Herpes simplex virüsü vücutta kalıcı olarak bulunmaktadır. Ancak bazen farklı durumlardan dolayı virüs aktifleşerek dudakta uçuk çıkmasına yol açmaktadır. Peki uçuk neden çıkar? Uçuk vitamin eksikliğinden dolayı çıkar mı? Uçuğun belirtileri nelerdir? Nasıl tedavi edilir? İnsandan insana bulaşır mı? İşte uçuk ile ilgili bütün detaylar.
Dudakta Uçuk Neden Çıkar?
Toplumda sıklıkla karşılaştığımız uçuk, kümeler halinde bulunan içi su dolu kabarcıklarıyla kendini gösteren virüs kaynaklı bir hastalıktır. Ağız ve dudak çevresinde meydana gelen uçuklar çok nadir de olsa parmaklar, ağzın içi veya burunda da görülebilir. Genel itibari ile ağız ve dudak bölgesinde rastlanan bu virüsün, genital bölgede uçuk çıkmasına da sebep olan bir türü bulunmaktadır. Uçuk virüsü vücutta kalıcı olarak bulunduğundan ömür boyu tekrar edebilen bir enfeksiyona sebebiyet vermektedir. Virüsün aktifleşmesine birçok durum sebep olabilir. Stres, bağışıklığın zayıflaması, güneşe fazla maruz kalmak, regl dönemindeki hormonal değişimler bu durumlardan bazılarıdır. Virüs aktifleşmeden önce bölgede yanma, kaşınma, kızarıklık gibi bazı belirtiler görülmektedir. Bu belirtiler sayesinde virüs aktifleşmeden sürülen kremler veya kullanılan bazı ilaçlar virüsün erkenden tedavi edilmesini sağlayabilmektedir.
Vitamin Eksikliği Uçuğa Neden Olur Mu?
Vücudumuza gerekli olan besin ögelerinin yetersiz alınması durumunda vitamin eksikliği ortaya çıkmaktadır. Sağlığın devamı ve metabolizmanın düzenli çalışması için vitaminler, vücudumuzda önemli bir yer taşımaktadır. Uçuk herhangi bir vitamin eksikliğinden kaynaklı meydana gelmemektedir, ancak beslenmenin düzensiz olması, vitamin eksiklikleri vücudumuzun genel sağlık durumunu kötü etkileyebilmektedir. Bunun sonucunda, vücudun bağışıklık sistemi zayıflar ve bağışıklık sisteminin zayıflaması durumunda uçuk meydana gelebilmektedir. E ve D vitaminleri bağışıklık sisteminin güçlenmesinde öncül vitamin olarak rol oynamaktadır. Uçuk tedavisi için yazılan ilaçların yanında E ve D vitaminlerinin de alınması, bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olacağından uçuğun daha hızlı bir şekilde iyileşmesine olanak sağlamaktadır. E ve D vitaminleri tedavide doğrudan etkili olmasa da bağışıklık sisteminin güçlenmesinde etkili olmaktadır.
Dudakta Uçuk Belirtileri Nelerdir?
Dudakta uçuk çıkmadan birkaç gün önce ilgili bölgede karıncalanma veya yanma hissi fark edebilirsiniz. Bu nokta tedaviye başlamak için en doğru zaman olarak bilinir. Ağrı oluştuğunda ise içi sıvı dolu, kırmızı bir kabarcık görürsünüz. Genelde dokunulduğunda hassas olur ve birden fazla kabarcık olabilir. Dudak kenarında uçuk, dudak üstünde uçuk veya dudak içi uçuk 2 haftaya kadar kalacak ve kabuklanana kadar bulaşıcı olacaktır. İlk uçuğunuz, herpes simpleks virüsüne yakalandıktan sonra 20 gün kadar ortaya çıkmayabilir.
Dudakta Uçuk Nasıl Geçer?
Dudak uçuğu tedavisi, ne yazık ki yok. Yalnızca uçuk geliştiğinde onu iyileştirecek tedaviler uygulanabilir.
Merhemler ve kremler
Uçuklar rahatsız edici hale geldiklerinde ağrıyı kontrol edebilir ve antiviral merhemlerle iyileşmeyi destekleyebilirsiniz. Merhemler, uçuğun ilk belirtileri çıkar çıkmaz uygulandığında daha etkili olur. Genellikle 4-5 gün boyunca günde 4-5 kez uygulanmaları gerekir. Uçuk merhemleri konusunda doktorunuzun önerilerine bağlı kalabilir veya reçetesiz satılan kremlerden yardım alabilirsiniz.
İlaçlar
Dudakta uçuk problemi çeşitli oral antiviral ilaçlarla da tedavi edilebilir. Bu tür ilaçlar yalnızca reçete ile alınabilir. Uçukla ilgili sorunlar yaşıyorsanız doktorunuz düzenli olarak antiviral ilaçlar almanızı isteyebilir.
Dudaktaki Uçuğa Ne İyi Gelir?
Uçuk konusunda en fazla merak edilenlerden biri de bu: Dudakta uçuk nasıl geçer evde uygulanabilecek tedaviler var mı? Dudaktaki uçuğa karşı uygulayabileceğiniz ev çözümlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Dudakta uçuk semptomları, uçuğun üzerine buz uygulanarak hafifletilebilir. Ayrıca limon özü içeren bir dudak balsamı da bu konuda yardımcı olabilir.
Aloeveranın da dudaktaki uçuğu rahatlattığı bilinmekte. Bunun için aloevera jeli veya aloeveralı dudak kremini günde 3 kez uçuğun üzerine uygulayın.
Vazelin, sık başvurulan bir seçenek olmasına rağmen uçuğu kesin olarak iyileştirmez ama rahatlatabilir. Aynı zamanda dış tahriş edici maddelere karşı koruyucu bir bariyer görevi görür.
Cadı fındığı, uçuğun kurumasına ve iyileşmesine yardımcı olabilir. Plos One’da yayınlanan bilimsel bir çalışma, cadı fındığının uçukların yayılmasını önleyebilecek antiviral özelliklere sahip olduğunu gösterdi.
Son olarak uçuklar için kullanacağınız krem, merhem veya ev ilaçlarını temiz bir pamuklu çubuk kullanarak uygulamayı unutmayın. Aksi takdirde uçuğun yayılmasına neden olabilirsiniz.
Dudakta Uçuk Patlarsa Ne Olur?
Dudakta uçuk genelde beş aşamadan geçer:
1.Aşama: Karıncalanma ve kaşıntı, kabarcıklar patlamadan yaklaşık 24 saat önce ortaya çıkar.
2.Aşama: Sıvı dolu kabarcıklar belirir.
3.Aşama: Kabarcıklar patlar, sızar ve ağrılı yaralar oluşur.
4.Aşama: Yaralar kurur, kaşınmaya ve çatlamaya başlar.
5.Aşama: Kabuk düşer ve uçuk iyileşir.
Görüldüğü gibi uçuğun patlaması aslında sürecin doğal bir parçası. Dolayısıyla uçuğun patlaması yavaş yavaş iyileşmekte olduğunu gösterir.
Dudakta Uçuk Bulaşıcı Mıdır?
Dudakta uçuk bir virüsten kaynaklanır ve temasla bulaşır. Uçukların diğer insanlara bulaşmasını önlemek için ellerinizi sık sık yıkamalı ve başkalarıyla cilt temasından kaçınmalısınız. Dudak kremi, mutfak eşyaları gibi ağzınıza değen eşyaları uçuk sırasında başkalarıyla paylaşmadığınızdan emin olun.
Ayrıca tetikleyicilerinizi öğrenerek virüsün yeniden aktifleşmesini önlemeye yardımcı olabilirsiniz. Bunun için şu noktaları göz önünde bulundurun:
Aşırı güneşe maruz kaldıktan sonra uçuk çıkıyorsa, güneşe çıkmadan önce çinko oksit dudak balsamı uygulayın.
Stresli olduğunuzda uçuk çıkıyorsa meditasyon ve endişe günlüğü gibi stres yönetimi tekniklerinden yardım alın.
- Uçuğu olan birini öpmekten kaçının.
Dudakta Uçuk Tekrarlar Mı?
Dudaktaki uçuk, herpes simpleks virüsünden kaynaklanıyorsa yaşam boyu tekrarlama ihtimalinden söz edilebilir. Mayo Clinic’e göre, dünyadaki yetişkinlerin %90’ı herpes simpleks tip 1 virüsüne sahip. Eğer vücudunuzda bu virüs varsa aşağıdaki risk faktörleri yeniden tekrarlamasına neden olabilir:
Enfeksiyon, ateş veya soğuk algınlığı geçirmek
Güneşe maruz kalmak
Stres
HIV/AIDS veya zayıflamış bağışıklık sistemi
Regl
Şiddetli yanıklar
Egzama
Kemoterapi
Ayrıca öpüşme, yiyecek veya içecekleri paylaşma veya diş fırçası ve tıraş bıçağı gibi kişisel bakım ürünlerini paylaşma yoluyla uçuğun sıvısıyla temas ederseniz, uçuğa yakalanabilirsiniz. Virüsü taşıyan birinin tükürüğü ile temas ederseniz, dudağınızda görünür kabarcıklar çıkmasa bile virüs kapmış olabilirsiniz.
Son olarak; dudaktaki uçuğun iyileşmesini sağlamanın en iyi yollarından biri, onu kendi haline bırakmak. Uçuğa dokunmak ve onu sıkmak sadece iyileştirme riskini artırmakla kalmaz, aynı zamanda enfeksiyonu vücudunuzun başka bölgelerine yaymanıza da neden olabilir. Dudaktaki uçuklara bir virüs neden olduğu için mutlaka ilaçla-merhemle tedavi edilmeli. Uçuk tedavisi aynı zamanda dudağınıza dokunmaktan kaçınmak ve gün boyunca ellerinizi yıkamak anlamlarına da gelir. Bununla birlikte diş fırçanızı ve eski rujlarınızı veya balsamlarınızı değiştirmek de iyi bir fikir olabilir.
