Tarihte 8 Mart'ın Dünya genelinde Kadınlar Günü olarak kutlanmasını sağlayan siyasetçi Clara Zetkin önemli bir yere sahip. Amerika'da bir dokuma fabrikasında çalışma koşullarının daha insani şartlarda olması için grev hakkını kullanan 129 kadının fabrikada çıkan şüpheli yangınla yaşamını yitirmesi ile bu olayın tarihte 8 Mart Dünya Kadınlar Günü olarak kutlanması için mücadele veren Clara Zetkin o zamanlar Almanya Sosyal Demokrat Parti üyesiydi.
Clara Zetin'in bu tasarısı oy çokluğuyla kabul edilince tarihte ilk kez 1911 yılının 8 Mart'ında İsviçre'de Kadınlar Günü kutlandı.
8 MART DÜNYA KADINLAR GÜNÜ NEDEN KUTLANIR?
ABD'nin New York kentinde bir dokuma fabrikası... Çok ağır çalışma koşulları, çok uzun iş günleri ve buna karşın çok düşük ücretler. Koşulların her geçen gün daha da dayanılmaz hale gelmesi, kadın işçilerin artık tahammül sınırını zorlamaya başladı. Greve çıkma kararı alan kadınlar, taleplerini de açıkladılar: “Daha iyi koşullarda çalışmak, 10 saatlik iş günü, eşit işe, eşit ücret...” 40.000 dokuma işçisi daha iyi çalışma koşulları talebiyle greve başladı.
ŞÜPHELİ YANGIN 129 CANIN ÖLÜMÜNE SEBEP OLDU
Bu sırada çıkan olaylar sırasında fabrika içinde şüpheli bir yangın başladı. 129 kadın, yangında hayatını kaybetti... Takvimler 8 Mart 1857’yi gösteriyordu. İşçilerin cenaze törenine 10.000'i aşkın kişi katıldı. . Almanya Sosyal Demokrat Partisi önderlerinden Clara Zetkin , bu olayın ardından 8 Mart’ın Dünya Kadınlar Günü olarak anılmasını öneri olarak sundu ve öneri oy çoğunluğuyla kabul edildi. 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü ilk kez 19 Mart 1911’de Almanya ve İsviçre’de anıldı. Anmaların 8 Mart olarak değiştirilmesine 1921'de Moskova'da düzenlenen 3. Uluslararası Kadınlar Konferansı'nda karar verildi. ABD'de de ise 1960’lı yıllarda anılmaya başlandı. Birleşmiş Milletler, 66 yıl sonra 8 Mart'ın 'Dünya Kadınlar Günü' olarak kabul etti.
CLARA ZETKİN KİMDİR, ASLEN NERELİYDİ? KADINLAR GÜNÜ ÖNCÜSÜ
Alman kadın siyasetçi. Alman sosyal demokrat hareketinin önderlerindendir.
5 Temmuz 1857’de Saksonya’da, Wiederau’da doğdu, 20 Haziran 1933’te Moskova yakınlarındaki Arkhangelskoye’de öldü. Bir köy öğretmeninin kızıydı. Leipzig Kız Öğretmen Okulu’nda öğrenim görürken, Almanya Sosyal Demokrat Partisi’ne (SPD) katıldı. Partiye girerken ilişkiye geçtiği Rus göçmenlerinden Ossip Zetkin ile evlendi.
1878’de Bismarck tarafından çıkarılan Sosyal Demokrasi’nin Tahriklerine Karşı Genel Savunma Yasası ile sosyalist kuruluşlar, sendikalar ve sosyalist yayınların yasaklanması üzerine yurt dışına çıkmak zorunda kalan Zetkin, 1882’den sonra Zürich’te yayımlanan Sosyal Demokratlar’ın yasadışı organı Der Sozialdemokrat’ın basım ve dağıtımında görev aldı. 1889’da düzenleyicileri arasında yer aldığı II.En-ternasyonal’in kuruluş kongresine devrimci mücadelede kadının rolü üzerine bir bildiri sundu. 1890’da sosyalistlere karşı yasanın yürürlükten kalkması üzerine Almanya’ya döndü ve Stuttgart’ta 1892’den başlayarak, sosyalist kadın gazetesi Die Gleicbheit’m (Eşitlik) yayın yönetmenliğini yaptı. Emekçi kadınlar arasında propaganda çalışmalarına katıldı. 1907’de Uluslararası Sosyalist Kadınlar Kongresi’nin kurucuları arasında yer aldı ve sekreterliğe seçildi. 1910 Kopenhag Kongresi’nde, Zetkin’in önerisiyle, 8 Mart, Uluslararası Kadın Günü olarak ilan edildi.
I. Dünya Savaşı başlayınca, SPD yönetimi ile Zetkin’in dahil olduğu partinin sol kanadı arasında savaşa karşı tutum konusundaki anlaşmazlık keskinleşmeye başladı. Zetkin, İsviçre’nin Bern kentinde, savaşa karşı Uluslararası Sosyalist Kadınlar Kongresi’ nin örgütlenmesi çalışmalarına katıldıktan sonra döndüğü Almanya’da bir süre tutuklu kaldı. Savaş aleyhtarı propagandası nedeniyle, parti yönetimi tarafından, Die Gleichheit’teki yönetmenlik görevinden alındı. Bunun üzerine Leipzig’e giderek, Leipziger Volkszeitung’un (Leipzig Halk Gazetesi) kadın ekini yönetmeye başladı. 1916’da R. Luxemburg, Kari Liebknecht ve Mehring ile birlikte, daha sonra Almanya Komünist Partisi’ne (AKP) dönüşecek olan Spartakus Birliği’nin kurulmasında rol oynadı. 1917’de kurulan Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi’nin ve 1919’da da AKP’nin merkez komitelerinde görev aldı.
1921’de III. Enternasyonalin (Komintern) Yürütme Komitesi’ne ve Komintern’in uluslararası kadın sekreteryası başkanlığına getirilen Zetkin, 1920’den sonra da sürekli olarak Reichstag’a (meclis) seçildi. Ağustos 1932’de, Reichstag’da en yaşlı üye sıfatıyla, faşist tehlikeye karşı işçi cephesinin gerekliliğini vurgulayan konuşmasını yaptıktan bir yıl sonra Moskova’da öldü.
• YAPITLAR (başlıca): Zar Frage des Frauenvıahlrechts, 1907, (“Kadınların Seçme ve Seçilme Hakkı Sorunu Üzerine”); Kari Marx und Marx’ın Yaşamı ve Yapıtları”); Um Rosa Luxemhurgs Stellung zur russischen Revolution, 1922, (“Rosa Luxem-burg’un Rus Devrimi’ne Karşı Tutumu”)Trotzkis Ver-bannung und die Sozialdemokratie, 1928, (“Troçki’nin Sürgün Edilmesi ve Sosyal Demokrasi”); Ausgewaehlte Reden und Schriften, (ö.s.), 3 cilt, 1957-1960, (“Seçme Konuşmalar ve Yazılar”).
