Şirketlerin ve bu şirketlerin sahip oldukları varlıkların küçük paylara bölünerek satışa çıkarılması işlemi olan halka arz, 2021 yılında sıklıkla duyduğumuz işlemler arasında  yerini aldı. Enerjiden gısaya kadar birçok sektördeki firmaların halka arz haberlerinin ardından internet kullanıcıları arama motorlarında, Şirketler neden halka arz edilir? Şirketlerin halka açılma sebebi nedir? sorularını araştırıyor. İşte detaylar...

ŞİRKETLER NEDEN HALKA ARZ EDİLİR? ŞİRKETLERİN HALKA AÇILMA SEBEBİ NEDİR?

Şirketler farklı nedenlerle halka arz yöntemine başvurabilirler. Başarılı ve büyüme oranları yüksek olan şirketler faaliyetlerini genişletmek ve yatırımlarına fon sağlamak amacıyla, finansal kaynak açığı olan şirketler ise banka kredisi veya borçlanmaya başvurmadan yatırımlar yapabilmek ya da borçlarını ödeyebilmek için halka arz edilirler.

Diğer taraftan yatırımcılar da, hisse senedi alarak borsada işlem gören şirketlerin değerlerine yatırım yapabilme fırsatı bulurlar. Halka arz özellikle uzun vadede olumlu sonuçlar doğuran bir yöntemdir.

HALKA ARZIN AVANTAJLARI

Finansman sağlar.

Hisselerini halka arz etmek suretiyle şirketler borçlanma vb. alternatif finansman yöntemlerine göre daha düşük maliyetli ve geri ödemesi olmayan bir kaynak temin etmiş olmaktadır. Her ne kadar borçlanmanın kaldıraç (leverage) etkisi ve borçlanma faizlerinin vergi matrahından düşülebilmesi nedeniyle vergisel avantajları bulunmakta ise de şirketlerin hisselerini halka arz etmek suretiyle finansman (özkaynak) temin etmesi şirketlere faiz vb. sabit maliyetleri bulunmayan ve alınan kaynağı geri ödeme zorunluluğu bulunmayan bir finansman sağlar.

Her ne kadar şirketler halka arz yoluna gitmeden bir veya birkaç kişiyi daha şirket ortaklığına almak suretiyle de özkaynak yoluyla finansman sağlayabilirse de böyle bir finansman yöntemi şirkete halka arzın sağladığı büyüklükte sermaye sağlamayabileceği gibi ortaklığa alınan yeni bir veya birkaç ortağa şirketin kontrolünün kaptırılmasına da sebebiyet verebilir. Halka arz edilen şirketlerde ise hissedarlar atomize (dağınık) halde olduklarından tek başlarına şirketin kontrolünü ele geçirme imkanları pek bulunmamaktadır.

Öte yandan, optimal sermaye yapısına (optimal capital structure) ve krediye erişim limitlerine ulaşan şirketler için halka arz yoluyla finansman yoluna gitme tercihten ziyade zorunluluktan da kaynaklanıyor olabilir.

Mali yapıyı güçlendirir.
Şirketin borç/sermaye oranında olumlu etkiler yaratan halka arz, şirketin sermaye yapısını güçlendiriyor ve borç temininde kolaylık sunuyor.

Likidite sağlar.

Halka arz edilen paylar organize bir piyasada (borsa) istenilen zamanda, cari fiyatlardan, şeffaflık içerisinde kolaylıkla alınıp satılmaktadır. Söz konusu likidite şirketin kurucu ortaklarının da elindeki hisseleri rahatlıkla (Merkezi Kayıt Kuruluşu’na kaydettirmek suretiyle) paraya çevirebilmesine ve/ya şirket ortaklığını devretmesine imkân sağlamaktadır.

Likiditenin varlığı şirketin piyasa değerinin referans olarak ortaya çıkmasını sağlayarak birleşme, satın alma veya ikincil halka arz işlemlerinin şirketin makul değeri (fair value) üzerinden yapılmasına da imkân sağlar.

Prestiji arttırır.
Halka arz edilen şirket, yüksek bir görünürlüğe kavuşuyor ve bilinirliği artıyor.

Kredibiliteyi arttırır.
Halka arz edilen şirket, mali açıdan müşteriler ve tedarikçiler için bir güven ortamı yaratıyor.

Değer artışı sağlar.
Halka açık şirketler, halka arz edilmemiş şirketlere göre daha şeffaf ve bilinirliği yüksek olduğu için bu şirketin değerlerine olumlu yansıyor.