DPB Görüşü | Kurum İdari Kurulu için çalışanlara sendikal faaliyetleri nedeniyle izin verilmesi hakkında

4688 sayılı Kamu Görevliler Sendikaları Kanununun 22 inci maddesi ile 41 maddesi uyarınca yürürlüğe konulan “Kurum İdari Kurulları, Yüksek İdari Kurul, Kamu İşveren Kurulu ve Uzlaştırma Kurulunun Teşkili ile Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik” hükmü uyarınca oluşturulan Başkanlığınız Kurum İdari Kuruluna; kamu çalışanları sendikaları tarafından personel konularında komisyonlar oluşturulması, komisyonlara sendika temsilcilerinin katılması, çalışanlara sendikal faaliyetleri nedeniyle izin verilmesi ve haklar sağlanmasına ilişkin taleplerinin yer aldığı ilgi yazı ve ekleri incelenmiştir.

Bilindiği üzere, Anayasa 128 inci maddesinin 2 nci fıkrasında “Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Üst kademe yöneticilerinin yetiştirilme usul ve esasları, kanunla özel olarak düzenlenir.” ve 51 inci maddesinin 5 inci fıkrasında “İşçi niteliği taşımayan kamu görevlilerinin bu alandaki haklarının kapsam, istisna ve sınırları gördükleri hizmetin niteliğine uygun olarak kanunla düzenlenir.”hükümleri yer almaktadır. Anayasamızın yukarıda zikredilen ve konuya ilişkin diğer hükümleri uyarınca 25.6.2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Bununla birlikte kamu görevlilerinin Anayasal hakları çeşitli kanunlar ile düzenlenmiş bulunmaktadır.

Ayrıca, 4688 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde “Kurum düzeyinde kamu görevlilerinin çalışma koşulları ve kanunların kamu görevlilerine eşit uygulanması konularında görüş bildirmek üzere, eşit sayıda kamu işveren vekili ile en çok üyeye sahip sendikaca, üyeleri arasından belirlenen temsilcilerin katıldığı kurum idarî kurulları oluşturulur. Bu kurullar yılda iki kez toplanır.” hükmü yer almaktadır. Anılan hüküm ile kurulun kuruluşu ve faaliyet sahası belirlenmiş olup, kurul yasal düzenlemeler çerçevesinde hareket etmek zorundadır.

Hal böyle olunca, kamu görevlilerine yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde hak ve menfaatler sağlanabileceği, yasalarda belirtilmeyen hiçbir hak ve menfaatin kurum idari kurulunda alınacak karar ile kamu görevlilerine sağlanmasının mümkün olmadığı mütalaa edilmektedir.

Diğer taraftan, 4688 sayılı Kanun uyarınca sendikal faaliyetler amacıyla mesai saatleri içerisinde kamu görevlilerine 4688 sayılı Kanunda belirtilmiş olan izinler dışında başkaca bir izin verilemeyeceği hususu ek-1’de, kamu kurum ve kuruluşlarında oluşturulacak kurul ve komisyonlara sendika ve konfederasyon temsilcilerinin katılımı, çalışma usul ve esasları konusu ise ek-2’de yer alan yazımızda belirtilmiş olup, uygulamanın bu çerçevede yapılması gerekmektedir. Ayrıca, Başkanlığımız diğer görüşleri http://www.basbakanlik-dpb.gov.tr internet adresindeki “Kamu Görevlileri Sendika İşlemleri” kategorisinde yer alan Görüşler kısmında bulunmaktadır.

4688 sayılı kanunun 23 üncü maddesinin son fıkrasında “Kamu işvereni, yönetim ve hizmetin işleyişini engellemeyecek biçimde sendika temsilcilerine çalışma saatleri içinde ve dışında görevlerini yapabilmeleri için imkânlar ölçüsünde kolaylıklar sağlar.” hükmü yer almaktadır.

İşyerlerinde temsilci odası ve ilan panosu sağlanması hususunun ise “Kurum İdari Kurulları, Yüksek İdari Kurul, Kamu İşveren Kurulu ve Uzlaştırma Kurulunun Teşkili İle Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik” ile ilgide kayıtlı Başbakanlık Genelgeleri çerçevesinde işyerinin fiziki durumu gözönünde bulundurularak değerlendirilmesi uygun görülmektedir.

Bu itibarla, ilgi yazı ekinde yer alan kurum idari kuruluna iletilen sendika taleplerinin yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde anılan kurulca değerlendirilmesi gerekmektedir.