ÖZET:TÜBİTAK tarafından sağlanan yurtdışı doktora sonrası araştırma bursu sebebiyle memura aylıksız izin verilip verilmeyeceği hakkında(09/02/2015-894)
Genel Müdürlüğünüzde görevli Emniyet Amiri Dr. ... 'ın Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Başkanlığınca yürütülmekte olan yurt dışı doktora sonrası araştırma burs programı kapsamında Viyana Teknik Üniversitesinde kentsel trafik güvenliği alanında bir yıl süreyle bilimsel proje araştırması yapmaya hak kazandığı ve tüm masrafların TÜBİTAK tarafından karşılanacağından bahisle 657 sayılı Kanunun ilgili hükümleri ve Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkında Yönetmeliği çerçevesinde, ilgilinin aylıksız izinli olarak bu kapsamda görevlendirilmesi hususundaki ilgi yazınız incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Bilgilerini artırmak üzere dış memleketlere gönderilme" başlıklı 78 inci maddesinde "Mesleklerine ait öğrenimini bitirerek Devlet memurluğuna alınmış ve asli memur olarak atanmış olanlardan mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini artırmak veya staj yapmak üzere dış memleketlere:
- Kurumlarınca açılacak seçme ve yarışma sınavlarında başarı gösterenlere,
- Dış burslara dayanılarak gönderilenlere,
iki yıla kadar ayrılma müsaadesi verilebilir..." hükmü yer almaktadır.
Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkında Yönetmeliğin ek 1 inci maddesinde ise "Şahsen özel burs, memurun şahsi girişimleri sonucunda;
- Yükseköğretim Kurulunca yabancı memleketlerin uygun görülen üniversite, yüksekokul, enstitü, eğitim merkezleri ve diğer öğretim kuruluşlarından veya Başbakanlıkça uygun görülen yurt dışındaki dernek, vakıf veya meslek teşekkülü niteliğindeki kuruluşlardan,
- Uluslararası resmi kuruluşlardan, bu Yönetmeliğin amacına göre temin ettiği burslardır.
Şahsen özel burs sağlayan memurlara iki yıla kadar aylıksız izin verilebilir. Gerekirse bu süre bir katına kadar artırılabilir.
Şahsen özel burs sağlayan memurlara, burs verilme konusuyla ilgili dalda dört yıllık yüksek öğrenim görmüş olması kaydıyla, bu Yönetmeliğin 6, 8, 10, 11, 18, 19, 21 ve 23 üncü maddesi hükümleri uygulanır." hükmü bulunmaktadır.
TÜBİTAK tarafından yürürlüğe konulan Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı Burs, Destek ve Yarışma Programları Genel Uygulama Esaslarında yurt dışı doktora sonrası araştırma programı; doğa bilimleri, mühendislik ve teknoloji, tarımsal bilimler, sosyal bilimler ve beşeri bilimler alanlarında doktorasını ya da tıbbi bilimlerde doktora veya uzmanlığını almış Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı araştırmacılara, araştırmalarını yurt dışında yürütebilmeleri için destek sağlayan bir program olarak tanımlanmış ve program süresinin en çok 12 ay olabileceği belirtilmiştir.
Yukarıda bahsi geçen TÜBİTAK destekli yurt dışı doktora sonrası araştırma programı 657 sayılı Kanun ile Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkında Yönetmelik hükümleri kapsamında değerlendirildiğinde, şahsen özel burs kapsamında olmadığı görülmektedir. Çünkü mezkur Yönetmelikte şahsen özel burs tanımına yer verilmiş olup, şahsen özel bursun yurt dışındaki bir yüksek öğretim kurumu, dernek, vakıf, mesleki teşekkül veya bir uluslar arası kuruluştan temin edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Diğer taraftan; 657 sayılı Kanunun 108/E maddesinde, "Memura, yıllık izinde esas alınan süreler itibarıyla beş hizmet yılını tamamlamış olması ve isteği hâlinde memuriyeti boyunca ve en fazla iki defada kullanılmak üzere, toplam bir yıla kadar aylıksız izin verilebilir. Ancak, sıkıyönetim, olağanüstü hâl veya genel hayata müessir afet hâli ilan edilen bölgelere 72 nci madde gereğince belli bir süre görev yapmak üzere zorunlu olarak sürekli görevle atananlar hakkında bu bölgelerdeki görev süreleri içinde bu fıkra hükmü uygulanmaz." hükmü yer almaktadır.
Yukarıdaki hüküm ve açıklamalar çerçevesinde;
- TÜBİTAK tarafından sağlanan yurtdışı doktora sonrası araştırma bursu, dış burs veya şahsen özel burs niteliğinde olmadığından adı geçen şahsın 657 sayılı Kanunun 78 inci maddesi ve Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkında Yönetmelik kapsamında görevlendirilmesinin mümkün olmadığı,
-Ancak, yıllık izinde esas alınan süreler itibarıyla beş hizmet yılını tamamlamış olması ve isteği hâlinde adı geçen şahsa 657 sayılı Kanunun 108/E maddesi hükmüne göre 1 yıla kadar aylıksız izin verilebileceği, mütalaa edilmektedir.
