ÖZET: T.C Ziraat Bankası A.Ş ve Türkiye Halk Bankası A.Ş. Genel Müdürlüklerinin 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında olup olmadığına ilişkin. (04/12/2008-20314)
T.C Ziraat Bankası A.Ş ve Türkiye Halk Bankası A.Ş. Genel Müdürlüklerinin 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında olup olmadığı hususunda görüş talep eden ilgi yazılar incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2’nci maddesinde; “Bu Kanun Hükmünde Kararname kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşları şunlardır:
a) Genel bütçeye dahil dairelerle, katma bütçeli idareler ve bunlara bağlı kuruluşlar,
b) İl Özel İdareleri ve belediyeler, bunların birlikleri ve bunlara bağlı iktisadi müesseseler, işletmeler,
c) İktisadi devlet teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri,
d) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları dışında kalan ve kamu fonu kullanan, özel kanunlarla veya bunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan kamu kuruluşları ve bu nitelikteki bankalar ve bunların en az sermayesinin yarısından fazlasına iştirak suretiyle kurdukları müessese, ortaklık ve iştirakler,
e) Döner sermayeli kuruluşlar ile özel kanunlarla kurulan fonlar ve kefalet sandıkları.” hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, T.C Ziraat Bankası A.Ş Genel Müdürlüğü ile Türkiye Halk Bankası A.Ş Genel Müdürlüğü, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olarak, bu Kanun Hükmünde Kararname ile 4389 sayılı Bankalar Kanunu hükümleri çerçevesinde faaliyetini sürdürmekte olan birer iktisadi devlet teşekkülleri iken, 4603 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun ile özelleştirmeye hazırlanması sağlanmak üzere yeniden yapılandırılarak, özel hukuk hükümlerine tabi anonim şirket statüsüne dönüştürülmüşlerdir. Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunun 11/11/2004 tarihli ve E:2003/319 K:2004/1857 nolu kararında da T.C Ziraat Bankası A.Ş Genel Müdürlüğünün 4603 sayılı Kanunla özelleştirmeye hazırlanması sağlanmak üzere yeniden yapılandırılarak, özel hukuk hükümlerine tabi anonim şirket statüsüne dönüştürülmesinin, adı geçen Bankanın kamu bankası olma niteliğini ortadan kaldırmayacağı, bankanın halen sermayesinin tamamının kamuya ait olması sebebiyle kamu kurumu niteliğini sürdürmekte olduğunun belirtildiği görülmektedir.
Ayrıca, söz konusu Bankaların ana sözleşmeleri incelendiğinde, T.C Ziraat Bankası A.Ş’nin sermayesinin tamamının hazineye, Türkiye Halk Bankası A.Ş’nin sermayesinin % 74,98 inin ise Özelleştirme İdaresi Başkanlığına ait olduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamaların ışığında, T.C Ziraat Bankası A.Ş ve Türkiye Halk Bankası A. Ş Genel Müdürlüklerinin 217 sayılı KHK’nın 2 nci maddesinin (d) bendinde sayılan kamu kurum ve kuruluşları kapsamında değerlendirileceği mütalaa edilmektedir.
