İlgi yazıya konu “sendika yönetim kurullarına seçilenlerin zaman içerisinde görev dağılımının değişebildiğinden bahisle 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun 18 inci maddesinin uygulanmasında ortaya çıkan tereddütün giderilmesi”ne ilişkin talebi ilgili mevzuat çerçevesinde incelenmiş ve uygulamaya yönelik görüş, 4688 sayılı Kanunun 42 nci maddesinin (b) bendi uyarınca aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
Bilindiği üzere, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun “Yönetim, denetleme ve disiplin kurullarının oluşması, görevleri ve toplantıları” başlıklı 13 üncü maddesinde “Sendika şubesi ve sendika yönetim kurulları en az üç, en çok yedi üyeden; konfederasyon yönetim kurulları ise en az beş, en çok on üyeden oluşur.
…….
Yönetim, denetleme ve disiplin kurulları ile kurulması uygun görülen diğer organların oluşumu, görev ve yetkileri ile toplanma ve karar alma usulleri Sendikalar Kanununun 16, 17, 18 ve 19 uncu maddelerinde belirtilen esaslara uygun olarak sendika veya konfederasyonların tüzüklerinde düzenlenir.” hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 06.07.2004 tarihli ve 5198 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle değişik “Sendika üyelerinin ve yöneticilerinin güvencesi” başlıklı 18 inci maddesinin dördüncü fıkrasında “Sendika veya konfederasyonu ilk genel kurula kadar sevk ve idare edecek yönetim kurulu üyeleri, genel kurulda yönetim kuruluna seçilenler ile sendika şube yönetim kurulu üyeleri seçildikleri tarihten itibaren durumlarını en geç otuz gün içinde kurumlarına yazılı olarak bildirirler. Söz konusu yöneticiler seçildikleri tarihten itibaren otuz gün içerisinde sendika tüzüğünde belirtilen hükümlere göre, ayrıca yazılı talepte bulunmaları halinde bu görevleri süresince aylıksız izine ayrılırlar. Talepte bulunmayanlar ise kurumlarındaki görevlerine devam ederler. İzine ayrılmayan yönetim kurulu üyeleri haftada bir gün kurumlarından izinli sayılırlar.” dokuzuncu fıkrasında ise “Aylıksız izinli sayılanlardan herhangi bir nedenle sendika veya konfederasyon organlarındaki görevlerinden ayrılanlar, görevlerinin son bulması tarihinden itibaren otuz gün içinde ayrıldıkları kurum ve kuruluşa yazılı müracaat etmeleri durumunda, kamu işvereni bu kimseleri otuz gün içinde eski görevlerine ya da uygun diğer bir göreve atamak zorundadır. Otuz gün içinde görevlerine başlamak için başvurmayanlar görevlerinden çekilmiş sayılırlar.” Hükümlerine yer verilmiştir.
Diğer taraftan ………Sendikası Genel Başkanlığının yazısı ekinde alınan ….. Sendikası Tüzüğünün 37 nci maddesinin ikinci fıkrasında “Üye sayısı 400 ile 3000 arasında olan şubelerde şube başkanı, üye sayısı 3001 ile 5000 arasında olan şubelerde şube başkanı ile şube sekreteri, üye sayısı 5001 ile 7500 arasında olan şubelerde şube başkanı, şube sekreteri ile şube mali sekreteri, üye sayısı 7501 ile 10000 arasında olan şubelerde şube başkanı, şube sekreteri, şube mali sekreteri ile şube teşkilatlandırma sekreteri, üye sayısı 10001’den fazla olan şubelerde ise şube başkanı, şube sekreteri, şube mali sekreteri, şube teşkilatlandırma sekreteri ile şube eğitim ve sosyal işler sekreteri merkez genel kurulu kararı ile aylıksız izinli sayılır” hükmünün yer aldığı görülmüştür.
Bu hükümlerin değerlendirilmesi neticesinde;
- Sendika yönetim kurullarına seçilenlerin sendika tüzüğünde belirtilen hükümlere göre yazılı talepte bulunmaları halinde aylıksız izinli sayılmaları gerektiği,
- Bir seçim dönemi içerisinde söz konusu Sendikanın yazısında da belirtildiği gibi yönetim kurulu üyeleri arasında görev değişimi olması halinde, sendika tüzüğüne göre aylıksız izinli sayılma hakkı verilen bir göreve seçilen yönetim kurulu üyesinin de yazılı olarak talep de bulunması kaydıyla aylıksız izinli sayılması gerektiği,
- Sendika tüzüğüne göre aylıksız izinli sayılma hakkı veren bir görevi yürütmekte iken yönetim kurulunca yapılan görev bölüşümü neticesi, bu görevini bir başka yönetim kurulu üyesine devreden ve sendika tüzüğüne göre aylıksız izinli sayılma hakkı verilmeyen bir göreve getirilen yönetim kurulu üyesinin, 4688 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin dördüncü ve dokuzuncu fıkrası hükmü uyarınca aylıksız izninin sona ermesi ve sendika yöneticilerine tanınan haftada bir günlük izin hakkından yararlandırılması gerektiği,
- Sendikada yönetim kurulu üyeliği görevi sona eren personelin aylıksız izninin ise 4688 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası hükmü uyarınca sona ermesi gerektiği mütalaa edilmiştir.
