Oylamada ABD ve İsrail'in yanında Palau, Guatamala, Togo, Nauru, Honduras, Marshall Adaları, Mikronezya ülkeleri ret oyu verdi.
BM’de yapılan Tarihi oylamada 128 kabul, 9 ret ve 35 çekimser oy kullanıldı.
Çekimser oy kullanan ülkeler arasında ise Çekya, Kanada, Arjantin, Fiji, Güney Sudan, Romanya, Polonya, Uganda, Panama, Filipinler, Meksika, Macaristan, Bosna-Hersek, Haiti, Jamaika, Kiribati, Kamerun, Kolombiya, Dominik Cumhuriyeti, Ekvator Ginesi, Benin, Vanuatu, Trinidad Tobago, Malavi, Tualu, Solomon Adaları, Ruvanda, Paraguay, Kiribati, Lesotho, Litvanya, Bhutan, Benin, Avustralya ve Antigua ve Barbuda ülkeleri yer aldı.
TÜRKİYE'DEN İLK TEPKİ
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, BM'deki oylamadan çıkan sonucun ardından "Trump yönetiminin Kudüs kararını reddeden karar tasarısı BM Genel Kurulu’ndan 9’a karşı 128 oyla kabul edildi. Kudüs adına, Filistin davası adına, küresel adalet ve vicdan adına bu tarihi karar hayırlı olsun" açıklamasını yaptı.
AB Bakanı Ömer Çelik, tarihi oylamanın sonuçlanmasının ardından NTV canlı yayınına bağlandı. Oylamayının sonucunu "ABD'nin tehditlerine rağmen kazanılmış büyük bir zafer" olarak yorumlayan AB Bakanı Ömer Çelik "Kararın önemli Bu kararla yeni bir dönemde olduğumuz düşünüyorum. Herkes için tarihi bir dönüm noktası. Hiç kimse Trump'ın kararının ardından gitmez" dedi.
ÇAVUŞOĞLU: BİZ KORKMADIK!
Oturumda Yemen temsilcisi ve Filistin dışişleri bakanından sonra, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu kürsüye çıktı. Trump'ın aldığı kararı eleştiren Çavuşoğlu, ABD'nin dünyayı tehdit etmesinin kabul edilemez olduğunu söyledi. Dışişleri Bakanı, "Kabadayılık yapıldı, üye devletlerin onuru satılık değildir. Ülkelerin oylarının satın alınabileceğini düşünmek ahlaki değildir. Biz korkmadık! Güçlü olabilirsin ama bu seni haklı yapmaz" dedi.
Çavuşoğlu, "Oylama Filistin davasının hala davamız olduğunu göstermek için önemlidir. Bu bağlamda, bugün adalet ve barış için sesimizi yükselteceğiz. Türkiye asla Kudüs’ü yalnız bırakmayacaktır. Filistin halkı asla yalnız kalmayacaktır. Dünya beşten büyüktür" ifadesini kullandı.
İSRAİL'DEN SERT TEPKİ
İsrail’in BM Daimi Temsilcisi Danny Danon, “Bu görüşmenin olması bile utanç. Kudüs, İsrail’in başkentidir. Bu gerçeği tartışamazsınız. Bugünkü teklifi destekleyenler, Filistinlilerin iplerini çektiği kuklalardır” diyerek oturumu destekleyenlere hakarete varan sözler sarf etti.
ABD'DEN AÇIK TEHDİT
Washington yönetimi, BM üyesi ülkeleri dünyanın gözü önünde açık açık tehdit etti. Trump tasarıyı destekleyen ülkelere ABD'nin mali yardımlarını keseceğini ilan ederken, BM daimi temsilcisi Nikki Halley Amerika'nın karşısında yer alacak ülkelerin not edileceğini söyledi.
Amerikan haber kanalı CNN International, ABD Başkanı Trump'ın BM'deki kritik Kudüs oylamasıöncesinde kimleri tehdit ettiğini araştırdı. Ortaya çıkan sonuç, Washington'un tehditlerinin altını dolduramayacağı yönünde.
KUDÜS NEREDE?
Kudüs konumu itibariyle İsrail ve Filistin'in orta noktasında yer almaktadır. Bu nedenle her iki ülke için de büyük öneme sahip olmaktadır. Kudüs'ün diğer ismi, İsrailliler tarafından Jarusalem olarak bilinmektedir.
KUDÜS'ÜN TARİHİ VE ÖNEMİ
Kudüs'ün tarihi, bilinene göre milattan önce 2000'lere kadar uzanmaktadır. Tarihi boyunca iki kez yok olma kaderini tadan şehir, 23 işgale, 52 saldırıya tanıklık etmiştir. Hz. Muhammed S.A.V'in İslamiyet'in yayılmasında önemli bir nokta olan Kudüs'ten Miraç'a yükseldiği ve Mescid-i Aksa'nın burada inşa edildiği bilinmektedir. İslam için önemli olduğu kadar Yahudi ve Hristiyan dinleri için kabul gören bazı yapıtaşları burada bulunmaktadır. İsa'nın burada çarmıha gerildiği rivayeti ve bu nedenle buranın hac noktası olarak kabul görmesi Hristiyanlar için, Milattan önce 10. Yüzyılda Kral Davud'un ele geçirmesi ise Kudüs'ü Yahudiler için anlamlı kılmıştır.
Kudüs, barındırdığı dini değerlerle üç din için (İslam, Hristiyan, Yahudi dinine mensup olanların) ortak kutsal öneme sahip olduğu merkezdir. Harita üzerinde Filistin ve İsrail'in orta noktasında yer alan Kudüs, 800 bin kişilik nüfusa sahiptir. İçerisinde Mescid-i Aksa, Ağlama Duvarı, Kubbet-Us-Sahra gibi dini öneme sahip yerler bulunmaktadır. Peki, Kudüs nerededir? Harita üzerinde bulunduğu tam konum neresidir? İşte, Filistin ve İsrail'in başkent olarak nitelendirdiği Kudüs hakkında merak edilenler
KUDÜS'TEKİ YARIM ASIRLIK İŞGAL
Doğu Kudüs'ü 5 Haziran 1967'de işgal eden İsrail, 1980'de tek taraflı olarak kentin doğusunu ve batısını "birleşik başkenti" ilan etti.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BGMK), 1980'de kabul ettiği 478 sayılı kararla, İsrail'in ilhak ve başkent ilanını geçersiz saydı. BMGK kararı çerçevesinde, ABD dahil uluslararası toplum Doğu Kudüs'ün işgal altında olduğunu kabul ediyor.
İsrail yönetimini tanıyan tüm ülkelerin büyükelçilikleri Tel Aviv'de bulunuyor. Hiçbir ülke, Kudüs'ü ya da doğu ve batı bölümlerini başkent olarak kabul etmiyor.
ABD, Trump'ın hamlesiyle Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyan ilk ülke oldu. Uluslararası toplumun tepkisini çeken Trump yönetimi, bölgenin kaosa sürükleneceği ve İsrail-Arap ihtilafının daha da çözümsüz hale geleceği uyarılarını göz ardı etti.
Osmanlı, 28 Aralık 1516’da Sinan Paşa önderliğinde Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferinde Kudüs’e girişinin ardından 400 yıl hükmetti. İngilizlerin 24 Ekim 1917’de Kudüs'e saldırmalarının ardından şehir 9 Kasım 1917'de düştü. Kudüs'ün Osmanlı'nın hakimiyetinden çıkma süreci ise şöyle:
Kanal Harekatı
1915 ve 1916 yılında Mısır’da Osmanlı hakimiyetini yeniden sağlamak ve Süveyş Kanalı'nı ele geçirerek İngiltere’nin Hindistan yolunu kesmek amacıyla girişilen iki kanal harekatı başarısızlıkla sonuçlanınca savaşın ağırlık noktası Filistin ve Suriye’ye kaydırıldı. Bunun üzerine Mekke Şerifi Emir Hüseyin ile anlaşan ve onlara Suriye-Irak ve Hicazı içine alan müstakil bir Arap Devleti kurma vaadinde bulunan İngilizler, Siyonistlere Filistin'de bir devlet kurmaları sözünü vermişti. Böylece İsrail’in kurulması için zemin hazırlanarak, Filistin meselesi olarak bilinen olayların zemini hazırlanmıştı.
Gazze Savaşları
Şerif Hüseyin ayaklanmanın bastırılması için 4. Ordu'dan bir kısım birlikler Hicaz’a gönderildi. Ordunun geri kalan kısmı ise Gazze, Batı Şeria ve Birüssebi hattında savunmaya çekildi. 1917 baharında İngilizler Gazze’ye saldırdı. 1. ve 2. Gazze Savaşları yapıldı. İngilizler, Türklerin kahramanca savunması karşısında çekilmek zorunda kaldılar. Takviyelerini arttırmaya başlayan İngilizlerin Filistin cephesinde toplanmaları üzerine Cemal Paşa’nın uyarısıyla yıldırım ordularının Irak cephesinde kullanılmasından vazgeçilerek, Filistin ve Suriye cephesinde kullanılması kararlaştırıldı.
Kudüs’ün düşüşü
Savaş hazırlıklarını tamamlayan İngilizler 24 Ekim 1917’de 138 bin askerle taarruza başladılar. Birusseba ve Gazze Savaşını kazandılar. 9 Kasım 1917’de Kudüs düştü. Türk ordusu Kudüs’ten savaşarak çekildi. Bu çekiliş sırasında tarihin kaydettiği birçok kahramanlık öyküsü yaşandı. Bu öykülerden biri Kanal Harekatı sırasında yaşandı.
"Bizi düşmana çiğnetmeyin"
Cepheye koşan Osmanlı askerlerinin yollarına Filistinli kadınlar çıkarak onlara yiyecek verdi. Bir askerin günlüğündeki yazılarda şunlar yazılıdır: “Müfreze tam bir sürat ve mükemmeliyetle toplanıp yola düzülmüştü. Filistin’in kahraman anaları Zedud köyünden geçen yolun iki tarafına dizilmiş, ellerinde bakır bakraçlarla askerlerimize su, süt ve yoğurt ikram ediyorlardı. Bu fakir Arap köyünün asil evlatları, ana vatan uğruna kurban giden Türk çocuklarına yaprakları üzerinde taze koparılmış portakallar ikram ettiler. Ve müfreze köyden ayrılırken ateşin bir muhafaza içinde saklanmış inciler gibi gözüken beyaz dişlere ve derinliklerinde zeka kaynayan güzel koyu siyah gözlere sahip cevval Arap kadınları eski bir geleneğe uyarak arkamızdan bağırıyorlardı; 'Geriye dönmeyin, bizi düşmana çiğnetmeyin'. Ve sonu gelmeyen zılgıtlar.”
Osmanlı askeri Onbaşı Hasan Usta'nın 55 yıllık Kudüs nöbeti
Gazze'de yüksek lisans yapan Rukiye Hüseyin Osmanlı, Tarihçi İlhan Bardakçı'nın 21 Mayıs 1972 Cuma günü karşılaştığı Onbaşı Hasan Usta'nın hikayesini hatırlattı. Tarihçi İlhan Bardakçı'nın kaleminden hikaye şöyle:
"Ben, o gün buraya bırakılmış 20. Kolordu 36. Tabur 8. Bölük 11. Ağır Makineli Tüfek Takım Komutanı Onbaşı Hasan’ım... Yarabbi. Baktım, bir minare şerefesi gibi gergin omuzları üzerindeki başı, öpülesi sancak gibiydi... Ellerine bir kere daha uzandım. Gürler gibi mırıldandı; 'Sana, bir emanetim var oğul. Nice yıldır saklarım. Emaneti yerine teslim eden mi?' Elbette, dedim, buyur hele... Konuştu; 'Memlekete avdetinde yolun Tokat Sancağı’na düşerse... Git, burayı bana emanet eden kumandanım Kolağası (Ön yüzbaşı) Musa Efendi’yi bul. Ellerinden benim için bus et (öp). Ona de ki' Sonra, kumandanı olduğu takımın makinelisi gibi gürledi; 'O’na de ki gönül komasın. Ona de ki 11. Makineli Takım Komutanı Iğdırlı Onbaşı Hasan, o günden bu yana, bıraktığın yerde nöbetinin başındadır. Tekmilim tamamdır kumandanım dedi dersin.' Öleyazdım. Sonra yine dikeldi. Taş kesildi. Bir kez daha baktım. Kapalı gözleri ardından, dört bin yıllık Peygamber Ocağı ordumuzun serhat nöbetçisi gibiydi. Ufukları gözlüyordu. Nöbetinin başında idi. Tam 55 yıl kendisini unutuşumuzdaki nadanlığımıza rağmen devletine küsmemişti."
