Canlı | Antalya Diplomasi Formu kapsamında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba ve Rusya Dışişleri Sergey Lavrov arasındaki üçlü görüşme sona erdi.
Görüşme sonrası Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ve Rusya mevkidaşı Lavrov kameralarına karşısına geçerek açıklamalarda bulundu. Kuleba'nın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
Sayın Çavuşoğlu'na çok teşekkür ediyorum. Kolay olmayanı başardı. Rusya-Ukrayna arasındaki ilk temas oldu. Hem kolay hem zor bir görüşme oldu. Zordu çünkü ben de aslında elimden gelenin en iyisini yaptım. Diplomatik bir çözüm bulmaya çalıştım.
ATEŞKES İÇİN İLERLEME KAYDEDİLDİ Mİ?
Mariupol'de bildiğiniz gibi havadan bombalamalar gerçekleşiyor. Bölgeler ateş altında. Ben buraya nasıl bir amaçla geldim? Toplantı insani bir koridorun açılması için gerçekleşti. Ancak maalesef Lavrov bu konuda bir taahhüt veremedi. Böyle bir konumda değildi. 24 saatlik bir ateşkes konusunu dile getirdik.
Bu konuda ilerleme kaydedemedik. Rusya bu konuda karar verecek başka kişilerin olduğunu anlıyoruz. Çabalarımızı sürdüreceğiz. Ülkedeki insani sorunların çözülmesi için çabalarımız sürecek. Bu formatta yine görüşmeler yapabiliriz eğe çözüm söz konusu olursa.
Ukrayna'daki savaşın bitirilmesi için ben bu görüşmelere devam edeceğim, sivillerin acısına son vermek için devam edeceğim.
"GÖREVİM İNSANİ KORİDOR OLUŞTURMAKTIR"
Müzakereler 1.5 saat devam etti. Sayın Çavuşoğlu gerçekten çok önemli bir arabuluculukta bulundu. 2 tarafı da konuşturmaya çalıştı. Ben buraya kendi vazifelerimle geldim. Görevim insani koridor oluşturmaktır. Mariupol en zor durumdaki kentimiz.
Lavrov'un Rusya'da yetkili kişilerle insani koridor hakkında bir çözüm bulabileceğini umuyorum. Rusya'nın bizim çocuklarımızı düşünerek, ilaçlara ihtiyaçları olduğunu düşünerek 24 saatlik insani koridorun açılması için bir adım atacaklarını düşünüyorum. Biz şuan savaşı durduramayız çünkü Ukrayna sadece savunmada, savaşı biz başlatmadık.
Bugün yapmak istediğim son şey, umudu yok etmek. Rus ordusunun ülkemizde öldürdüğü birçok kişi var. Bakan Lavrov ile bunu paylaştım. Rus ordusu girmeden önce nükleer santrallerimiz çalışıyordu. Hiçbir sıkıntı yaşamıyorduk. Daha önce santrallerde hiçbir kural ihlali de yaşanmadı. Rus ordusunun yapabileceği en güzel şey çekilmesidir, nükleer santrallerden uzaklaşmasıdır."
LAVROV: ÇÖZÜME YÖNELİK HER GİRİŞİMİ DESTEKLERİZ
Sergey Lavrov'un açıklamalarından öne çıkan ifadeler şöyle:
Üçlü toplantıya Ukrayna Dışişleri Bakanı da katıldı. Görüşme Türk tarafının teklifi ile yapıldı. Sayın Erdoğan'ın sayın Putin'le yaptığı telefon görüşmesi sonucunda bu karar alınmştı. Biz her türlü temastan yanayız. Çözüme yönelik her girişimi destekleriz. Biz genel olarak Türk arkadaşlarımızın inisiyatifiyle özellikle konuları ele aldık. Ve askeri birliklerimizin sivillerin zarar görmemesi için ne tür tedbir aldıklarını açıklamaya çalıştık.
Günlük olarak insani koridor açılmasını önerdik. Sivillerin tahliye olması amaçlanıyor. Rusya'daki son müzakerelerde Rus tarafı kendi mülahazalarını ayrıntılı şekilde sundu. Ukrayna tarafı da en kısa sürede cevap verebileceğini belirtti. Belarus'taki müzakerelerin kağıt üstünde kalmamasını, ciddi sonuç vermesini istiyoruz. Ukrayna krizinin topluca çözüme kavuşturulmasını istiyoruz aslında.
"RUSYA'YA YÖNELİK TEHDİDİ NASIL ÖNLEYECEKSİNİZ? "
Başkumandanımız her şeyin plana göre devam ettiğini söylüyor. Ukrayna'nın silah alımını tehlikeli görüyoruz. Avrupa, Ukrayna'da ölümcül silahları teşvik ediyor. Ölümcül silahların Ukrayna'ya girmesini teşvik ediyor. Teröristler bunları sivil havacılık için tehdit oluşturmak için bunları kullanıyor. Roketatarlar bunların eline geçecek. Avrupalı meslektaşlarımıza soruyoruz: Siz burada ortaya çıkan politikayı nasıl engelleyeceksiniz? Rusya'ya yönelik tehdidi nasıl önleyeceksiniz?
Diğer ülkelere saldırmayacağız. Ukrayna'ya da saldırmadık. Defalarca izah ettik. Burada Rusya Federasyonu'nun güvenliğine tehdit oluşturmaktadır. Uzun yıllardır açıkladı, kimse bizi dinlemedi. Pentagon biyolojik laboratuvarda yapıyor. Bunlar ilerde biyolojik silah imalatı için kullanılabilir. Bunları reddettiler. ABD, bunları derin biz gizlilik içinde gerçekleştirdi. Ukrayna'ya silah gönderenlerin bilmesi lazım ki bunlar eylemlerinden sorumludurlar. Kiralık savaşçıları teşvik edenler bundan sorumlu olacaklar. Aşırı radikaller var.
"UKRAYNA'NIN ASKERİLEŞTİRİLMESİNİ İSTEMİYORUZ"
Kamuoyunun ne tür manipülasyonlara konu olduğunu kendiniz açıklayın. Medyada da bir takım yayınlar gördüm, duygusal görüşler ifade ediliyor. Her durumda objektif haberler veren tarafla kimse ilgilenmiyor. Devlet başkanımız da hükümetimiz de aslında bu konular üzerinde çalışıyor. Ukrayna'nın Rus aleyhtarı devlete çevrilmesi konusunda kimler ne diyor acaba? Ukrayna, Rusya karşıtı haline dönüştürülüyor yıllardır. Batı 2000'lerin başından beri Ukrayna'nın ya Batı'yı ya da Rusya'yı seçmesini istedi. Ukrayna halkının nasıl değerler dikte ediliyor bunu konuşmamız lazım. Ukrayna, yine de deneyin parçası oldu, Batı yanlısı bir araç haline getirilmeye çalışıldı. Günün sonunda NATO, Ukrayna'nın ittifaka katılacağını ifade ettiğinde, füzeler gönderildiğinde şimdi şunları öğrendik. Biyosilah tesisleri de çalışır haldeymiş, Ukrayna ordusu ve kamuoyuna bildirilmeden üstelik. 'Lütfen güvenlik prensiplerine riayet edin' dedik. 'Bunları konuşabiliriz' dediler ama NATO konusunda taviz vermeyeceklerini ifade ettiler. Biz neden kendi güvenlik çıkarlarımızı NATO'ya göre belirleyelim. Biz eylemlerimizi meşrulaştırmakla ilgilenmiyoruz. Biz Ukrayna'nın askerileştirilmesini istemiyoruz. Ukrayna'ya gerekli sistemleri koruyarak bizim topraklarımızın hedef alınması mümkün. Burada Nazi taburları görmek istemiyoruz. Bu askerler eğitim görürken terör saldırıları için de eğitim alıyorlar. Tarafsız bir Ukrayna istiyoruz. Zelenski'nin yaklaşımından şunu anlıyoruz bu yaklaşımı anlamaya başlıyorlar.
"EKONOMİK YAPTIRIMLARI DA AŞARIZ"
Ekonomik yaptırımlar konusunda biz bunları da aşarız. Bu krizi de aşacağız. Ve akıl sağlığımızı temizleyeceğiz, sağlıklı bir vicdanla aşacağız. Batı dayanılabilir bir ortak değil. Elimizden gelen her şeyi yapacağız ki Batı'ya bağlı kalmayalım.
"UKRAYNA LİDERLERİ SADECE GÖRÜŞMEK İÇİN GÖRÜŞMEYİ TERCİH EDİYOR"
Biz her zaman görüşmekten yanayız ama burada katma değer olmalı. Ukrayna liderleri sadece görüşmek için görüşmeyi tercih ediyor. Burada amaçları net değil, elle tutulur karar alıyor gibi yapmak. Minsk anlaşmaları sürerken Zelenski 'Haydi bir daha buluşalım' dedi. Kendisine kararların uygulanmadığını hatırlattık, onlar 'Yine buluşalım' dediler, 'Paris anlaşmasını uygulayacağız' dediler. Böyle sorunun özünü değiştirip dış etkileri konuşmak usulü ile Normandiya formatının genişletilmesini istediler. 'İngiltere, Türkiye katılsın' dediler.
"ÖNERİLERİMİZ UKRAYNA TARAFINA ULAŞTI, SPESİFİK YANIT VERMEYE SÖZ VERDİLER"
Başkan Putin reddetmiyor, Zelenski ile buluşabilir. Ama bu olmadan önce belirli hazırlıkların yapılması şart. Putin temaslardan asla kaçınmaz. Sadece bu temasların laf olsun diye gerçekleşmesini istemiyoruz. Bunu Kuleba ile görüştük. Önerilerimiz Ukrayna tarafına ulaştı, spesifik yanıt vermeye söz verdiler.
Yerel yetkililerden birinin kaçırıldığını bilmiyorum. Sayın Kiriev de kaybolmuş, müzakere ekibinden biri onun öldürüldüğü söyleniyor. İnfaz edildiğini duyduk. Bireysel hikayelere gireceksek o zaman sinir bozucu şeyler ortaya çıkar. Bunu Rus karşıtı politikalar için yapıyorlar. İsimleri istediğiniz kadar ortaya atabilirsimiz. Şevçenko'nun Kiev'de kaybolduğunu biliyorum.
" KENDİ TEKLİFLERİMİZİ DE İLETTİK"
Burada öğrendiğimiz bilgiler Pentagon'un onlarca biyokimya laboratuvar kurduğu bilgisi çok ilginç. Kimyasal silahların yasaklanması anlaşmasına aykırı olarak yapılıyor. Bunları nasıl açıklayacaklarını sorduk, cevaplarını bekliyoruz. Bunlar barışçıl deneyler değil. Bunların amacı biyolojik silahlar yaratmak.
Hiçbir Batı basını çıkıp da bu sorunun dünyanın dikkatine çektik demiyorlar. Başkası ne yapar ne yapmaz bunu bilemiyoruz. Biz diplomatik yolu da izledik en son olacak ana kadar. Kendi tekliflerimizi de ilettik. Burada kıtadaki herkesin güvenlik çıkarları göz önünde tutuluyordu. 'Ukrayna konusunda ne yapacağımıza biz karar veririz' deyip tekliflerimizi reddettiler. Putin de net ifade etti, askeri harekatı neden yapmaya karar verdiğini. Biz dostane bir Ukrayna, askeri varlığı olmayan bir Ukrayna, yeni bir Nazi devleti oluşturamayacak bir Ukrayna, Rus kilisesinin yasaklanamayacağı bir Ukrayna istiyoruz. Son 8 yılda da hız kazandı bunların hepsi. Rusya dili konusunda bariz şeyler var, Ukrayna'daki bazı yasalar sebebiyle. Ukraynaca tek dil kabul edildi. Diğer diller ikinci seviyeye düşürüldü. Macaristan, Bulgaristan ve diğerleri de itiraz etti. Kiev yetkilileri istisnalar ortaya attılar. Batı sessiz kaldı buna. Batı'nın Ukrayna'dan bir şeye ihtiyacı var. Rusya'ya karşı olması. Kırım konusunda da ikiyüzlülük yapıldı. Kosova'da referandum olmadı ama NATO orada bombalamalar yoluyla bir durum yarattı. İngiltere gibi ülkelerin amacı hep aynı oldu. Bu Rusya'ya yönelik saldırıdır. Rus çıkarına, dinine, güvenliğine yapılan bir saldırıdır. Batı karşılığını da gördük tabii ki. Bunlar ikiyüzlü karşılıklardır. Bu bize ölüm kalım savaşı içinde olduğumuzu gösteriyor.
"ZATEN KİMSE BURADA ATEŞKES KABUL ETMEYECEKTİ"
En başta buraya gelme sebebimizi söyledim. Amacımız Belarus'taki Ukrayna ve Rusya başkanları arasındaki müzakere sürecini değiştirmek değil. Biz mevkidaşlarımızı bu görüşme öncesinde de bilgilendirdik. Buraya paralel bir müzakere için gitmiyoruz dedik. Ukrayna tarafı bunu istiyor olabilir. Onlar yeni formatlar ortaya çıkarmayı seviyorlar ve hep manşet olmak istiyorlar basında. Bu yüzden konumumuz böyle. Ben şaşırmadım sayın Kuleba'nın sözlerine. Zaten kimse burada ateşkes kabul etmeyecekti. Burada atılacak adımlar biliniyor. Görüşmemizin amacı insani koridorlarsa, Ukrayna tarafının ise Rusya'nın göz ardı edilmesi ise, gazetecilere girişimlerimiz reddedildi demekse bu da Ukrayna diplomasisinin bir amacı.
"NÜKLEER SAVAŞIN ÇIKABİLECEĞİNİ DÜŞÜNMÜYORUM"
Krizi öyle bir çözeceğiz ki bir daha Batılı iş ortaklarına ihtiyacımız olmayacak. Siyasi saldırganlığın bir parçası haline geldiler. Böyle bir duruma bir daha düşmemek için her şeyi yapacağız. Doğal gaz ve petrol konusunda burada bu mesele Batı meslektaşlarımızın vicdanına bırakılması gereken bir mesele. Biz bunları hiçbir zaman silah olarak kullanmadık. Petrol ve doğal gaz alımını durdururlarsa biz kimseyi zorlamayacağız almaları için. Biz her zaman pazarı açık tutacağız.
Nükleer savaşın çıkabileceğini düşünmüyorum. Nükleer konu olayların bağlamında son yıllarda olaylar daha gerginleşti. Nükleer konuyu bu tartışmaların içine Batılı temsilciler dahil etti. Biden da kendisine soru sorulduğunda 'Yaptırımların alternatifi var mı?' dendiğinde 'Alternatif sadece üçüncü dünya savaşı' dedi. Biz kaygılanıyoruz. Aynı konuları dönüp dolaşıp duruyorlar.
"TÜRK VE KAZAK DOSTLARIMIZ BU TEKLİFLERİ İYİ NİYETLE YAPMAKTADIR"
Son derece ciddi bir buhran var ve bunun önüne geçilmesi için insanlar gayret sarf ediyorlar. Bu önerilerin, Türk ve Kazak dostlarımız bu teklifleri iyi niyetle yapmaktadır. Ukrayna tarafında yükümlülüklerden kaçma yöntemi olarak kullanılmasın istiyoruz. Mutabakat sağlanmış konular üzerinde ilerlenmesi önemli. Her türlü formatta görüşebiliriz ama sadece görüşme olması için yapılmaması koşuluyla.
