Ağ tarafsızlığı nedir?
Ağ tarafsızlığı, en basit tanımıyla internete erişim sağlayan şirketlerin kullanıcıların internet faaliyetlerinde kontrol gücüne sahip olmamasıdır. İnternet üzerindeki hiçbir veri, hizmet veya platformun özel olarak bir kanun veya düzenlemeyle kontrol edilmemesi ve trafiğinin engellenmemesini savunan bu kavram, internet erişim sağlayıcıları (ISP) veya devletlerin internet üzerindeki veri veya hizmetlere eşit davranması gerekliliğini vurguluyor.
Yani ağ tarafsızlığına göre hücresel, kablolu veya telefon üzerinden internet bağlantılarıyla erişilen internet siteleri ve servis kullanımlarında bir fark ve yönlendirme olmamalı.
Türkiye gündeminde pek de yer almayan tarafsızlık tartışmaları ABD’de başladı ve kısa sürede Avrupa’ya sıçradı. Hatta ağ tarafsızlığı, ABD Başkanı Obama’nın 2008 seçimleri öncesinde sözünü verdiği konulardan biri oldu. Tartışmaların çıkış noktası ise internet servis sağlayıcıların, kullanıcıların internet bağlantılarında kontrol kurduğunun fark edilmesine dayanıyor. Sağlayıcılar, kullanıcıların bazı sitelere erişimini engelleyebiliyor veya bazı servislerin hızını düşürüyor ya da kullanıcıyı ziyaret etmek istediği sitenin rakibine yönlendirme kararını ellerinde tutabiliyordu. ABD’deki AT&T, Comcast ve Verizon gibi bu konuda başı çeken sağlayıcılar internet trafiğini yönlendirme hakkına sahip olmak; para ödeyen internet sitelerine erişimi hızlandırmak, daha az ödeyenleri ise yavaşlatmayı isterken ağ tarafsızlığı savunucuları ise bu durumun önüne geçmek istiyor ve kullanıcıların herhangi bir engelleme, sınırlama veya yönlendirme olmaksızın diledikleri sayfaları ziyaret edip servislerden yararlanmasının internet platformlarının varlığına anlam kazandırdığını belirtiyor.
ABD AĞ TARAFSIZLIĞINI KALDIRDI
ABD Federal Komünikasyon Komisyonu (FCC) internet hizmeti sunan şirketlere yönelik "ağ tarafsızlığı" (net neutrality) zorunluluğunu iptal etti. FCC'nin Washington'daki merkezinde yapılan kritik oylamada, eski Başkan Barack Obama yönetimi tarafından 2015'te hayata geçirilen "ağ tarafsızlığı" kuralının iptali 2'ye karşı 3 oyla kabul edildi.
Amerikalı tüketicilerin tüm internet sitelerine, internet sağlayıcıları veya federal hükümetin herhangi bir müdahalesi olmadan özgürce ulaşabilmesini sağlayan "ağ tarafsızlığı"nın kaldırılması ülkede büyük tartışma yarattı.
İnternet şirketlerinin bazı sitelere pozitif, diğerlerine negatif ayrımcılık yapmasına olanak sağlayacak karara karşı çıkan gruplar, FCC'nin Amerikalı tüketicilerin aleyhine hareketini protesto ediyor.
İnternet sağlayıcılarına taraflı davranma hakkını tanıyan kararın, tüketiciler için kimi internet sitelerine daha hızlı ve ucuz, kimilerine ise daha yavaş ve pahalı ulaşım anlamına geleceği öne sürülüyor.
"Dünya sona ermiyor"
ABD Başkanı Donald Trump tarafından atanan FCC Başkanı Ajit Pai ise oylama öncesinde yaptığı açıklamada, ağ tarafsızlığı düzenlemesinin "gereksiz bir regülasyon" olduğunu belirterek, iptal edilmesi gerektiğini savundu.
ABD'nin en büyük iletişim şirketlerinden Verizon'ın eski üst yöneticisi Pai, ağ tarafsızlığının kaldırılmasının internetin daha serbest olmasını sağlayacağını ifade ederek, "Dünya sona ermiyor. Tüketiciler korunmaya, internet gelişmeye devam edecek." dedi.
