Regaip Kandili'nin başladığı şu mübarek zamanda vatandaşlar Şivlilik nedir? Şivlilik ne zaman? gibi soruları internette sıkça aratmaya başladı. Herkes tarafından merak edilen bu Şivlilik konusunu biz de sizler için araştırıp haberimizde yer verdik. İşte Şivlilik nedir? Şivlilik ne zaman? sorularının cevapları ve daha fazlası...
ŞİVLİLİK NEDİR? ŞİVLİLİK NE ZAMAN?
Şivlilik, Konya’da Hicri takvime göre üç ayların başlangıcı olan recep ayının ilk perşembesini cumaya bağlayan gecede ve Regaip Kandili sabahı çocuklarca yapılan kandil kutlama geleneğidir. Konya’da bu güne “ilk namaz” adı da verilir.
Kandil gecesi kutlama geleneği Osmanlı Devleti döneminde padişah II. Selim’den (1566-1574) itibaren sürdürülmektedir.
ŞİVLİLİKTE NE YAPILIR?
Kandilden bir hafta önce çocuklar, gece sokağa çıkarak bu günün geleceğini, trampetlerle, kavallarla, fenerlerle mahalle mahalle dolaşarak haber verirler. Fenerini alan çocuk sokağa çıkar, yol ortasına gerilen ipe fenerini asar, bütün dükkanlar rengârenk, irili ufaklı karpuz, davul, sünme, kuyruklu ismi verilen kağıt fenerlerle, mumlarla donatılır. Çocuklar yakılan ateşin etrafında halka olur ve fener alayına katılırlar.
Regaip gecesinin sabahı ellerine birer torba alan çocuklar kapıları çalmadan içeriye girer;
Şivli şivli şişirmiş,
Erken kalkan pişirmiş,
İki çörek bir börek,
Bize namazlık gerek. Şivliliiiiik... diye bağrışırlar.
Ev sahibi önceden hazırlanan kuru üzüm, leblebi, incir, iğde gibi çerezlerden ve günümüzde daha çok şekerlemelerden çocuklara dağıtır. Aynı gün, hemen her evde, yağda kızartılmış mayalı hamurdan “bişi” yapılır ve yufkaların arasına konur. Buna pekmezle yapılmış un helvası ilave edildiği de olur. Bişiler komşulara dağıtılır. O gün erkekler ise mahallenin camiinde mum yakar. İkindi ile akşam namazı arasında mezar ziyaretleri yapılır, yatsı namazında camilerde mevlit okunur. Şivlilik günü aile büyükleri, komşu ve akraba ziyaretleri yapılır, “namazın mübarek olsun” temennisinde bulunulur. Bu ziyaretler sırasında önce yemek, ardından da çerez ve meyvelerden oluşan şivlilik ikramı yapılır.Çocukların hatırlandığı, mutlu edildiği şivlilik, aynı zamanda birlik ve beraberlik duygularının pekiştirildiği bir gelenek olarak geçmişten günümüze varlığını sürdürmektedir.
ŞİVLİLİK VE FENER ALAYI
Recep, Şaban, Ramazan İslam alemi için önemli üç aydır. Bazı kaynaklarda Peygamber Efendimiz’in (S.A.V.) bu üç mübarek ayla ilgili olarak, “Recep Allah’ın, Şaban benim, Ramazan ise ümmetimin ayıdır” dediği rivayet edilir.
Bu mübarek üç ayların başlangıcı, Konya’da önemli bir kültür haline gelen kutlamalarla idrak edilir. Bunlar ‘Fener Alayı’ ve ‘Şivlilik’ geleneğidir. Regaib Kandili öncesindeki gece, Fener Alayı olarak kutlanır. Yani bugün akşam ezanının okunmasıyla, kağıttan yapılmış fenerlerle çocuklar, anne – babalarıyla birlikte dışarı çıkar, sohbetler edilir, oyunlar oynanır. ‘Fener alayı’ gecesi sokakları dolaşan çocuklar, gençler, anneler, babalar; mahalle abilerinin mahallenin bir köşesinde yaktıkları ateşin etrafında toplanır. İsteyenler ateşin üzerinden atlayarak eğlenir. Eğleneler ve oyunlar, gecenin ilerleyen saatlerine kadar sürer. Ertesi gün ise Şivlilik Günü olarak kutlanır. ‘Şivlilik’ kelimesinin kökeni tam olarak bilinmese de en güçlü tahmin, yöresel dilde “şivlilik”in, “kandil” anlamına geldiği yönündedir. Şivlilik Günü çocukların eğlencesidir. Regaib kandilinin sabahında, ellerine poşetlerini alan çocuklar, mahalle mahalle, ev ev dolaşarak kapıyı açanlara “kandiliniz mübarek olsun” sözleriyle birlikte “şivlilik” diye seslenirler. Konya halkı da bu güne önceden hazırlanır ve çocuklara verilmek üzere alışveriş yapılır. Herkes maddi imkanlar dahilinde alınan hediyelerden (Bisküvi, çikolata, gofret, şeker vs.) kapıya gelen yani şivlilik toplayan çocuklara ikram eder. Çocukların bu tatlı telaşları akşama kadar sürer.
KONYA'DA ŞİVLİLİK GELENEĞİ
Konya İl Sağlık Müdürlüğü, Şivlilik Günü’nü kreşlerde eğitim alan çocuklar ile hastanelerde tedavi gören minik hastalara şeker, çikolata ve rüzgar gülü dağıtarak kutladı. Konya İl Sağlık Müdürlüğü’nü ‘Şivlilik’ nedeni ile ziyaret eden miniklere İl Sağlık Müdürümüz Prof. Dr. Mehmet Koç tarafından şivlilik dağıtıldı.
Konya İl Sağlık Müdürlüğü, Şivlilik Günü’nü kreşlerde eğitim alan çocuklar ile hastanelerde tedavi gören minik hastalara şeker, çikolata ve rüzgar gülü dağıtarak kutladı. Konya İl Sağlık Müdürlüğü’nü ‘Şivlilik’ nedeni ile ziyaret eden miniklere İl Sağlık Müdürümüz Prof. Dr. Mehmet Koç tarafından şivlilik dağıtıldı.
Konya’da yüz yıllardır devam eden ‘Şivlilik’ geleneğinin çocuklar için ne derece önemli olduğunu bildiklerini ifade eden Prof. Dr. Koç, “Şehrimizde bu özel günü sabırsızlıkla bekleyen çocuklarımızla böylesine anlamlı bir günde birlikte olmanın mutluluğunu yaşıyorum. Konya’nın güzel geleneklerinin yaşatılması ve bu önemli geleneklerin unutulmaması adına bu tür etkinlikleri hep birlikte önemsemeliyiz “dedi.
İl Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı hastanelerde hastane idarecilerinin oda oda gezerek hasta yatağında bu günü karşılayan çocukları ziyaret ettiklerini de belirten Prof. Dr. Koç, “Üç ayların başlangıcı Regaip Kandili sadece şehrimizde kutlanılan bir gün. Çocuklar bu günü heyecanla bekliyorlar. Ama bazıları böylesine sabırsızlıkla bekledikleri bir günü hastanede geçirmek zorunda kalıyorlar. İşte bu çocuklarımızın da bu günden mahrum kalmamaları, tedavi süreçlerini daha kolay atlatmalarını sağlamak ve motivasyon kaynağı oluşturmak için bu mübarek günü hastanelerimizde de çocuklarımızla birlikte kutluyoruz” şeklinde konuştu.
