İlk Cemre yarın düşecek. Bundan dolayı internette araştırılmaya başlandı. Peki Cemre ne demek? Cemre düşmesi nedir? 2020'de ne zaman düşüyor? İlk nereye düşer? Tüm merak edilenler haberimizde...
CEMRE NE DEMEK?
Arapça kökenli bir kelime olan “cemre”‘nin sözlük anlamı kor yani ateştir. Mina Vadisi’nde Arafat’tan gelecek taşlarla oluşan yığınlara da “cemre” adı verilir. Halk arasında ise sıcaklığın artması olarak bilinir.
CEMRE DÜŞMESİ NEDİR?
"Cemre düşmesi" hayvancılıkla uğraşanlar için soğuk nedeniyle dışarıya çıkartamadıkları hayvanların otlaklara kavuşma zamanının yaklaştığını, tarımla uğraşanlar için de toprağın işlenme dönemine gelindiğini ifade ediyor.
Türk-Altay halk kültüründe ve mitolojisinde "İmre, İmere veya Emre" adında bir "cemre cini" olduğuna inanıldığını belirten Emeksiz, şöyle konuştu:
"İmre ilkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. Sonra üzerine düşerek buzları eritir. Ardından da yere girer. Bundan sonra ısınmış topraktan buhar yükselir. Arap kültürüne bağlı adlandırmada kelime cemre olarak karşımıza çıkar. Kelimenin kökenine ilişkin bilgiler tartışma konusudur. Arapça'da cemre kelimesi 'ateş koru' anlamında kullanılır. Her durumda ısının yükselişi ve baharın müjdesi esastır. Şubatta havada, suda, toprakta meydana gelen hararetlerden her biri için de cemre tabiri kullanılmaktadır. 'Hararet' olarak kullanılmasının yanı sıra kışın sonunda şubat ayında ortaya çıkan buhara da cemre denilmektedir. Cemre, 19 Şubat ile 6 Mart tarihleri arasında birer hafta arayla havaya, suya ve toprağa düştüğüne inanılan ısıtıcı kuvvet, ilkbaharda veya tabiatta ısının yükselmesi, yeryüzünün harareti ve ısısı şeklinde değerlendirilmektedir."
İLK CEMRE NE ZAMAN VE NEREYE DÜŞECEK?
Cemrelerden birincisi 19 - 20 Şubat 2020 tarihleri arasında havaya düşecek. Aslında toplumda cemre düşmesi ile beraber hava sıcaklıklarının da paralel şekilde artış göstereceğine yönelik yaygın bir inanç bulunsa da, kimi zaman cemrenin düştüğü günlerde de havaların soğuması durumu gözlemlenebilmektedir.
CEMRELER NE ZAMAN DÜŞÜYOR 2020?
İlk Cemre 19-20 Şubat'ta havaya,
ikinci cemre 26-27 Şubat'ta suya ve
üçüncü cemre 5-6 Mart'ta toprağa düşer.
Cemreler birer hafta arayla düşerek ilkbaharın gelmesine neden olur. 1. cemre havaya (19-20 Şubat), 2. cemre suya (26-27 Şubat), 3. cemre (5-6 Mart) toprağa düşer.
CEMRE DÜŞÜNCE NELER OLUR?
Cemre, kelime karşılığı olarak kor halindeki ateş anlamına gelir. Diğer bir anlamı ise, Müslümanların hac sırasında Mina vadisinde attığı taşlardan meydana gelen yığındır. Divan şairlerinin, cemre zamanlarında baharın gelmesi dolayısıyla önemli kişilere yazdıkları övgü şiirleri de Cemreviye olarak bilinir. Meteorolojik bir olay olarak bilinen cemre ise takvimlerde ilkbahardan önce birer hafta aralıkla havaya, suya ve toprağa düştüğü inanılan ısıtıcı (ısıl) güç veya sıcaklık yükselmesi olarak tanımlanır.
Bazı kaynaklara göre, cemre sözcüğüyle adlandırılan sayılı günlerin, takvim klimatolojisine nasıl girdiği bilinmiyor. Cemrelerin, yılın 180 gün süren soğuk yarısı olarak ayırt edilen Kasım döneminin 100.gününden sonra, sıcaklığın yükselmesiyle ilgili gözlem birikimini, kora benzetilen bir enerji kaynağıyla açıklama düşüncesinden kaynaklandığı söylenebilir.
Birinci cemrenin 20 Şubat’ta havaya, ikinci cemrenin 27 Şubat’ta suya , üçüncü Cemre’nin 6 Mart’ta (artık yıllarda 5 Mart) toprağa düştüğü varsayılır. İstanbul’da 60 yıllık dönem için yapılan bir araştırma , cemrelerin kıştan bahara geçilirken ortalama sıcaklık eğrilerinin yükselmeye başladığı dönemin başlangıcını belirledikleri ve bu dönemde mevsim normallerinin üzerindeki az ya da çok bir sıcaklık artışıyla çakıştıklarını ortaya koymuştur. Cemreler arasındaki günlerdeyse, sıcaklıklarda az da olsa bir düşüş olduğu saptanmış. Aynı araştırmaya göre her üç cemre dikkate alındığında, bir iki günlük farklarla bu tarihlerde %42 olasılıkla, iki cemre dikkate alındığındaysa %74 olasılıkla belirgin bir ısınma gerçekleşmiş. Cemrenin tıptaki anlamı ise halk arasında karakabarcık, kabarcık, kabarcuki ateşgöynüğü ya da yanıkara adlarıyla bilinen iltihaplı çıban olarak tanımlanıyor.
CEMRE DÜŞMESİNİN TÜRK KÜLTÜRÜNDEKİ YERİ NEDİR?
Cemre düşmesi olayı Türk kültürü için büyük önem teşkil etmektedir. Halk arasında cemre düşmesi olayı görüldükten sonra Hıdırellez ve Nevruz kutlamaları geleneği sürdürülmektedir. Cemre, sadece bir doğa olayı değildir, hem kültür hem de edebiyat alanlarında kendine yer bulmuştur. Küçük bir örnekle anlatılacak olursa, Osmanlı döneminde Divan şairleri cemre zamanı gelip çattığında önemli kişilere övgü şiirleri yazarlardı. Bu yazılan şiirlere ''cemreviye'' ismi verilirdi.
Cemrenin ilkbahar başlamadan hemen önce 7 gün arayla havaya, suya ve toprağa sırasıyla düştüğüne inanılır. Bu düşen cemreler sayesinde hava, su ve toprak ısınır. Halk arasında cemre düşmesiyle birlikte Hıdırellez ve nevruz kutlamaları başlamaktadır. Cemre düşmesi Türk kültüründe de önemli bir yere sahiptir. Kültür ve edebiyat alanında kendine yer bulmuştur. Osmanlı zamanında Divan şairleri cemre zamanlarında önemli kişilere övgü şiirleri yazarlardı. Bu şiirlere ‘cemreviye' denilmektedir.
Cemre, İlkbahar başlangıcında yedişer gün arayla; önce havada sonra su ve toprakta oluştuğu sanılan sıcaklık artışı. Arapça olan sözcük kor durumunda ateş anlamına gelir. Türk ve Altay halk kültüründe ve mitolojisinde İmre (İmere veya Emire) adı verilen cinin neden olduğuna inanılır. İlkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. Sonra buzların üzerine düşerek onları eritir. Oradan da yere girer. Bundan sonra ısınmış topraktan buhar yükselir. Emire baharın gelişini temsil eder. Bulgarlarda Zemire olarak yer alır. Anadolu Türkçesindeki Arapçadan gelme Cemre sözcüğünün aslında bu adın benzetme yoluyla değişmiş hali olduğu söylenebilir. İlk cemre 20 Şubatta havaya ve yedişer gün arayla da toprağa ve suya düşer. Zemre ise Kumuk Türkçesinde nem, buhar gibi anlamlara gelir. Tasavvuftaki kor ve ateş kavramlarının mecazi anlamları vardır. Temizlenmeyi ve yeniden doğuşu temsil eden ateş aşk kavramının yakıcılığıyla da yakından ilgilidir.
Türkiye ve Azerbaycan Türklerinin yaratılışla ilgili eski inançlarından kaynaklanan ve Nevruz Bayramından önce, yılın son Çarşamba gününde yapılan “boz ayın dört çarşambası”, uygulamasını ifade eden “Cemle” sözcüğü de “Cemre” ile aynı kelimedir. Buradaki “Cemle” de köken olarak “İmir, İmere, Emire” sözcükleriyle bağlantılıdır. Celal Beydili’ne göre; bazı sözlüklerde gösterildiği gibi, Arap dilinden geldiğini söylemek doğru değildi.
