Kuş gribi nedir? 2019 yılının Aralık ayında Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan Koronavirüs salgınından sonra Çin hükümeti şimdi de ülkede yeni tip kuş gribi salgını olduğunu duyurdu. Birçok internet kullanıcısı çıkan haberlerin ardından yeni tip kuş gribi ile ilgili arama yapmaya başladı. Peki Kuş gribi nedir? Belirtileri nelerdir? Tedavisi nedir? Yeni tip kuş gribi nedir? Ayrıntılar haberimizde.
KUŞ GRİBİ NEDİR?
Avian İnfluenza, tavuk vebası, pestis avium olarak da bilinen kuş gribi sadece kanatlıları değil, insanları ve diğer hayvanları da enfekte eden viral bir enfeksiyondur. Virüsün çoğu formu kuşlarla sınırlıdır. H5N1, kuş gribinin en yaygın şeklidir. Kuşlar için ölümcüldür ve bir taşıyıcıyla temas eden insanları ve diğer hayvanları kolayca etkileyebilir. Hasta tavuklarda yüksek bulaşıcılığı olan bu hastalık ilk kez 1878 yılında İtalya'da tespit edilmiş ve “tavuk vebası” olarak adlandırılmıştır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, H5N1 ise ilk olarak 1997’de insanlarda keşfedildi ve enfekte olanların yaklaşık yüzde 60’ını öldürdü. Virüs insandan insana temas yoluyla yayılabiliyor. Yine de bazı uzmanlar H5N1’in insanlara pandemik bir tehdit oluşturma riski taşıyacağından endişe ediyorlar.
KUŞ GRİBİ (H5N1) NEDEN ÖNEMLİDİR?
Kuş gribi virüsü, pandemik (aynı anda birçok ülkede gözlenen salgın) grip virüsünden köken alır. Son derece patojenik (hastalığa neden olan) kuş gribi virüsünün alt tipi H5N1 dünya genelindeki tüm kümes hayvanlarında çok yaygındır. İnsanları ve diğer memelileri, genellikle ölümcül sonuçlarla enfekte etmek için türlü engelleri aşarak evrim geçirmeye devam ediyor. Bu nedenle, H5N1 virüsü potansiyel bir pandemik tehdit olarak haklı olarak dikkat çekmiştir. Bu H5N1 pandemisi ile ilgili özel endişenin gerekçesi kaçınılmazlığı değil, potansiyel şiddetidir. H5N1 pandemi, düşük olasılıklı fakat insan sağlığı üzerinde yüksek riskli olması nedeniyle halk sağlığı için bir sorun teşkil eden bir olaydır.
KUŞ GRİBİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Aşağıdaki gibi tipik grip benzeri belirtiler yaşıyorsanız bir H5N1 enfeksiyonu olabilir:
– Öksürük
– İshal
– Solunum güçlüğü
– Yüksek ateş (38 ° C üzeri)
– Baş ağrısı
– Kas ağrıları
– Keyifsizlik
– Burun akması
– Boğaz ağrısı
Kuş gribine maruz kalırsanız, doktora veya hastaneye varmadan önce çalışan personele haber vermelisiniz. Onları önceden uyarmak, size uygulanacak tedavi öncesi çalışanları ve diğer hastaları korumak için önlem almasını sağlayacaktır.
KUŞ GRİBİ NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Birkaç tür kuş gribi olmasına rağmen, H5N1 insanları enfekte eden ilk kuş gribi virüsüdür. İlk enfeksiyon 1997 yılında Hong Kong’da ortaya çıktı. Salgın hastalıklı kümes hayvanları ile bağlantılıydı.
H5N1 doğada yaşayan su kuşlarında doğal olarak bulunur, ancak evcil kümes hayvanlarına da kolayca bulaşabilir. Hastalık, enfekte kuş dışkılarıyla, burun salgılarıyla veya ağız veya gözlerden salgılarla temas yoluyla insanlara bulaşır.
Pişirilmiş kümes hayvanlarının veya enfekte olmuş kuşların yumurtalarının tüketilmesi kuş gribini bulaştırmaz, ancak yumurtalar çiğ olarak ya da az pişmiş (Cıvık) olarak servis edilmemelidir. Et, 73.9ºC iç sıcaklığa kadar pişirilmiş olması durumunda güvenli kabul edilir.
KUŞ GRİBİ RİSK FAKTÖRLERİ
H5N1 uzun süreler boyunca hayatta kalma yeteneğine sahiptir. H5N1 ile enfekte olan kuşlarda virüs 10 gün boyunca dışkıda ve tükürükte bulaşmaya devam eder. Kontamine yüzeylere dokunmak enfeksiyonu yayabilir.
H5N1’in bulaşma riski yüksek olan kişiler aşağıdakiler gibidir:
– Kümes hayvanı yetiştiren çiftçiler,
– Kuş gribinden etkilenen bölgeleri ziyaret edenler
– Enfekte kuşlar ile temas
– Az pişmiş kümes hayvanları veya yumurta yiyen biri
– Enfekte hastalar için bakım yapan bir sağlık çalışanı
– Virüslü bir kişinin hanesinde bulunan diğer kişiler
KUŞ GRİBİ NASIL BULAŞIR?
Kuş gribine yakalanan insanların çoğu, enfekte olmuş kuşlarla veya kuşların tükürük, mukus veya pisliği bulaşmış yüzeyler ile yakın temas halindedir. Ayrıca, virüs içeren damlacıkların veya tozların solunmasıyla elde etmek de mümkündür. Nadiren, virüsün bir insandan diğerine yayıldığı kaydedilmiştir. İyi pişirilmemiş kümes hayvanları veya yumurtalarını yiyerek kuş gribine yakalanmak da mümkün olabilir.
Genelde kuş gribinin belirtileri mevsimsel gribe benzer bunlar; yüksek ateş, öksürük, boğaz ağrısı, burun akıntısı veya burun tıkanıklığı, kas veya vücut ağrıları, yorgunluk, baş ağrısı, göz kızarıklığı, solunumda zorluk şeklindedir.
KUŞ GRİBİ TEDAVİSİ NEDİR?
Farklı kuş gribi tipleri farklı semptomlara neden olabilir. Sonuç olarak, tedaviler de değişebilir.
Çoğu durumda, antiviral ilaçlarla tedavi, hastalığın şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, belirtiler ilk ortaya çıktıktan 48 saat içinde ilaçlar alınmalıdır.
Grip insan formuna neden olan virüs, en yaygın iki antiviral ilaç, amantadin ve rimantadin formlarına direnç geliştirebilir. Bu ilaçlar hastalığı tedavi etmek için kullanılmamalıdır.
Aileniz veya sizinle yakın temas halinde olan diğer kişilere de, hasta olmadıkları halde önleyici tedbir olarak antiviral ilaç olarak da verilebilir. Virüsün başkalarına yayılmasını önlemek için karantina uygulanır.Şiddetli bir enfeksiyon durumunda solunum cihazına bağlanabilirsiniz.
KUŞ GRİBİNDEN NASIL KORUNULUR?
Özellikle yüksek risk altındaysanız kümes hayvanlarıyla doğrudan temastan kaçınmalısınız. Tüm kümes hayvanlarını ve yumurtalarını çok iyi pişirmeli, çiğ etini dahi tuttuktan sonra ellerinizi ve tırnak içlerinizi titizlikle dezenfekte etmelisiniz. Bağışıklık sisteminizi güçlü tutmak için beslenmenize dikkat etmelisiniz. Yurt dışına çıkarken gideceğiniz ülkede kuş gribi vakaları yaşanıp yaşanmadığını araştırmanızın ve döndüğünüzde herhangi bir belirti yaşamasanız da gerekli kontrolleri yapmanızın faydalı olacağını unutmayın. Ayrıca doğada olağan dışı kuş ölümleri görürseniz hemen ilgililere haber vermelisiniz, ölü bir kanatlıyı bertaraf etmeniz gerektiğinde çıplak elle tutmak yerine mümkünse eldiven kullanarak bir poşet içerisine koyup ağzını sıkıca kapatarak çöpe atabilir ya da gömebilirsiniz.
YENİ TİP KUŞ GRİBİ NEDİR?
Çin makamları, ülkenin Hubey eyaletine bağlı Wuhan kentinde ortaya çıkan yeni tip koronavirüs salgınıyla mücadeleyi sürdürürken, ülkenin bir salgından daha etkilendiğini duyurdu. Çin Tarım Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, ülkenin Hunan eyaletinde "kuş gribi" olarak da bilinen "H5N1" virüsü salgını başladı.
Salgının henüz insanlara bulaşmadığı bildirilirken, yetkililer, yeni salgının H5N1 virüsünün yeni bir türü olduğunu tespit etti.
H5N1 virüsü nedeniyle son yıllarda çok sayıda insan yaşamını yitirmişti. Salgın, 2009-2010 ve 2013-2014 yılları arasında yaşanmıştı.
