Doğum yapmış olan annelere devlet tarafından ödemesi yapılan doğum parası; asgari ücretin artmasıyla beraber yükselen evde bakım parası, yaşlılık parası, engellilik parası gibi ödemelerle beraber yükseldi. Peki doğum parası nedir? Doğum parası almak için hangi şartlara uymak gerekir? Doğum parası hangi durumlarda alınır? Doğum parası hesaplaması nasıl yapılır? İşte doğum parasıyla alakalı merak edilen tüm detaylar.
2023 Doğum Parası Ne Kadar?
Yeni doğum yapan annelere özellikle iş sektöründe daha fazla çalışabilme imkanına sahip olmaları için doğum yardımı adı altında bir miktar para verilmektedir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan her anneye Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı tarafından doğum parası verilir. Doğumun öncesinde ve doğumun sonrasında doğum yapacak kadının iş süresince kullandığı 16 haftalık izin süresi üzerinden doğum parası miktarı hesaplanmaktadır. Doğum parası için başvuru yapan kişiler parayı PTT şubelerinden çekmektedir. 2023 yılındaki asgari ücret miktarının belirlenmesiyle beraber bu miktardan yola çıkılarak süt parası hesaplanmaktadır. 2023 yılında doğum yapan annelerin alacağı para miktarını ve bu paranın alınabilme şartlarını sizler için araştırıp bu makalede derledik.
2023 Doğum Yapan Annenin Doğum Parası Alabilmesi İçin Şartlar
Kadının doğum parası alabilmesi için ilk şart doğum yapmış olması gerektiğidir.
Doğum yapacak olan kadının doğum izni kullanmaya başlamadan önce doğum izni alacağı işyerinde çalışıyor olması gerekmektedir.
Doğan bebeğin sağ olarak doğması gerekmektedir.
Anne adayının doğum yapmadan 1 yıl önce 3 ay sigorta primine sahip olması gerekmektedir.
Doğum yapacak kişinin doğum izni süresi boyunca yani 16 hafta işte çalışmaması ama işyerindeki sigortalı durumunun devam etmesi gerekmektedir.
Doktor rapor alması gerekmektedir ve bu raporu işyerine teslim etmelidir.
2023 Doğum Parası Hesaplama
Doğumdan önceki 56 gün yani 8 hafta, doğumdan sonra da 56 gün olmak üzere toplam 112 gün yani 16 hafta doğum yapacak olan kadının doğum izin günü sayısıdır.
Çoğul gebelik (ikiz, üçüz vs.) durumu varsa doğum incesi izne fazladan 2 hafta (14 gün) olmak üzere en fazla 126 gün olmaktadır. 126 günden fazla girerseniz sistemimiz 126 gün üzerinden hesap yapacaktır.
2023 Asgari ücretli bir annenin ödeneği şöyle hesaplanıyor:
160.974 / 360 (ödenen prim gün sayısı) = 447,15 TL günlük ücret
447,15 x 112 =50.080 TL
Doğum izin parası 50.080 TL’ nın 2/3’ü alınır,
50.080 / 3 x 2= 33.387,3 TL doğum parası alır.
*Brüt ücrete göre örnek bir doğum parası hesaplamasıdır.
2023 yılı ücretli bir çalışanın alacağı doğum rapor parasını hesaplayalım. 2023 yılı için brüt ücreti 15.000 TL olan ücretlimizin geriye dönük 12 aylık toplam brüt ücreti de 180.000 TL olsun.
180.000 / 360 (ödenen prim gün sayısı) = 500 TL günlük ücret
500 x 112 =56.000 TL
Doğum izin parası 56.000 TL’ nın 2/3’ü alınır,
56.000 / 3 x 2= 37.333,3 TL doğum parası alır.
Doğum İzni Şartlarına Uyulmaması Durumunda Ne Olur?
4587 sayılı İş Kanunu, çalışanlar ve işverenler arasındaki ilişkileri düzenliyor. İş Kanunu’nun 74. maddesine göre kadın çalışanların doğum iznine ayrılabilmesi yasal bir haktır. Ayrıca anne adayları için kısıtlayıcı hususlar söz konusudur.
Kısaca özetlemek gerekirse işveren tarafı, çalışanın hakkı olan izin süresini kullanmasına mâni olamaz. Çalışan, izne mâni hareketler nedeniyle haklı fesih hakkını kullanabileceği gibi dava açabilme hakkına da sahip.
İşveren için haklı fesih gerekçesi ise çalışanın izin süreleri ile ilgilidir. Çalışan belirlenen sürelerden fazla izin kullanamaz. Kullanması durumunda ise işveren tarafı haklı fesih hakkını kullanıp çalışanı işten çıkarabiliyor.
ANNELERE YAPILAN DOĞUM ÖDEMELERİ
RAPOR, İŞ GÖRMEZLİK PARASI: doğum öncesi ve sonrası toplam kullanılan 112 günlük (16 hafta) izin süresi üzerinden hesaplanıyor. İkiz ve üçüz olunca bu süreye 2 hafta daha katılıyor. Paranın yatıp yatmadığı ‘turkiye.gov.tr’ den kontrol edilebiliyor. Para, annenin adına açılan Ziraat Bankası hesabına doğum izni bittikten sonra yatıyor. Ya da başvuru yapan kişiler tarafından PTT şubelerine gidilerek çekiliyor.
DOĞUM YARDIMI: Annelere çalışıp çalışmadığına bakılmaksızın doğum parası da veriliyor. İlk çocuk için 300, ikinci için 400, üçüncü ve sonrakilere de 600 lira ödeniyor. Bunun için en yakın kaymakamlığa başvurmak yeterli, Çocuğun doğum belgelerini de yanınızda götürmeyi unutmayın.
EMZİRME ÖDENEĞİ: Emzirme ödeneği almak için de kadının çalışıyor olması ya da kendi işini yapması veya eşinin kendi işini yapıyor ya da bir yerde çalışıyor olması yeterli oluyor. Her yıl bu ödenek yeniden belirleniyor. 2023 yılında bu tutar 520 liraydı. Kadın çalışmıyorsa sigortalı eşine bu para ödeniyor.
ÇOKLU DOĞUM YARDIMI: En fazla 24 ay verilen ‘Çoklu Doğum Yardım Programı’ ile ikiz, üçüz gibi çoklu doğum yaşayan ihtiyaç sahibi ailelere, 0-2 yaş aralığında çocuk başına 2 yıl boyunca aylık 150 lira ödeme yapılıyor.
Doğum Borçlanması Nedir?
Doğum borçlanması, doğum nedeniyle çalışma hayatından belirli bir süre uzak kalan kadın çalışanlar için uygulanıyor. Kadın çalışanların sigortalı olarak çalışması da zorunlu tutuluyor. Yani sigortalı olarak çalışmamış bir kadın, doğum borçlanmasından yararlanamıyor. Doğum borçlanması ile geriye dönük prim ödemesi yapılabiliyor ve kadın çalışanların emeklilik konusunda dezavantajlı hale gelmesinin önüne geçiliyor.
