İmmün yetmezliği nedir? Konya'da tıp öğrencisi Merve Mercan'ın korona virüse yakalanıp ardından immün yetmezliği teşhisi konup hayatını kaybetmesi ile immün yetmezliği yeniden gündem oldu. İmmün yetmezliği, bağışıklık sistemimizi oluşturan elemanlardan herhangi birinin yok olması ya da fonksiyon bozukluğu olarak kendini gösterir. Peki İmmün yetmezliği nedir? İmmün yetmezliği belirtileri nelerdir? Neden olur?
İMMÜN YETMEZLİĞİ NEDİR?
Bağışıklık sistemimizi oluşturan elemanlardan herhangi birinin yokluğu ya da fonksiyon bozukluğu immün yetmezlik hastalıkları olarak adlandırılır. Bu hastalıklar kalıtsal ya da genetik nedenlere bağlı geliştiğinde primer immün yetmezlik (bağışıklık sistemi yetmezliği) olarak adlandırılır. Şimdiye kadar oldukça fazla sayıda primer immün yetmezlik tipleri tanımlanmıştır.
Bağışıklık sistemimiz başlıca akyuvar olarak adlandırdığımız hücrelerimizden oluşmaktadır. Bu hücreler vücudumuza giren yabancı ve zararlı mikroplara (bakteri, virüs, mantar vb) karşı korurlar. Yabancı ve zararlı bu etkenlerle mücadele ederken direkt olarak yok edebilir ya da özgün antikorlar üreterek etkisizleştirmeye çalışır.bu mücadelede kompleman olarak bilinen proteinlerde yardımcı olurlar.
Bağışıklık sistemimizi oluşturan hücreler ya da proteinlerin eksikliği yanında fonksiyon bozukluklarında vücudumuza giren zararlı etkenlere karşı mücadelede zafiyetler başlar. Bu hastaların en belirgin özelliği tekrarlayan, ağır ve komplikasyonlarla seyreden enfeksiyonlar geçirmeleridir. Bu enfeksiyonlar akciğerlerde, kulakta, sinüslerde, karaciğerde, sindirim sisteminde, ciltte, lenf bezlerinde, beyin ve kemiklerde ortaya çıkabilir.
Bazı immün yetmezlikler ile beraber kardiyovasküler sistemde doğuştan anormallikler, endokrin sistem bozuklukları, otoimmün hastalıklarda görülebilir.
İMMÜN YETMEZLİĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
•Tekrarlayan, tedavisi zor, hayatı tehdit eden ve olağan dışı mikroplarla oluşan enfeksiyonlar
•Tekrarlayan zatürre, sinüzit ve kulak enfeksiyonları
•Vücutta iyileşmeyen yaralar
•Ciltte ya da iç organlarda apse oluşumu
•Lenf bezi veya dalak büyümesi
•Tekrarlayan ateş
•Dişlerin erken kaybı, tekrarlayan diş eti iltihabı
•Deri ve genital bölgede yerleşik çok sayıda yaygın siğil varlığı
•Ailede primer immün yetmezlik hastalığı öyküsü
İMMÜN YETMEZLİĞİ TANISI NASIL KONULUR?
Primer immün yetmezlik tanısı bu hastalıktan şüphenilen hastalarda fizik muayene ve laboratuar testleri ile konur. İlk aşamada genel tarama testleri yapılır. İkinci aşamada ise, daha ileri teknoloji gerektiren ve “bağışıklık yetmezlikleri” konusunda uzmanlaşmış personelin değerlendirdiği başta akım sitometri olmak üzere bir dizi immünolojik testler yapılır.
İMMÜNOGLOBÜLİN (IGG) DESTEK TEDAVİSİ
İmmünoglobülin (IgG) kandaki antikorlarımızdan birisidir. Bu antikorların hastalara verilmesi ile enfeksiyonlara karşı vücudumuzun verdiği yanıt güçlendirilir. Primer immün yetmezliği olan hastalar bu tedaviden oldukça fayda görürler.
Bu antikorlar (IgG) kandan saflaştırılarak elde edilir. İnsanlardan elde edildiği için potansiyel olarak kan yoluyla geçebilecek hastalıklara karşı oldukça yüksek teknoloji kullanılarak olası enfeksiyon yapan ajanlardan temizlenir.
IgG hem damar yolundan hem de cilt altına enjeksiyon ile verilir. Yan etkileri nadirdir. Baş ağrısı ve alerjik reaksiyon görülebilir.
