhabiri kimdir biliyor musun? Görsel tarihçidir. Tarih artık bugün görsel yazılacaktır. Sen bugün yakın tarihteki katliamları yazıdan mı okuyorsun, yoksa fotoğraflardan mı görüyorsun? Hangisi aklında kalıyor? Hangisi daha güvenilir, daha gerçek. Onun içindir ki kimi polisler, anladın mı, hep fotoğrafçıların peşindedir, makina kırar. Çünkü istedikleri tarih yazılsın istiyorlar memlekette.”
“Bu iş çok utangaçların, kibar insanların yapacağı meslek değildir. Her türlü şeyden istifade eden adamların hikayesidir gazetecilik.”
“Bir yazar sandaldaki adamı anlatır. Fotoğraf ise insanlara sandaldaki adamın arkasındaki bulutu da gösterir.”
