İş yerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olan işçiye yıllık izin hakkı doğuyor. Yargıtay'dan milyonlarca çalışanı ilgilendiren emsal bir karar verildi. Çalışan istifa dahi etse, kullanmadığı izin günlerinin parasını alabilecek. Yargıtay kararıyla bu durum sadece işten çıkarılan çalışan için değil, istifa eden çalışan için de geçerli oldu.
İSTİFA EDEN ÇALIŞAN İZİN PARASINI ALABİLİR Mİ?
İşçiye verilecek izin, çalışma süresi ve yaşa göre değişiyor. İzin hakkı 5 yıla kadar 14 gün, 5 yıldan 15 yıla kadar 20 gün, 15 yıl ve üstü için 26 gün oluyor. 18 ve daha küçük yaştaki işçiler ile 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi ise 20 günden az olamıyor.
İŞTEN ÇIKARILAN
Bazı çalışanlar hak ettikleri izinleri tatil sezonu yaşadığımız bugünlerde almaya başladı. Ancak iş yoğunluğu nedeniyle çoğu çalışan ise yıllık izinlerinin tamamını kullanamıyor. Hatta hiç izin kullanamayanlar bile var. Bu durumda izin hakkı kaybolmuyor. Yani işveren kullanılamayan izinlerin ücretini işçiye ödemek zorunda. Genelde izin ücretlerinin kişinin işten çıkarılması halinde verildiği sanılsa da durum hiç de öyle değil. Kişi istifa ettiğinde de izin ücretini alabiliyor.
EMSAL KARAR
Yargıtay’ın, tüm çalışanları ilgilendiren emsal kararı da bu gerçeği pekiştiriyor. Yargıtay’a bu kararı aldıran olay ise şöyle gelişti: Bursa’da 2’nci İş Mahkemesi’ne başvuran bir işçi, iş akdinin haksız sebeple feshedildiğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ve ulusal bayram genel tatil alacaklarının davalıdan tahsilini talep etti. Mahkeme, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verdi.
İŞ SÖZLEŞMESİ FESH
Kararda, “Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir. Akdin feshi halinde kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücret, işçinin kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Böylece iş sözleşmesinin feshinde kullanılmayan yıllık ücretli izin hakkı, izin alacağına dönüşür” denildi. Yargıtay kararından sonra işçi, yıllık izin ücretini tahsil edecek.
TEMYİZ EDİLDİ
Karar, davalı avukatı tarafından temyiz edildi. Burada devreye giren Yargıtay 22’nci Hukuk Dairesi, emsal nitelikte bir karara imza attı. Yargıtay kararında; 4857 sayılı İş Kanunu’nun 59’uncu maddesinde iş sözleşmesinin herhangi bir sebeple sona ermesi halinde işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceğinin hükme bağlandığı hatırlatıldı.
MEMURLARDA DURUM FARKLI
Memurların bir önceki yıldan daha önce kullanmadıkları izinleri yanıyor. Ayrıca kullanılmayan izinlerin parasının ödenmesi uygulaması da yok. 1 yıldan 10 yıla kadar (10 yıl dahil) kıdemi olan memurun izni 20 gün, 10 yıldan fazla kıdemi olanların 30 gün.
SON ÜCRETE GÖRE
İşçi herhangi bir nedenle işten ayrıldığında hak kazandığı izin sürelerine ilişkin paraları, sözleşmenin sona erdiği tarihteki (son) net veya brüt ücret üzerinden alması gerekiyor. İzin parası hesabı genelde net ücrete göre yapılıyor. Net ücrete Asgari Geçim İndirimi (AGİ) dahil edilmiyor. Brüt hesapta ise vergi ve prim kesintisi oluyor.
