Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Bakanlığın 2021 yılı bütçesini sundu.

Görüşmenin merkezinde yer alan konu olan yeni tip koronavirüse dair bakanlığın yaptığı çalışamlara değinen Bakan Varank, TÜBİTAK Kovid-19 Platformu'ndaki bilim insanlarının, Ribavirin molekülünün hastalığın tedavisinde etkin olduğunu hayvan deneyleriyle ispatladığını bildirdi.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile mücadelede bilimsel alanda önemli gelişmeler kaydettiklerini ifade eden Varank, Kovid-19 Türkiye Platformu altında aşı ve ilaç alanında 17 projenin başarıyla yürütüldüğünü söyledi. Varank, bu projelerde 167’si STAR bursiyeri olmak üzere 436 araştırmacının gece gündüz çalıştığını vurguladı.

"YERLİ VE MİLLİ İLACIMIZ ŞİFA DAĞITIYOR"

Varank, çalışmaların geldiği aşamaya ilişkin şu bilgileri verdi:

"Hayvan deneylerini başarıyla tamamlayan 4 aşı adayımızın en kısa sürede klinik deney aşamasına geçmesi için gayret gösteriyoruz. Kovid-19 tedavisinde yoğun şekilde kullanılan Favipiravir ilacının etken maddesi, üniversite sanayi iş birliğinde yerli ve milli olarak sentezlendi. Şimdi hastalarımıza şifa dağıtıyor.

KLİNİK ÇALIŞMA İÇİN BAŞVURU YAPILDI

Ribavir molekülünün tüm dünyayı etkisi altına alan yeni tip koronavirüs tedavisindeki etkisinin hayvan deneyleriyle ispatlandığını belirten Bakan Varan, Faz - 3 için başvuruda bulunulduğunu vurgulayarak, "TÜBİTAK Kovid-19 Platformu'ndaki bilim insanlarımız, Ribavirin molekülünün hastalığın tedavisinde etkin olduğunu hayvan deneyleriyle ispatladı. Bu molekülle ilgili Faz-3 klinik çalışma yapmak üzere Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumuna (TİTCK) başvuru yapıldı. Yine bilim insanlarımız doğala özdeş Griffithsin molekülünün enfeksiyonu önleyici ve hasta bireylerde saçılımı azaltıcı etkisi olduğunu klinik öncesi tüm deney sonuçlarıyla kanıtladı. Bununla ilgili de TİTCK başvurusu yapıldı." şeklinde konuştu. 

Bakan Varank, ithal edilen N-95 ve N-99 maske filtrelerini, TÜBİTAK MAM'da yerli olarak geliştirip sanayiye lisansladıklarını belirtti.

Varank, ayrıca Kovid-19 virüsünün hızlı ve güvenilir şekilde teşhisine yönelik, RNA tabanlı tanı kiti referans malzemelerini Ulusal Metroloji Enstitüsü'nde 3 ay gibi kısa bir sürede üretip satışa sunduklarını kaydetti.

"TÜM KAYNAKLARI SEFERBER ETTİK"

"Ekonomi yönetiminde de bakanlıklarımız arasında tam bir koordinasyon ve iş birliği var. Türkiye'nin istikameti bellidir. Ülkemizi küresel bir üretim ve teknoloji üssü yapmak için tüm kaynaklarımızı seferber etmiş durumdayız." şeklinde konuşan Varank, TÜBİTAK'ın Ar-Ge ekosistemine yön verdiğini söyledi.

2020'nin ilk 10 ayında özel sektörün 2 bin 686 Ar-Ge projesine 500 milyon lira, akademinin 2 bin 512 Ar-Ge projesine 454 milyon lira, 13 bin 471 bilim insanına da 218,5 milyon lira hibe desteği verdiklerini ifade eden Varank, yerli ilaç-aşı, tıbbi cihaz, güneş enerjisi teknolojileri, nano-teknoloji, ileri malzeme teknolojileri, kişiselleştirilmiş tıp, eklemeli imalat ve akıllı şehirler alanlarında yüksek teknoloji platformlarını ve sanayi yenilik ağlarını desteklediklerini belirtti.

365,4 MİLYON AVRO FON, TÜRKİYE'YE KAZANDIRILDI

Üniversitelerde, araştırma kurumlarında ve teknoparklarda geliştirilen patentli teknolojilerin sanayiye aktarımı için Patent Tabanlı Teknoloji Transferi Desteği'ni hayata geçirdiklerini anlatan Varank, Siparişe Dayalı Ar-Ge Programı'yla, firmaların ihtiyaç duyduğu Ar-Ge tabanlı ürünleri KOBİ ölçeğindeki tedarikçileri eliyle geliştirmesine destek verdiklerini dile getirdi.

Varank, Ufuk 2020 Programı'nda 744 başarılı projeyle şu ana kadar 365,4 milyon avro fonu Türkiye'ye kazandırdıklarına dikkati çekerek, "Türkiye'nin aldığı hibe destek miktarı ilk kez Avrupa Birliği'ne ödediği katkı payını aştı. 2020 yılında ödememiz gereken 77,8 milyon avroluk katkı payını, yaptığımız müzakereler sonucu doğrudan ülkemizdeki araştırmacılara tahsis ettik." diye konuştu.

"İLK YERLİ VE MİLLİ GPS KAŞİF, SAHADAKİ EN YÜKSEK HASSASİYETE SAHİP"

Mustafa Varank, sunumunda savunma sanayisine yönelik çalışmalara ilişkin de bilgiler verdi. TÜBİTAK bünyesinde motor teknolojileri, enerjetik malzemeler, biyomalzeme-biyomekanik-biyoelektronik, yüksek sıcaklık malzemeleri, fotovoltaik ve savunma teknolojileri alanlarında 7 kritik altyapıyı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın teşrifleriyle hizmete açtıklarını ifade etti.

Hassas Güdüm Kiti’nin (HGK-83) F4 ve F16 uçakları üzerindeki testlerini tamamladıklarını bildiren Varank, şöyle konuştu:"Kitler bu uçaklarda operasyonel kullanıma artık hazır. Milli imkan ve kabiliyetlerle geliştirilen Ardışık Delici Uçak Bombası, HABRAS Dinamik Test Altyapısı'nda güçlendirilmiş betonu delmeyi başardı. Yer testleri başarıyla tamamlanan Bozdoğan ve Gökdoğan hava-hava füzelerinin uçak üzeri sertifikasyon testlerine başladık. Türkiye'nin ilk yerli ve milli GPS alıcısı KAŞİF, güdüm kitlerine entegre edildi ve gerçekleştirilen atış testiyle sahadaki yüksek hassasiyeti doğrulandı."

Milli işlemci Çakıl'ın ilk prototipini ürettiklerini, başarıyla çalıştırdıklarını ve ASELSAN'ın ürünlerinde kullanılmaya başlanacağını belirten Varank, 59 milyon çipli kimlik kartında da TÜBİTAK BİLGEM’in geliştirdiği Milli Akıllı Kart İşletim Sistemi'nin kullanıldığını söyledi.

Varank, araca monte yüksek güçlü Lazer Silah Sistemi'ni Türk Silahlı Kuvvetlerine teslim ettiklerini, denizaltılar için geliştirilen milli savaş yönetim sisteminin kabul testlerine başlandığını bildirdi.

MİLLİ MOTOR VE UYDU PROJELERİMİZ

Varank, hidroelektrik santralleri için geliştirilen francis türbini, senkron jeneratör, hız regülatörü, ikaz ve SCADA sistemlerinin Kepez-1 Hidroelektrik Santrali'nde kullanıldığını kaydetti. Antarktika'ya kalıcı üsle mühür vurmak için çalışmaların devam ettiğini dile getiren Varank, 30'u Marmara Bölgesi'nde olmak üzere Türkiye genelindeki 55 sismolojik gözlem istasyonuyla AFAD ve ilgili kurumlara deprem verisi sağladıklarını anlattı.

TÜBİTAK ve TCDD ortaklığında kurulan Raylı Ulaşım Teknolojileri Enstitüsü'nde demir yolu ve deniz araçlarını, motorlar ve alt sistemlerini yerli üreticilerle geliştirip test ettiklerini ifade eden Varank, "Yerli lokomotiflerde de kullanılacak 1200 beygir gücünde özgün ve milli dizel motorumuzu TÜRASAŞ iş birliğiyle geliştiriyoruz. İlk metre altı çözünürlüklü milli görüntüleme uydumuz İMECE'nin ısıl yapısal yeterlilik ve elektriksel model entegrasyonunu ve RF Modeli testlerini başarıyla tamamladık. İlk milli haberleşme uydumuz TÜRKSAT 6A'nın mühendislik modelini tamamladık, uçuş modelinin yapımına başladık.

TRUBA süper bilgisayarımızın kapasitesini 2 kata kadar artıracak yeni nesil veri merkezimizi ODTÜ'de kuruyoruz. 6550 sayılı Kanun kapsamında Bakanlığımızca desteklenen araştırma altyapılarını güçlendiriyoruz. Bu yıl ODTÜ Güneş Enerjisi Araştırma Merkezi, Ankara Üniversitesi Elektron Hızlandırıcı ve Işınım Tesisi ve Deniz Hukuku Araştırmaları Merkezi'ni de ulusal mükemmeliyet merkezleri olarak destek kapsamına aldık." şeklinde konuştu.

"UZAY HUKUKU VE MEVZUAT ÇALIŞMALARIMIZ DEVAM EDİYOR"

Bakan Varank, Milli Uzay Programı ile Türkiye'nin yol haritasını belirlediklerini söyledi. Uzay konusundaki son dönem gelişmeleri dikkate alarak, Türkiye'nin kabiliyetleri, insan kaynağı ve hedefleri ışığında milli uzay stratejilerini geliştirdiklerini belirten Varank, uzay çalışmalarına ilişkin "Üniversiteler ve diğer kurumlarla iş birlikleri tesis ediyoruz. Yakında kamuoyuyla da paylaşacağımız Milli Uzay Programı'nda uydulardan fırlatma sistemlerine, uzaya erişimden altyapılara kadar somut ve iddialı projeler yer alıyor.

Savunma sanayindekine benzer bir ekosistemi uzay sanayinde de oluşturarak, yüzlerce firmamızın bu alanda üretici olmasını sağlayacağız. Bununla birlikte ülkemizin uzaya ilişkin haklarını koruma ve geliştirmeye yönelik uzay hukuku ve mevzuat çalışmalarımız da devam ediyor.

Uzay alanında ikili ve çok taraflı iş birliklerimizi de geliştiriyoruz. Şimdiye kadar üç ülkeyle uluslararası iş birliği anlaşması imzaladık. Bizimle bu alanda daha yakın çalışmak isteyen İtalya, İspanya, Çin, Rusya ve Japonya gibi ülkelerin de aralarında bulunduğu 16 ülkeyle görüşmelerimiz sürüyor." ifadelerine yer verdi. 

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Bakanlıkla birlikte bağlı ve ilgili kuruluşların Sayıştay raporlarına değindi.

Bu raporlarda herhangi bir kamu zararı tespiti bulunmadığına işaret eden Varank, "Uygulamaya dönük aksaklıkların bir kısmını zaten düzelttik, diğerleri için de çalışıyoruz. KOSGEB ve TÜBA'nın 2019 yılı Sayıştay denetim raporlarında herhangi bir bulgu yok. Türk Patent ve Marka Kurumu ile Türkiye Uzay Ajansı, 2019 yılı Sayıştay denetimi kapsamına alınmadığından bu sene rapor düzenlenmedi. Bakanlığımız, bağlı, ilgili ve koordine ettiğimiz kuruluşlarla ilgili Sayıştay raporlarında bahsedilen hususları yakından takip ediyoruz." dedi.

"EN FAZLA BÜTÇE ARTIŞININ OLDUĞU İKİNCİ BAKANLIK"

Yüksek katma değerli üretim, inovasyon ve girişimcilik öncülüğünde güçlü büyümeyi yakalayacaklarını ifade eden Varank, Türkiye'nin yeni başarı hikayesini kadınlar ve gençler başta olmak üzere girişimciler, ülkesine güvenen sanayiciler, bilim insanları ve emekçilerle birlikte yazacaklarını vurguladı. Varank, şunları kaydetti: "Savunma ve havacılık, ilaç ve tıbbi cihaz, otomotiv, ana metal, raylı sistemler, makine, beyaz eşya, elektrik-elektronik, kimya ve gıda sektörleri başta olmak üzere üretim kabiliyetlerimizi daha da geliştireceğiz. Ülkemizi biyoteknoloji, kuantum hesaplama, hızlandırıcılar ve yeni nesil nükleer reaktörler gibi çığır açıcı kritik teknolojilerde öncü ülkelerden biri yapmak istiyoruz. Bu hedefleri gerçekleştirebilmek için kurumsal yapımızı daha da güçlendirdik. Bakanlığımızı üretimin ve kalkınmanın hamisi olarak görüyoruz. Atacağımız tüm adımları, paydaşlarımızla istişare ederek belirliyoruz. Ekonomi yönetiminde de bakanlıklarımız arasında tam bir koordinasyon ve iş birliği var. Türkiye'nin istikameti bellidir. Ülkemizi küresel bir üretim ve teknoloji üssü yapmak için tüm kaynaklarımızı seferber etmiş durumdayız."

Mustafa Varank, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının en fazla bütçe artışının olduğu ikinci bakanlık olduğunu söyledi.

Organize sanayi bölgeleri ve sanayi siteleri için kullanılacak bütçenin yüzde 400, TÜBİTAK'ın Ar-Ge bütçesinin yüzde 100 artacağını kaydeden Varank, "Bütçemizdeki bu artışı verimliliği odağa alan, değer oluşturan, oluşturduğu değeri ülkenin dört bir yanına dengeli yayan ve doğayı koruyan üretken projelerde değerlendireceğiz. Milletimizden bize emanet olduğu bilinciyle, 2021 yılı bütçemizi en verimli şekilde kullanacağımızı belirtmek istiyorum." dedi.

"34 MİLYON LİRALIK KOSGEB ALACAĞI YAPILANDIRILACAK"

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, borç yapılandırması ve istihdam teşvikine ilişkin düzenlemeleri içeren kanun uyarınca toplam 34 milyon liralık KOSGEB alacağının yapılandırılacağını söyledi. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 2021 yılı bütçesinin sunumunu yapan Varank, Deneyap Türkiye Projesi kapsamında, 30 şehirde teknoloji atölyelerinin kurulumunun tamamlandığını, 5 bin 600 öğrencinin 3 yıl sürecek ücretsiz teknoloji eğitimi aldığını belirtti.

Varank, şimdiye kadar 6 bilim merkezi kurduklarını ifade ederek, "Ülkemizin ilk uzay ve havacılık temalı bilim merkezi olan Bursa Gökmen Uzay ve Havacılık Eğitim Merkezi'nin resmi açılışını yaptık. Gaziantep Bilim Merkezi'nin de temelini attık. Bu sene TEKNOFEST kapsamında Gaziantep'te düzenlenen yarışmalara, 100 binin üzerinde başvuru aldık. Yarışmalar sayesinde, ülkemizi yüksek teknolojide daha ileri noktalara taşıyacak insan kaynağımızı bugünden yetiştiriyoruz." diye konuştu.

Sanayi Doktora Programı ile alanında uzmanlaşmış insan kaynağına yatırım yaptıklarını dile getiren Varank, 49 üniversitenin 210 sanayi kuruluşuyla yaptığı iş birliği projeleri kapsamında, 1162 doktora öğrencisini yetiştirmeye başladıklarını, bu öğrencilere aylık 4 bin 500 lira burs ve öğrenimleri sonrasında istihdam desteği verdiklerini söyledi.

Varank, Ar-Ge ve bilim ekosistemindeki altyapı ve imkanların gelişmesinin, Türkiye'yi, dünyanın her yerindeki bilim insanları için cazip hale getirdiğini belirterek, "Uluslararası Lider Araştırmacılar Programı ile ileri düzeyde bilimsel ve teknolojik çalışmalar yürüten deneyimli araştırmacıları yurt dışından ülkemize kazandırmaya başladık. Bu program kapsamında, 2021 yılında açacağımız yeni çağrıyla en az 100 üst düzey araştırmacıyı daha Türkiye'ye getireceğiz." dedi.

Temel bilimlerde uzmanlaşacak öğrencileri yetiştirmeyi amaçlayan TÜBİTAK Fen Lisesini, 2021-2022 Eğitim-Öğretim yılında açacaklarını bildiren Varank, şunları kaydetti:

"Sanayi bölgelerinde çevre dostu üretimi teşvik ediyor, sürdürülebilir bir sanayi ekosistemi için çalışıyoruz. Bakanlıkça ilan ettiğimiz OSB sayısı 323'e, kredi desteği verdiğimiz Sanayi Sitesi sayısı 480'e ulaştı. Tamamlanan OSB projeleri için cari fiyatlarla 9,2 milyar lira, sanayi siteleri için de 13,7 milyar lira kredi kullandırıp bu bölgelerde yaklaşık 2,5 milyon kişiye istihdam imkanı sağladık. 2020 sonu itibarıyla, 11 OSB ve 4 sanayi sitesi projesini, 2021'de ise 16 OSB ve 5 sanayi sitesi projesini tamamlayacağız."

"ENDÜSTRİ BÖLGELERİNDEKİ İSTİHDAM 13 BİN KİŞİYE ULAŞTI"

Mustafa Varank, endüstri bölgelerinin sayısının 21'e, bu bölgelerdeki istihdamın da 13 bin kişiye ulaştığını dile getirdi. Bölgesel kalkınma politikalarıyla şehirlerin potansiyeline en uygun projeleri hayata geçirdiklerinin altını çizen Varank, "Kalkınma ajanslarımız, bugüne kadar 22 bin projeye cari fiyatlarla 9,2 milyar lira mali destek sağlayıp 15,5 milyar liralık yatırım hacmi oluşturdu. Bu sene imalat sanayi, girişimcilik, sosyal kalkınma, mesleki eğitim, turizm, tarım ve kırsal kalkınma gibi temalarda 72 sonuç odaklı program hazırlandı." ifadelerini kullandı.

Varank, Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı'nın devam ettiğini ifade ederek, bugüne kadar 14 ilde 91 projeye 644 milyon lira destek verildiğini söyledi. Varank, 2021'de imalat ve ihracat merkezi konumundaki şehirlere yönelik, Üreten Şehirler Programı'nı başlatmayı hedeflediklerini kaydetti.

Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı'nı yeniden yapılandırdıklarını anlatan Varank, programla dezavantajlı kesimlerin sosyal ve ekonomik hayata aktif katılımını sağladıklarını söyledi.

Varank, bu proje kapsamında, 81 ilde 233 projeye 332 milyon lira destek verdiklerini belirtti.

GAP, DAP, DOKAP ve KOP Bölge Kalkınma idarelerinin 3 bin 474 projeye 4 milyar 200 milyon lira kaynak aktardığını ifade eden Varank, "Ülkemizin ilk bölgesel turizm destinasyon çalışmasını yapıp Mezopotamya markasını oluşturduk. Hassas Tarım Teknolojilerinin Yaygınlaştırılması projesiyle bu konudaki ilk milli yazılım programını geliştirdik. DAP Bölgesi'nde ise soğuk süt zincir kurulumu ve hayvancılığın geliştirilmesi amacıyla 103 projeye 132 milyon lira destek sağladık." diye konuştu. Varank, Giresun'da selden etkilenen ilçelerde acil ulaştırma ve altyapı hizmetlerinde kullanılmak üzere AFAD'a 32 milyon lira aktarıldığını söyledi.

20 BİN ÜRÜNE PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ

Bakanlığın denetime, TSE'nin rutin muayeneye odaklandığı bir kontrol mekanizması oluşturduklarını anımsatan Varak, 1 milyon 200 bin ölçü aletinin denetimini, ürün güvenliği kapsamındaysa 20 bin ürünün piyasa gözetimi ve denetimini yaptıklarını dile getirdi.

Varank, 2020'de tüm illerde dijital denetim uygulamasına geçtiklerini anımsatarak, e-ticaret yoluyla satılan güvensiz ürünlere karşı vatandaşları daha etkin koruyacaklarını vurguladı. Varank, KOSGEB vasıtasıyla yıl başından bu yana 60 bin işletmeye 1,2 milyar lira kaynak aktarıldığını söyledi.

KOBİ Finansman Destek programları kapsamında, 15 bin 884 işletmeye 1,2 milyar lira kredi kullandırdıklarını anlatan Varank, Teknoyatırım ve Stratejik Ürün programları kapsamında 173 milyon lira destek ödemesi yaptıklarını kaydetti.

Varank, KOBİGEL Programı ile "imalat sanayinde dijitalleşme" çağrısına çıkıldığını ve 1207 başvuru aldıklarını belirterek, "Projeleri kabul edilen KOBİ'lere, işletme başına 1 milyon liraya kadar destek sağlayacağız. Doğal afetlerden zarar gören işletmelerimiz için Acil Destek Kredi programları uyguluyoruz. Bu sene Elazığ, Malatya, Samsun Terme ve Salıpazarı, Tokat, İstanbul Esenyurt, Rize Çayeli ve Giresun'da meydana gelen doğal afetlerden etkilenen KOBİ'lerimizi yalnız bırakmadık. Bu kapsamda 8 bin 200 işletmemiz 778 milyon liralık acil destek kredisi kullandı. İzmir'de depremden etkilenen KOBİ'lerimizi de yalnız bırakmayacağız." değerlendirmesinde bulundu.

Borç yapılandırması ve istihdam teşvikine ilişkin düzenlemeleri içeren kanun teklifinin yasalaştığını anımsatan Varank, "31 Ağustos 2020'den önce KOSGEB'in kullandırdığı desteklerle kredi faiz desteklerinden ödenmemiş olan tutarlar ve KOSGEB aidatları, bu kanunun kapsamına giriyor. Bu sayede toplamda 34 milyon liralık KOSGEB alacağını yeniden yapılandırıyoruz." dedi.