Her ay düzenli olarak enflasyon oranını açıklayan TÜİK, Kasım ayı enflasyon oranını da açıkladı. Bunun üzerine enflasyonun neye göre hesaplandığını merak eden vatandaşlar ise internet arama motorlarında TÜİK enflasyon oranını nasıl hesaplıyor? Enflasyon neye göre belirleniyor? Enflasyonu hangi kurum hesaplar? Sorularını araştırmaya başladı. İşte o soruların cevapları...
TÜİK ENFLASYON ORANINI NASIL HESAPLIYOR?
TÜİK tarafından enflasyon iki farklı endeksle hesaplanıyor. Bu endeksler ÜFE (üretici fiyatları endeksi) ve TÜFE (tüketici fiyatları endeksi). Burada vatandaşları ve perakendecileri ilgilendiren kısım ise TÜFE olmaktadır.
Önce gerekli veriler kullanılarak hane halklarının harcamaları arasında bulunan mal ve hizmetlerin neler olduğu ve bunların bütçelerinde ne kadar ağırlık tuttuğu hesaplanır. Bu şekilde bahse konu mal ve hizmetlerin ağırlıkları ile yer aldığı bir sepet ortaya çıkmış olur. TÜİK temel üzerine çalışmalarını sürdürür. TÜİK, TÜFE sepeti için 407 ürün kategorisinde yer alan 895 adet ürün çeşidinin fiyatını 28.015 işyeri ve 4.274 konuttan her ay toplar. Ay içinde de fiyatları 4 kez derler.
ENFLASYON NEYE GÖRE BELİRLENİYOR?
Yukarıda bahsedilen temsili bazı mallardan oluşturulan sepet ile hesaplama gerçekleştiriliyor. Ardından da bu sepetin belirlenen değerinin zaman içerisindeki değişimleri inceleniyor. TÜİK, her ay perakende satışçılar, hizmet sağlayıcıları, benzin istasyonları ve muayenehane gibi birçok yerin fiyatlarında yaşanan değişimleri titiz bir şekilde inceler.
ENFLASYONU HANGİ KURUM HESAPLAR?
Türkiye'de enflasyon verileri, yukarıda da verildiği üzere TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) tarafından hesaplanmaktadır. TÜFE ve ÜFE olmak üzere iki çeşit enflasyon verilerini de düzenli bir şekilde takip ederek istatistiklerini tutan TÜİK, ay sonuna gelindiğinde de enflasyon verilerini açıklar. Yıl sonuna gelindiğinde ise yıllık enflasyon da ortaya çıkmış olur.
