Vatandaşlar kiralık ev bulmakta zorlanmaya başladı. Yüksek fiyatlar ödemeye razı olanlar yine de kiralık daire bulamıyor.
Bazı semtlerde artan kentsel dönüşüm de kiralık ev arayışını çeşitli semtlere yaydı. Bu zorluğu fırsata çevirenler ise, piyasada fiyatları daha yukarı çekti. İstanbul’un herhangi bir ilçesinde, gelir grubu fark etmeksizin kiralık fiyatlarında çok hızlı bir artış olduğu görülüyor. 2+1 daireler için 2 bin ila 2 bin 500 lira kira fiyatları normal hale geldi. Bu artış, özellikle asgari ücretli ve öğrenciler için büyük zorlukları beraberinde getiriyor.
BURSA'DA EVLER KARABORSAYA DÜŞTÜ
Bursa'nın en çok tercih edilen ilçesi olan Nilüfer ilçesinde ise daireler adeta karaborsaya düşmüş durumda. Emlakçılar ellerinde kiralık daire olmadığı için vatandaşlara yardımcı olamıyor.
Maliyetler yükseldiği için müteahhitlerin yeni projelere başlamak istememesi de fiyatların artmasında etkili gözüküyor. Kiralık daire sıkıntısı sadece Nilüfer ilçesinde değil Bursa'nın diğer ilçelerinde de yaşanıyor.
Bursa'da kiralık dairelerin karaborsaya düştüğünü belirten gayrimenkul uzmanı Ahmet Abdülaziz Öztürk, bu dönemde Bursa'da kiralık dairelerde ciddi anlamda sıkıntı olduğunu söyleyerek: "2 yıldır tayinler ve düğünler yapılmadı. Kiralık daire sıkıntısı başladı. Vatandaş piyasada kiralık daire bulmakta zorlanıyor. Kiralar yükseldi, konut sıkıntısı var. Müteahhitler yeni projelere başlamıyor. Maliyetler yükseldi. Sattığını yerine koyamayacağını düşünen müteahhitler yeni projelere başlamıyor." şeklinde konuştu. Bu durum da konut fiyatlarının yükselmesine sebep olduğunu düşünen Öztürk: "Bana kalırsa belediyelerin hızlı bir şekilde yeni konut alanlarını halkın hizmetine açması lâzım. Bursa'da ciddi anlamda konut ve mesken arsası sıkıntısı var. Şehirde satılık daire çok, ama kiralık daire yok. Kiralık daire sıkıntısı başta Nilüfer olmak üzere Mudanya, Osmangazi ve Yıldırım ilçelerinde de var. Nilüfer ilçesinde kiralık daireler 2 bin 500 liradan başlıyor, 4 bin 500 liraya kadar çıkıyor. Vatandaşlar 2 bin 500 liralık daireye 4 bin lira verecek, ama bulamıyor" dedi.
MEMURA KİRALIK DAİRE
Diğer yandan ise, fiyatları artıranların ‘memur kefil’ beklentisi yeniden ortaya çıktı. Yanı sıra ‘bekara, öğrenciye ev vermeyen’ ev sahipliğinde de artış gözlemlendi. Emlakçıların ifadelerine göre, ev sahipleri, artırdıkları kiraları düzenli ödeyebilecek gelir düzeyi yüksek insanları tercih ediyor.
YENİ EVLENENLER EV BULAMIYOR
Yaz aylarında başlayan normalleşme süreci ile yeni evlenecek çiftler bu kapsamda en büyük sorunu yaşayanlardan. İstanbul başta olmak üzere artan fiyatların çeşitli illerde etkili olduğu görülüyor. Kiralık ev arayan yeni evli bir çift, İstanbul Yenibosna’da ev baktığını ve bulamadığını ev ararken düğün tarihlerinin düğün tarihlerinin geldiğini belirterek: "Ailemizin yanındayız. 2+1 bir ev için istenen kira 3 bin lirayı aşıyor. Tek nedeni ise binanın yeni yapılmış olması. Aynı yerde eski, bakımsız, deprem yönetmeliğinden önce yapılan evler ise 2 bin liranın üzerinde. Üstelik kiralık çok az olduğu için buna bir de memnun olmanızı bekliyorlar” diyerek dertlerini anlattı.
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, şu anda bazı bölgelerin daha sakin olduğunu ancak bazı bölgelerde sıkıntıların devam ettiğini belirtti. Bir taraftan arzın azaldığını, diğer taraftan ise kentsel dönüşümün devam ettiğini söyleyen ve bütçeye uygun konut arayışında sıkıntılar olduğunu ifade ederek "Mal sahipleri, artan kiralık ihtiyacını duyunca kendine emsal alıyor. Mesela bizler emlakçılar olarak fiyatların ne satılıkta ne de kiralıkta yükselmesinden yanayız. Çünkü fiyat ne kadar artarsa satmamız, kiralamamız zorlaşıyor. Bu nedenle mal sahiplerine ‘Ödemen sürdürülebilir olsun istiyorsan, şu fiyatı geçme’ diyoruz. Beşiktaş’ta normal bir alanda 4-5 bin lira kira istiyor. Bunu ödeyecek insanın aylık kazancı 15 bin lira olmalı. Elbette İstanbul’da alternatif bitmez ama o zaman 1 saat yolu göze almalısınız" şeklinde konuştu.
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Altan Elmas, 2017’den bu yana stokların harcanmaya devam ettiğini ancak üretimin aynı hızda artmadığını dile getirdi.
TALEP ÇOK ARZ AZ OLUNCA FİYATLAR UÇMAYA BAŞLADI
Elmas, vazı bölgelerde arz sıkıntısı olduğunu söyleyerek: "Talep artınca, arzın da azaldığı yerlerde fiyatlar artmaya başladı. İnşaat maliyetlerinin emtia fiyatlarının tüm dünyada artışıyla katlanması konut geliştiricileri çok etkiledi. Yeni projelerin sonbahar itibarıyla gündeme alınmasını ancak temkinli olacağını öngörüyoruz. Yüksek faiz oranları zaten konuta erişimi sınırlıyor. Sektörde artık üretim, talebe göre ayarlanacak” dedi.
İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım ise inşaat maliyetlerinde son bir yılda yaşanan yüzde 42.4 artışın inşaatçılar tarafında ‘yüzde 100’ün üzerinde gerçekleştiğine’ vurgu yaparak, “Devam eden projelerde ancak maliyetlerden kaynaklanan fiyat artışının yarısı nihai tüketiciye yansıdı. Yeni projelerde böyle bir şansımız olmayabilir” dedi.
Mayıs 2020-Mayıs 2021 arası maliyetlere örneklerle anlatan İNDER Başkanı, betonarme demir ton fiyatının 3250 liradan 7440 liraya, hazır beton metreküpünün 140 liradan 306 liraya, dış cephe alüminyum kilogram fiyatının 18 liradan 40 liraya yükseldiğini söyledi.
