İzmir Marşı olarak bilinen ve son günlerde tekrar popüler hale gelen marşın aslında I. Dünya Savaşı'nda Kafkasya Cephesi'ne ithafen "Kafkasya Marşı" olarak yazıldığı ve bestelendiği çok az kişi tarafından biliniyor. Kafkasya Marşı, son zamanlarda referandumda "hayır" oyu atacağını açıklayan çevrelerin söylediği İzmir Marşı'nın özgün hali aynı zamanda. Twitter'da Kafkas Marşı'nı paylaşan Ordu Büyükşehir Belediye Başkanı Enver Yılmaz, "Hayırcıların kullandığı İzmir Marşı'nın, 1. Dünya Savaşı'nda Enver Paşa'ya ithafen yazılan Kafkasya Marşı olduğunu biliyor muydunuz?
İzmir Marşı’nın sözleri
İzmir Marşı
İzmir’in dağlarında çiçekler açar
Altın güneş orda sırmalar saçar
Bozulmuş düşmanlar yel gibi kaçar
Yaşa Mustafa Kemal Paşa yaşa
Adın yazılacak mücevher taşa
İzmir’in dağlarına bomba koydular
Türk’ün sancağını öne koydular
Şanlı zaferlerle düşmanı boğdular
Kader böyle imiş ey garip ana
Kanım feda olsun güzel vatana
İzmir’in dağlarında oturdum kaldım
Şehit olanları deftere yazdım
Öksüz yavruları bağrıma bastım
Kader böyle imiş ey garip ana
Kanım feda olsun güzel vatana
Peygamber kucağı şehitler yeri
Çalındı borular haydi ileri
Bozuldu çadırlar kalmayın geri
Yaşa Mustafa Kemal Paşa yaşa
Adın yazılacak mücevher taşa
Türk oğluyum ben ölmek isterim
Toprak diken olsa yatağım yerim
Allah’ından utansın dönenler geri
Yaşa Mustafa Kemal Paşa yaşa
Adın yazılacak mücevher taşa
İzmir Marşı’nın bestelenmiş iki kıtası
İzmir’in dağlarında çiçekler açar
Altın güneş orda sırmalar saçar
Bozulmuş düşmanlar yel gibi kaçar
Yaşa Mustafa Kemal Paşa yaşa
Adın yazılacak mücevher taşa
İzmir’in dağlarında oturdum kaldım
Şehit olanları deftere yazdım
Öksüz yavruları bağrıma bastım
Yaşa Mustafa Kemal Paşa yaşa
Adın yazılacak mücevher taşa
KAFKASYA MARŞI
Kafkasya Marşı'nın sözleri ise şöyle:
Kafkasya dağlarında çiçekler açar
Altın güneş orda, sırmalar saçar.
Bozulmuş düşmanlar hep yel gibi kaçar
Kader böyle imiş ey garip ana
Kanım helâl olsun güzel vatana.
Kafkasya dağlarında oturdum kaldım
Sehit olanları deftere yazdım
Öksüz yavruları ben bağrıma bastım
Kader böyle imiş ey garip ana
Kanım helâl olsun güzel vatana.
Türk oğluyum ben ölmek isterim
Toprak diken olsa yatağım yerim
Allah'tan utansın dönenler geri
Kader böyle imiş ey garip ana
Kanım helâl olsun güzel vatana
Kafkasya dağlarına bomba koydular
Türk'ün sancağını öne koydular
Şanlı zaferlerle düşmanı boğdular
Kader böyle imiş ey garip ana
Kanım helâl olsun güzel vatana.
Kafkasya Marşı'nın tarihi kayıtlarda geçen hikayesi şöyle: 'İslam Ordusu', Osmanlı Devleti'nin Doğu Ordular Grubu'na bağlı bir askeri birimdi. Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın emriyle ve tamamen Müslümanlardan oluşan ordu Bakü Muharebesi'ni kazanarak 15 Eylül 1918'de Bakü'ye girmişti. Marşın bestecisi İzzettin Hümayi Elçioğlu'nun o günlerde 38 yaşında olduğu halde bu cephede savaştığı tahmin ediliyor.
Odatv sitesinde yer alan habere göre ise İzmir Büyükşehir Belediyesi marşın 1923 yılında Alman besteci Kurt Striegler tarafından bestelendiğini, notaların uzun bir süre kayıp olarak kaldığını ve 2007 yılında bulunduğunu açıklamıştı.
9 EYLÜL KUTLAMALARI
Saat 09.00'da Basmane karakolu önünden başlayacak 95.Yıl Zafer Yürüyüşü, Cumhuriyet Meydanı'nda son bulacak.Türk Ordusu'nun İzmir'e girerken kullandığı güzergah üzerinde düzenlenen yürüyüşte Gaziler, Anafartalar ve İkiçeşmelik caddelerini takip edecek İzmirliler, ellerindeki Türk bayraklarıyla yolları adeta "gelincik tarlasına" çevirecek.
Saat 10.30'da Konak Hükümet Konağı önündeki bayrak töreninin ardından program, saat 11.15'te Cumhuriyet Meydanı'ndaki kutlama programı ile devam edecek. Başkan Aziz Kocaoğlu'nun 9 Eylül konuşmasının sonrasında Kent Orkestrası konseri; Büyükşehir Belediyesi, Gaziemir Belediyesi, Seferihisar Belediyesi ve Tire Belediyesi Halk Dansları Topluluğu gösterileri ile şiir dinletisi ve İzmir Büyükşehir Belediyesi Dans ve Ritim Topluluğu gösterisi yer alacak.
Saat 17.00'de Atlı Süvari Birlikleri'nin Cumhuriyet Meydanı'ndan Gündoğdu Meydanı'na yürüyüşü gerçekleştirilecek. İzmirliler, hemen bir saat sonra, 18.00'de ise Türk Yıldızları'nın Gündoğdu merkezli muhteşem gösterisine tanık olacak.
Akşam saatlerinde ise Fener Alayı düzenlenecek. İzmir Büyükşehir Belediyesi Bandosu eşliğinde saat 20.30’da Cumhuriyet Meydanı'ndan başlayacak Fener Alayı yürüyüşü, Gündoğdu Meydanı'na kadar devam edecek. Saat 21.00'de, Türk Pop Müziği'nin ünlü isimleri Gülşen ve Murat Dalkılıç, Gündoğdu Meydanı’nda sahne alacak.
İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 9 Eylül programı, 10 Eylül Pazar sabahı başlayacak “9 Eylül Yarı Maraton Koşusu” ile sona erecek. Saat 08.00’de Cumhuriyet Meydanı'ndan start alacak yarışmacılar, Mustafa Kemal Sahil Bulvarı üzerinden İnciraltı Kent Ormanı'na ulaşıp yarışı yine Cumhuriyet Meydanı'nda sonlandıracak
9 EYLÜL'ÜN ÖNEMİ
İzmir’i 15 Mayıs 1919’dan itibaren, üç yıldan biraz fazla elinde tutan Yunanlılar, İzmir’deki Rum nüfusunu fazlalaştırmak için, Yunanistan’dan birçok Yunanlıyı getirip İzmir’e yerleştirdiler. Ancak, sabırla kurtuluşu bekleyen, mücadelelerini sürdüren Türk insanını silemediler, yok edemediler. İzmir’e yerleştirdiler. İzmir, bir gün gelip de kurtulacağını biliyordu, sabretti, karşı koydu, umutla bekledi. 26 Ağustos 1922’de başlayan Büyük Taarruz, İzmir’e doğru yönlendirildiğinde, Mustafa Kemal tarihi emrini verdi: “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!” (31 Ağustos 1922)
Türk orduları, akın akın İzmir’e doğru koşarken, Yunan askerinde ve Rumlarda korkunç bir panik başladı. Körfezde bekleyen İngiliz ve Fransız gemilerine binebilmek için kavga eden, dövüşen, yaralanan binlerce insan, kaçıyorlardı. Üç yıl önce başlayan, megalo idealar, Bizans’ın mirasçıları iddiaları, Büyük Yunanistan hayalleri, bu kaçış, panik ve korkudan sadece yaldızlı laflar olarak geriye kaldı.
8 Eylül sabahı, Türk ordusunun ilk birlikleri İzmir’e girdiler. Yüzbaşı Şerafettin Bey, halkın sevinç gösterileri arasında, Konak meydanındaki Hükümet Konağı’na geldi. Konağın balkonundaki direğe Türk bayrağı asıldı. Türk birlikleri öğle vaktine kadar, İzmir’e tamamen hakim oldular. Bütün önemli noktalar ele geçirildi.
İzmir’deki gelişmeleri, İzmir Körfezi’nde bakan Belkahve’den takip eden Mustafa Kemal, 10 Eylül 1922’de İzmir’e geldi. İzmir, Rum ve Ermenilerin şehri terk ederken çıkardığı yangınlarla bir harabeye dönmüştü. Yangınlar, şehrin alınmasından sonra da devam etti. Cumhuriyetin ilanını izleyen ilk yıllarda İzmir’in yaraları sarıldı. Şehir hak ettiği onarımlarla, eski güzelliğine tekrar kavuşturulurken, ülkenin önemli bir şehri olması için birçok girişimde bulunuldu. İzmir, bugün için Batı Anadolu bölgesinin en büyük şehri; ülkemizin de, üçüncü büyük ili durumundadır.
BONUS
Birinci Dünya Savaşı sonunda, İtilâf Devletleri, Osmanlı Devleti ile 30 Ekim 1918’de Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzaladılar ve bu anlaşmaya dayanarak Anadolu’yu işgale başladılar. Türk milleti işgal hareketleri karşısında vatanını kurtarmak için 1919 yılında yer yer direniş hareketlerini başlattı. Bu hareketler, 19 Mayıs 1919 tarihinde Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a ayak basmasıyla kısa sürede merkezi bir nitelik kazandı.Bu süreçte arka arkaya kazanılan Birinci İnönü, İkinci İnönü, Aslıhanlar-Dumlupınar ve Sakarya Meydan Muharebeleri ile yurdun kurtarılması yolunda önemli adımlar atıldı. 26 Ağustos 1922 sabahı dikkat ve titizlikle hazırlanan taarruz planı uygulamaya konuldu. 26-30 Ağustos 1922’de yapılan Büyük Taarruz, Türk İstiklâl Harbi’nin son safhasıdır. 30 Ağustos “Başkomutan Meydan Muharebesi”nde bir gün içinde Yunan ordusunun en önemli bölümü etkisiz hale getirildi. Böylece kesin sonuç beş gün içinde elde edilmiş ve hazırlanan plan tam bir başarıyla uygulanmış oldu.
EN GÜZEL 9 EYLÜL SÖZLERİ
Şiir
İzmir'in Kurtuluşu (9 Eylül)
15 Mayıs 1919,
Güzel İzmir'imin en acı günü;
Yunan askerleri işgal ettiler
Asil milletimin şirin mülkünü.
Bu haksızlık,Türk'ü,kalbinden vurdu,
Bütün millet il il,mitingler yaptı;
Protesto etti; iç,dış düşmanı
Kemal Paşa'sıyla tarih yarattı.
Hasan Tahsin attı,'ilk kurşun'unu,
İstiklal Harbi'nin; Konak/İzmir'de;
Bu muazzez kurşun,ilhamı oldu
Yüce milletimin,bütün ülkede.
Aklına koymuştu,Mustafa Kemal,
Düşmanı yurdundan,kesin kovmayı;
Kaynaşıp halkıyla,kararlar aldı
Planladı meclis,ordu kurmayı.
Hem meclisi kurdu,hem de orduyu,
Kurtuluş Savaşı başlattı yurtta;
Üç buçuk yıl sürdü,bu çetin savaş
Türlü mahrumiyet,bin bir yoklukta.
İnönü,Sakarya ve Dumlupınar,
Muharebeleri zaferle doldu;
Kahraman ordumuz,tam on dört günde
Yunan'ı sürerek,İzmir'i buldu.
Şanlı ordumuza dayanamayan,
Yunan askerleri kaçtı İzmir'den;
Kaçarken her yeri,yakıp yıktılar
Öldürdüler birçok,Türk'ü yeniden.
Bin dokuz yüz yirmi iki yılının,
DOKUZ EYLÜL'ünde,gün ağarırken;
Süvarilerimiz girdi İzmir'e
Milleti sevince gark etti birden.
Hükümet Konağı,tekrar kavuştu,
Eski sevgilisi,Türk Bayrağı'na;
Gören İzmirliler,gem vuramadı
Sevinçten çağlayan,gözyaşlarına.
Atatürk,Çakmak ve,İsmet İnönü,
Geldiler İzmir'e,10 Eylül günü;
Bağrına bastılar,tüm İzmirliler
Vatanı kurtaran,Atatürk'ünü...
1922 yılında
bütün dünyada
eşi benzeri görülmemiş bir doğumun
sancıları yaşanıyordu Anadolu’da..!
Kirlenmişti..
Trakya..Ege..
İzmir..Aydın..
Antep..Maraş..Mardin..Antalya..
Ve tüm Anadolu,
............düşman çizmeleri altında..!
Sadece
gaflettekiler..
sadece dalalettekiler..
ve bir de ihanettekiler huzurluydu..!
Kan ağlıyordu.
Türk Yurdu..!
Yanıyordu Anadolu..! ..
Analar...bacılar.. çocuklar..
.......................................kahroluyordu..
Vatan,
düşmanın dipçiğinden..
düşmanın süngüsünden..
düşmanın zulmünden
mutlaka kurtarılmalıydı..
Asırlardır bağımsız yaşamış Türk milleti,
imkansızlıklardan nasıl imkanlar yaratır
göstermeliydi
...................................dosta düşmana..
Böyle düşünüyordu Mustafa Kemal
.............................................kalpağı başında;
Amasya'da.....Erzurum'da.. Sivas'ta
Ve Ankara’da..
…….
Savundular vatanı
'Ya istiklal ya ölüm! ' diyerek
İnönü’de... Eskişehir’de....Sakarya’da....
Perişan ettiler
kendilerinden kat kat üstün Yunan ordularını.
Afyon Ovası'nda...
30 Ağustos'ta..
Düşman yenildi..
Trikopis esir..
Bütün dünya şaşırdı
Bu nasıl iştir.!
Kaçıyordu düşman
Ser sefil..
Haykırdı Mustafa Kemal..
“Ordular, ilk hedefiz Akdenizdir..İleri..”
………
9 Eylül'de
Marşlar söyleyerek
Girdi İzmir’e..
.................................Kuvay-i Milli....
Hükümet konağı’nda yüzbaşı Şeref
Kışla’da Zeki Doğan
Kadife Kale’de Asteğmen Besim,(*)
.................................boyları dev kadar!
çektiler
ayyıldızlı bayrağı göndere
inmemek üzere mahşere kadar..
Güldü İzmir Boğazı
Güldü Karşıyaka…Konak...Kordonboyu..
Saat Kulesi..
.......................güldü..
Hasan Tahsin,
attığı ilk merminin
nereye girdiğini ilk o zaman gördü!
İzmir’in Dağları’ndaki,
Kalpaklı şahinlerin
ağız dolusu güldüğü gün,
84 yıl önce
işte bu gündü.!
ATATÜRK'ÜN İZMİR İÇİN SÖZLERİ
Adres, numara 248, Kordon…
Naim Palas… İkinci kat…
Cumbada oturuyor Mustafa Kemal.
Sevmez fazla yemeği.
Leblebi var yine önünde…
Garson titriyor. Çünkü çocuk, Rum.
Sesleniyor Gazi, şefkatli bir ses tonuyla…
“Vre Dimitri” diyor, “gel bakayım.”
Çocuk, “buyur pasam” diyor, ş’lere dili dönmeyen, kırık dökük Türkçesi’yle.
“Sizin Kosti” diyor… İşgal sırasında İzmir’e gelen Yunan Kralı Konstantin’i kastederek… Sizin Kosti, geldi mi buraya?
Geldi pasam…
Oturdu mu bu masaya?
Oturdu pasam.
Güneş batarken rakı içti mi?
İçmedi pasam.
E o zaman sormadın mı çocuk, ne halt etmeye almış İzmir'i?
