Emekli maaşları 2019 Ocak ayında zamlandı. Zamlı maaşla birlikte, her ay ödenen emekli aylığının yüzde 4-5'i oranındaki ek ödeme tutarı da yükseldi. Ayrıca geçtiğimiz haftalarda yüzde 5 ek ödeme sınırı bin 106 liradan, bin 224 lira 81 kuruşa çıktı.

EMEKLİ MAAŞ EK ÖDEME ZAMMI NE KADAR?

Yani ocaktan itibaren maaşı bin 224 lira 81 kuruşun altında olanlar yüzde 5, üstünde olanlar yüzde 4 ek ödeme almaya başladı. Ayrıca ek ödeme oranının yüzde 4-5'ten yüzde 8-9'a çıkarılması da gündemde. Türkiye Emekliler Derneği'nin talebi hayata geçerse, SSK ve Bağ- Kur emeklilerinin ek ödeme tutarlarında 42 ile 315 lira arasında artış yaşanacak.

EMEKLİ MAAŞLARINA DOPİNG

Halen en düşük emekli aylığı net bin 71 lira. Buna göre en düşük ek ödeme tutarı da (maaşın yüzde 5'i) 53 lira. Ek ödeme tutarında, oran yüzde 8'e çıkarsa 32 lira artışla 85, yüzde 9 olursa, 42 lira artışla 96 liraya yükselecek. Halen en yüksek aylık ise 5 bin 390 lira. Buna göre de en yüksek ek ödeme tutarı (maaşın yüzde 4'ü) 215 lira. Ek ödeme tutarı, oran yüzde 8'e çıkarsa 215 lira artarak 431, yüzde 9 olursa 269 liralık artışla 485 liraya ulaşacak.

EMEKLİLERE BİR MÜJDE DE TOPLU ÖDEME OLARAK GELDİ

Emekliler 2019 yılında 2 bin lira bayram ikramiyesi alacak ve böylelikle cebine bin 305 lira da evde bakım desteği girebilecek. Daha öncesinde bayram ikramiyesi nedeniyle bakım desteği kesilen emekliler için ise geriye dönük 9 bin 688 liraya varan toplu ödeme olacak.

EMEKLİ TOPLU İKRAMİYE HESAPLAMA NASIL YAPILIR?

Emekli maaşı, ölüm aylığı, malullük aylığı ve sürekli iş göremezlik geliri alanlara yılda 2 kez verilen biner lira bayram ikramiyesi, artık evde bakım desteğine engel olmayacak. Bunun için yasal düzenleme yapıldı, bakımı kesilenlere toplu ödemenin de yolu açıldı.

İşte konuyla ilgili bilinmesi gerekenler:

EVDE BAKIM DESTEĞİ İLE İLGİLİ DÜZENLEME NE?

Evde yaşlı ve engelli yakınına bakanlara devlet maaş ödemesi yapıyor. İkramiyenin hayata geçmesinin ardından bazı kişilerin bu ödemeleri gelir sınırı aşıldığı için kesildi. Bunu engellemek için düzenleme yapıldı. Artık bayram ikramiyeleri, evde bakım desteği için aranan gelir şartında dikkate alınmayacak. Yani aylık gelir hesaplamasına dahil edilmeyecek. Destek, bayram ikramiyesi nedeniyle kesilmeyecek. Evde bakım desteği almak için hanede kişi başına düşen aylık gelirin brüt asgari ücretin aylık net tutarının 3'te 2'sinden az olması şartı aranıyor. Gelir sınırı, 2018'de 967,27 liraydı. Bu yıl da bin 219 lira 34 kuruş. Bu ödeme için Engelli Sağlık Kurulu raporunda engel oranının yüzde 50 ve üzerinde olarak belirtilmesi, ayrıca 'ağır engelli' ibaresinin yer alması isteniyor. Evde bakım parası alınabilmesi için engelliye bakan kişi ile engelli arasında kan bağı bulunması da şart.

İKRAMİYE NEDENİYLE EVDE BAKIM DESTEĞİ KESİLENLER NE YAPACAK?

Bayram ikramiyesi nedeniyle evde bakım yardımı kesilenler, başvurularını yaparak şartları sağlıyorlarsa yeniden bu desteğe kavuşacak. Yılda 2 bin lira ikramiye alanların hanesine aylık bin 305 lira 97 kuruş evde bakım desteği de girebilecek. Aylık avantaj bin 472 lira 63 kuruş (1.305,97 TL + 166,66 TL) olacak. İkramiye nedeniyle evde bakım desteği ödemeleri kesilenlerin alamadığı ödemeleri de toplu olarak yapılacak.

EVDE BAKIM DESTEĞİ TOPLU ÖDEME NE KADAR?

Evde yaşlı ve engelli yakınına bakanlara geçen yılın ikinci yarısında aylık bin 179 lira 40 kuruş ödeniyordu. Ocak ayından itibaren de bu tutar bin 305 lira 97 kuruşa yükseldi. Geçtiğimiz yıl haziranda Ramazan Bayramı'ndan önce verilen ilk ikramiye nedeniyle temmuzda yardımı kesilen kişi, 2018'den 7 bin 76 lira 40 kuruş (1.179,40 x 6 ay) ve 2019'un ocak ve şubat ayından da 2 bin 611 lira 94 kuruş (bin 305 lira 97 x 2) olmak üzere 9 bin 688 lira 34 kuruş yardımı toplu olarak alacak. Ağustosta Kurban Bayramı öncesi verilen bin liralık ikramiye nedeniyle eylülde bakım yardımı kesilen kişiye ise 2018'den 4 bin 717 lira 60 kuruş (1.179,40 x 4 ay), 2019'un Ocak ve Şubat ayından da 2 bin 611 lira 94 kuruş olmak üzere toplam 7 bin 329 lira 54 kuruş toplu ödeme olacak.

EMEKLİLERE YENİ İNTİBAK MÜJDESİ: MAAŞLAR ARTACAK

Türkiye'de emekli maaşı hesabında 3 ayrı formül bulunuyor. En yüksek aylık bağlama oranı 2000 yılına kadar olan çalışmalar için uygulanıyor. Onu, 2000- Eylül 2008 arası izliyor. En düşük aylık bağlama oranı ise Ekim 2008'den sonrası için uygulanıyor.

Ekim 2008 sonrasında sigortalılık süresi uzadıkça, özellikle asgari ücret üzerinden prim ödeyenlerin bağlanacak maaşında düşüş yaşanıyor. Şimdi bu karma emekli aylığı hesaplama sistemi yerine, bütün dönemleri kapsayan tek bir emekli aylığı hesaplama sisteminin getirilmesi gündemde.   

MAKAS KAPANACAK   

Milyonlarca kişinin beklediği düzenleme hayata geçirilirse, halen çalışanlara emekli olurken bağlanacak maaş yükselecek. 2000 yılı öncesinde emekli olanlarda en düşük SSK emekli aylığı 1.818 lira seviyesinde bulunuyor. 2000 yılı ve sonrasında emekli olanlarda ise en düşük maaş 1.125 lira. Tek hesaplama sistemiyle bu tablo değişecek. 2008 sonrasında çalışılan dönem uzadıkça maaş azalmayacak. 2000 öncesi ve sonrası arasındaki makas kapanacak.   

SİSTEM DEĞİŞTİRİLMELİ  

Emekliler ayrıca farklı zam sisteminin de sona ermesini istiyor. SSK ve Bağ-Kur emeklilerine başka, memur emeklilerine başka zam yapılması uygulamasına son verilmesi talepleri var. Enflasyona göre zam alan SSK ve Bağ- Kur emeklileri, memur emeklileriyle eşit zam istiyor, tüm emeklilerin zamlarının toplu sözleşmeyle belirlenmesi beklentisini taşıyor.