ÖZET: Ahıska Türklerinden 3835 sayılı kanun uyarınca çifte vatandaşlık hakkı alanların, durumlarına uygun yapılacak bir KPSS’ye katılmalarını müteakip kamu kurum ve kuruluşlarınca ilana çıkılacak kadro ve pozisyonlardan durumlarına uygun olanlara başvurarak atanabilecekleri hk.(06/9/2010-16370)
Ahıska Türklerinin Devlet Memurluğu kadrolarına atanmada yardımcı olunması talebini içeren ilişkin ilgi başvuru incelenmiştir.
25/09/1981 tarih ve 2527 sayılı, Türk Soylu Yabancıların Türkiye'de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu, Özel Kuruluş Veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine ilişkin Kanunun “Çalışma İzni Verilmesi” başlıklı 3 üncü maddesi; Türk soylu yabancıların, Kanunlarda Türk vatandaşlarının yapabileceği belirtilen meslek, sanat ve işlerde çalışma ve çalıştırılabilmeleri için özel kanunlarda aranan nitelikleri taşımak ve yükümlülükleri yerine getirmek artıyla, Bakanlar Kurulunca tespit edilecek usul ve esaslar çerçevesinde, Dışişleri ve ilgili Bakanlıkların görüşleri alınarak İçişleri Bakanlığınca süreli olarak izin verilebileceğini, mezkur Kanuna dayanılarak 25/10/1982 tarih ve 8/5488 sayılı Bakanlar Kurulu Karan ile yürürlüğe konulan “Türk Soylu Yabancıların Türkiye'de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu Veya Özel Kurum, Kuruluş Veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine Dair Kanunun uygulanması Hakkında Yönetmelik”in “İzin Verilebilme Şartları” başlıklı 3 üncü maddesinde “Bu Yönetmelik uyarınca kanunlarda Türk vatandaşlarının yapabileceği belirtilen veya Türk vatandaşı olma şartı aranan meslek, sanat ve işlerde Türk soylu yabancıların çalışma veya çalıştırılabilmelerine izin verilebilmesi için:
- İçişleri Bakanlığınca kendilerine ikamet izni verilmiş olmak,
- Belirli meslek ve sanatlar için, özel kanunlarda aranan nitelikleri taşıdığını yetkili Türk makamlarından alacağı belgelerle kanıtlamış olmak,
- Eğitim durumunu gösteren yabancı okul veya fakültelerden verilmiş diplomalarının denkliğini Milli Eğitim Bakanlığına onaylatmış bulunmak,
- O mesleği yapmasında güvenlik açısından herhangi bir sakınca bulunmamak ve durumu Bakanlar Kurulunca tesbit edilmiş esaslara uygun olmak,
- Yabancılar için açılacak özel kütüklerde nüfus kayıtlarını tesis ettirdiğini belgelendirmek,
- Mesleki kuruluşlara kayıtlı olmanın zorunlu bulunması halinde üyeliğini belgelendirmek,
- Yabancı ülkelerden alınmış kalfalık, ustalık veya dengi belgelerin Çıraklık Kurulunun görüşü alınarak denkliğine Milli Eğitim Bakanlığınca karar verilmiş olmak,
Şarttır.” hükmüne, 4 üncü maddesinde ise “Bu Yönetmelik uyarınca, kamu ve özel kurum, kuruluş ve işyerlerinde çalışmasına veya meslek ve sanatını serbestçe yapmasına izin verilebilmesi için, oturulan yer mülki idare amirliğine bir dilekçe ile başvurulması ve bu dilekçeye üçüncü maddede gösterilen belgelerden gerekli olanların eklenmiş olması şarttır. Dilekçede yapılacak iş açıkça belirtilir.” hükmüne yer verilmiştir. Yönetmeliğin 11 inci maddesinde bu Yönetmelik esaslarına göre, kendilerine çalışma veya çalıştırılabilme izni verilenler, bu izin süresince, sadece Türk vatandaşlarına hasredilen işleri de yapabilecekleri, bunların Doktorluk, Hemşirelik, Avukatlık, Mühendislik gibi meslekleri serbestçe veya kamu veya özel kurum, kuruluş veya işyerlerinde yapabilmek veya memur olabilmek için genel veya özel kanunların aradığı Türk vatandaşı olma şartından istisna edilecekleri, 12 nci maddesinde ise çalıştırılabilmelerine izin verilen Türk Soylu yabancıların, kamu veya özel kurum, kuruluş ve işyerlerine alınabilmeleri, ilgili mevzuat hükümleri uyarınca, o göreve atanabileceklerde aranacak niteliklerin ilgilide bulunması ve atama için öngörülen usul ve formalitelerin yerine getirilmiş olmasına bağlı olacağı, Türkiye'de ikametlerine izin verilmiş Türk soylu yabancılar, kamu veya özel kurum, kuruluş ve işyerlerinde personel ihtiyacının karşılanması amacıyla açılan yarışma ve yeterlik sınavlarına, Türk vatandaşları gibi, girme hakkına sahip oldukları ancak bunların atanmaları çalışma izni verilmiş olmasına bağlı olduğu belirtilmiştir.
Diğer taraftan, Ahıska Türklerinin ülkemizde serbest veya iskanlı göçmen olarak kabul edilmelerini sağlayan 3835 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinde “1/1/2009 tarihinden önce ikamet tezkeresi almak suretiyle Türkiye'de ikamet eden Ahıska Türklerine bu maddenin yürürlüğünden itibaren 3 ay içinde müracaat etmeleri halinde; milli güvenlik açısından sakıncası olmamak şartıyla, 11/2/1964 tarihli ve 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ve diğer ilgili mevzuatta öngörülen şartlar aranmaksızın, başvuru tarihinden itibaren 6 ay içinde Türk vatandaşlığına alınarak çifte vatandaşlık statüsü sağlanır. Çifte vatandaşlık statüsü sağlananlar, Bakanlar Kurulunca belirlenen yerlerde iskân edilirler.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu itibarla, Ahıska Türklerinden 3835 sayılı kanun uyarınca çifte vatandaşlık hakkı alanların, durumlarına uygun yapılacak bir KPSS’ye katılmalarını müteakip kamu kurum ve kuruluşlarınca ilana çıkılacak kadro ve pozisyonlardan durumlarına uygun olanlara başvurarak atanabilecekleri, bu haktan yararlanamayanların ise Türksoylu yabancılar için öngörülen izin ve diğer şartları yerine getirmelerini müteakip mevzuatta yer alan sınav ve diğer şartları yerine getirmeleri kaydıyla Devlet Memuru kadrolarına atanmalarının mümkün olduğu değerlendirilmektedir.
