Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, gazeteci Ahmet Hakan'la bir araya geldi. Hakan'ın sorularını yanıtlayan Bakan Nureddin Nebati önemli açıklamalarda bulundu.

EYT'DE İLK MAAŞ NE ZAMAN?

Bakan Nureddin Nebati, EYT düzenlemesiyle emeklilik hakkı kazananların ilk maaşlarını ne zaman alacağına ilişkin soruya yanıt verdi. Nureddin Nebati, "Cumhurbaşkanı’mızın bu konudaki duruşu belliydi. Biz EYT ile ilgili tedbirimizi aldık. Hazırlandık. Biz hazırlıklıyız. Süreç tamamen kendi mecrasında yürüyor. Yasa çıktıktan sonra Çalışma Bakanlığı tarafından tamamlanması gerekiyor. Zannedersem yasa önümüzdeki ay ete kemiğe bürünmüş olur. Biz hazırız" dedi.

BORSAYA GİREN KÜÇÜK YATIRIMCIYA TAVSİYE VERDİ

Ahmet Hakan'ın, "Borsa’daki küçük yatırımcıya bir tavsiyeniz var mı?" sorusuna yanıt veren Nebati şunları söyledi:

"Borsadan korkmasınlar. Ama mutlaka finansal okuryazar olsunlar. Herkesten akademik derinlik veya uzmanlık beklenemez. Ama bilinçli olarak danışmanlık üzerinden gidilebilir. Kısa gün kârını öncelemesinler. Borsa’yı bir kumarhane gibi görmesinler. Çünkü Türkiye Borsası için büyük bir fırsat doğdu. Çok sayıda insan borsaya giriyor. Halka arzlarla yeni firmalar borsaya giriyor. Borsa kumar veya kısa gün kârı değil doğru ve verimli bir finansal araç. Kısa vadeli, gündelik bakmasınlar."

BORSADA YAŞANAN DÜŞÜŞLER

"Son günlerde Borsa’da yaşanan düşüşler için ne diyorsunuz?" sorusuna yanıt veren Nebati şunları kaydetti:

"Borsa yatırımcıları asla şunu unutmasınlar: Borsa her zaman bir düzeltme yapar. Aşağı doğru giderken de yukarı doğru giderken de bir düzeltme yapar. Asla paniğe gerek yok. Ayrıca şunu özellikle söyleyeyim birinci muhalefet partisi liderinin sözlerine bakmasınlar. Çünkü bilerek panikletmeye çalışıyor. Milyonlarca insanın girmeye başladığı borsa üzerinden bir siyasi çıkar elde etmeye çalışıyorlar. Kesinlikle bu konudaki spekülasyonlara kulak vermesinler."

KUR KORUMALI MEVDUAT SİSTEMİ

"Kur Korumalı Mevduat’ta son durum nedir?" sorusunu yanıtlayan Nebati şu ifadeleri kullandı:

"Kur Korumalı Mevduat, ortak akılla üretilmiş müthiş bir icat. Ekonomi hocalarıyla bürokratları buluşturduk. Önce teorisini oluşturduk. Sonra modele çevirdik. Geniş çalıştık, sürekli istişare halinde olduk. Bunu geçici olarak düşündük. Niye? Çünkü ateşi söndürmemiz, dövize olan talebi kırmamız gerekiyordu. Kurun oynaklığının bitmesi gerekiyordu."

Sistem hakkında "İşlevini tamamladı mı?" sorusunu yanıtlayan Nebati, "Bir yıllık düşünmüştük. Ama toplum tarafından içselleştirilmesi ve diğer enstrümanların kullanılabilir hale gelmesi için süreye ihtiyacımız vardı. 31 Aralık 2023’e kadar uzattık" dedi.

Nebati, "Şu anda Kur Korumalı Mevduat’a ilginin devam etmesini arzu ediyor musunuz?" sorusuna ilişkin olarak, "Tamamen doğal akışına bırakıyoruz. Zirvenin ne olduğunu yaşayarak gördük. Zirve Türkiye’deki mevduatın yüzde 27’sidir. Orada durdu. 1 trilyon 470 milyar liraya geldi ve zirveyi yakaladı. Şimdi 100 milyar lira düştü. Şu an 1 trilyon 370 milyar lira" ifadelerini kullandı.

Hakan'ın "Bu düşüşü olağan buluyor musunuz?" sorusuna cevap veren Nebati ,"Çok olağan. Beklentilerimize uygun. Önümüzdeki süreçte kendi kendine beslenecek ve beslenmesi duracak. Böyle bir noktaya doğdu gidiyor" dedi.

DOLAR KURU ARTACAK MI?

Vatandaşların en çok merak ettiği "Dövizde bir istikrarsızlık çıkabilir mi? Dolar artar mı?" sorusuna cevap veren Bakan Nebati şunları söyledi:

"En son Türk Lirası’nın TÜFE üzerindeki değeri yüzde 47’ye düşmüştü. En değersiz noktaydı bu. Şu anda yüzde 54’lerde. Türk Lirası, geçen yıla göre daha değerlendi ama önceki yıllara göre hâlâ değersiz. Enflasyondaki olumlu gidişle kendi mecrasında düzeliyor. Bu birinci nokta. İkinci nokta şu: Geçen yıl savaş yaşadık. Savaş, enerji maliyetlerine pik yaptırdı. Türkiye, bir enerji ithalatçısı. Enerji fiyatları normalleşmeye başladığında bizim cari açığımız olmaz. Her şeyin kötü olduğu dönemde Türkiye’nin cari açığı 45 milyar dolar ile kapanacaktı. Cari açığın bu kadar yüksek olması sürekli olamaz. Sürekli olması için dünyadaki enerji fiyatının devamlı yüksek olması lazım. Görünen o ki normalleşme var. Emtia fiyatlarında normalleşme var. Dövize olan ihtiyaç, otomatikman azalacak yani."

"Süpermarketler, son günlerde fiyatları sabitleme adımları attılar. Hatta bazıları çeşitli indirimlere gittiler. Bir zorlama mı var?" soruna yanıt veren Nebati, herhangi bir zorlamanın olmadığını kaydetti.

MARKETLERİN FİYAT İNDİRİMLERİ

Bakan Nebati bu zamana kadar neden indirim yapılmadığı sorusuna şu cevabı verdi:

"Her şeyin bir zamanı var. Vakti zamanı gelince söyleminiz etkili olur. Aksi takdirde karşılık bulmaz. Öncelikle şunu söylemeliyim: Kâr maksimizasyonu haktır. Bir şirket niye kurulur? Para kazanmak için. O nedenle kimseye “Niye kâr ediyorsun?” diye sormam. Devlet, “Niye çok para kazanıyorsun?” diye sormaz. Ama fahiş fiyat uyguluyorsa devletin buna karşı bir duruşu olur. Kriz anında fazla para kazanmak ayrı bir şeydir, kriz anını fırsat bilip bunu bir vurguna dönüştürmek ayrı bir şeydir. Devletin görevi, vurgunu engellemektir, kârı maksimize etmeyi engellemek değildir."

"Yani vakti zamanı şimdi geldi diyorsunuz. Bu ne demek?" sorusuna cevap veren Nebati şöyle konuştu:

"Geçen yıl salgından dolayı ertelenmiş yükler vardı. Petrol fiyatları, doğalgaz fiyatları, sübvansiyonlar. Anormal bir yük. Dünyadaki tüm mallarda fiyatlar yükseliyor, siz dışarıdan enflasyon ithal ediyorsunuz. Aralık ayında döviz patlaması, kur atağı yaşamışsınız. Herkes fiyatlamasını o günkü kura göre değil ileride beklediği kura göre yapmış. Yani enflasyonu azdıracak her türlü iş yapılmış. Enflasyonun yüksek olacağı beklentisi yüzde 40’lara çıkmıştı. Bu çok tehlikeliydi, atalet oluşabilirdi. İşte biz bunu kırdık. Aralıkta enflasyonun yükseleceği beklentisi yüzde 8’lere geriledi."

"Bu nedenle mi marketler indirime gidiyor?" sorusunu cevaplandıran Nebati şunları söyledi:

"Evet. Şu anda bir psikoloji var. Markete giden kişi şimdi fiyatlardaki ufacık bir oynamada, “Enflasyon düşüyor, sen niye fiyat arttırıyorsun?” farkındalığı gösterecek. Bu bir. İkincisi üretici, satıcı “Enflasyon düşüyor, yükselmeyecek, ben fiyat artışı yapmayayım” noktasına geldi. Çünkü biliyor ki üç ay sonra fiyatlar artmayacak. Biliyor ki döviz yükselmeyeceği için baskı olmayacak. Biliyor ki dünyadaki resesyon korkusundan dolayı gıda ve enerji fiyatlarında bir yükselme olmayacak. Dolayısıyla marketlere şimdi söz söylenebiliyor. “Biz sizden bunu bekliyoruz” dediğimizde yapmalarının temel nedeni budur. Çağrının karşılık bulabildiği şartlar söz konusu."