Çin'in Vuhan kentinde başlayarak tüm dünyayı etkisi altına alan yeni tip koronavirüs salgınında, 1 Mart tarihinde başlayan kademeli normalleşme, ülkede pozitif vaka sayılarındaki artışı da beraberinde getirdi. Vakaların 40 bin bandını aşması ve bunların yüzde 75'inin İngiltere mutasyonundan kaynaklandığını belirten uzmanlar, mutasyon versiyonların çok daha hızlı yayılarak kolay bulaşabildiğini her fırsatta dile getiriyor. Buna rağmen tedbirler konusunda yeterince hassas davranmayan vatandaşlar, pozitif vaka artışında etkin rol oynarken bazı duyarlı kişiler ise, vücudundaki en ufak bir değişikliğin koronavirüs belirtisi olup olmadığını araştırarak önlemlerini bu yönde genişletiyor. Özellikle mevsim geçişleri sebebiyle artan mide bulantılarının da koronavirüs sebebiyle ortaya çıkmasından endişelenen vatandaşlar için biz de haberimizde bulantının sebepleri, koronavirüsün mide bulantısına etkisi ve Kovid-19'un diğer belirtilerini haberimizde derledik. İşte detaylar...

MİDE BULANTISI SEBEPLERİ

Mide bulantısının yeni tip koronavirüs belirtileri arasıdna yer alıp almadığına bakmadan önce, bu virüsün yalnızca bir yılı biraz aşkın süredir var olduğunu unutmamak gerekir. Ancak mide bulantısı, insanlığın var oluşundan beri mücadele edilen bir sorun olmakla birlikte birçok farklı sebeple ortaya çıkabilmektedir. Mide bulantısı, iştahsızlıkla karakterize edilen ve üst karındaki rahatsızlığı belirten bir ifade olup kusma, yaşam kalitesini düşürme, yiyeceklerden tat alamama, besin tüketiminden uzak durma, bununla birlikte ortaya çıkan hızlı kilo kaybı gibi sebepler doğurabilir. 

Mide bulantısının genel sebepleri şöyle sıralanabilir:

• Besin zehirlenmesi
• Aşırı alkol ve nikotin tüketimi
• Kafeinli içeceklerin aşırı tüketimi 
• İlaç zehirlenmesi
• Gıda intoleransı
• Gastrit
• Mide ülseri
• Apandisit
• Pankreatit

MİDE BULANTISI KORONA BELİRTİSİ Mİ?

Kovid-19 virüsünün farklı bünyyeye ve beden yapısına sahip kişilerde farklı etkiler ve belirtiler ortaya çıakrdığı kanıtlanmış bir gerçektir. Enfekte kişilerin birçoğunda görülen hafif veya orta düzeyde belirtiler, kişilerin hastalığı hafif atlatmasıyla birlikte yok olur. Bu semptomlardan en yaygın olanları ATEŞ, KURU ÖKSÜRÜK ve YORGUNLUK olarak tanımlanmaktadır. 

Daha nadir görülen semptomlar ise AĞRI - SIZI, BOĞAZ AĞRISI, İSHAL, KONJUNKTİVİT, BAŞ AĞRISI, TAT ALMA VEYA KOKU DUYUSUNDA KAYIP, CİLTTE DÖKÜNTÜ, EL VEYA AYAK PARMAKLARINDA RENK DEĞİŞİMİ olarak bilinir. 

    Ciddi semptomlar ise SOLUNUM GÜÇLÜĞÜ VEYA NEFES DARLIĞI, GÖĞÜS AĞRISI VEYA GÖĞÜSTE BASKI, KONUŞMA VEYA HAREKET KAYBI olarak bilinir. 

Görüldüğü üzere mide bulantısı, Kovid-19'un belirtileri arasında gösterilmemektedir. Ancak başta da belirtildiği gibi, bu semptomlar kişiden kişiye göre değişiklik göstermekte olup şikayetinizin uzun süre geçmemesi halinde mutlaka doktora başvurmanız gerekmektedir. 

MİDE BULANTISI NASIL GEÇER?

ZENCEFİL 

Zencefil, sindirim sistemi bozuklukları için son derece faydalı bir bitkidir, zira bulantıyı geçirmede çok etkili bileşenler içerir. Bu bileşenler sindirim fonksiyonunu düzenleyen ve teşvik eden özellikler barındırır. Özellikle taze zencefili dilimleyip üzerine kaynar su dökerek demledikten sonra içmek mide bulantısı ve ağrısına iyi gelir. Sindirim sorunları için taze zencefil yerine kuru toz zencefil de kullanılabilir.

PAPATYA VE REZENE ÇAYI

Papatya veya rezene çayı da mide bulantısını geçirmede oldukça etkilidir. Çay yapıldıktan sonra tatlandırılarak ve küçük yudumlarla içilmelidir. Çok sıcak olmamalıdır ve mümkünse şeker yerine bal ile tatlandırılmalıdır.

NANE - LİMON ÇAYI

Nane ile kabuğuyla birlikte dilimlenmiş limon çay yapılıp içilirse bulantıya iyi gelir. Fakat bazı kişilerde bu çayın kuvvetli aroması bulantıyı şiddetlendirebileceğinden kullanırken dikkat edilmelidir.

DERİN NEFES ALIP VEREREK RAHATLAMAK

Hafif bulantı durumunda tercihen temiz havada derin nefes alıp vermek bulantının geçmesine yardımcı olabilir. Özellikle aşırı yemek yemek ya da alkol almaktan kaynaklanan bulantılar için bu yöntem oldukça faydalıdır.

• Açık havaya çıkıp, derin derin nefes almak, mide bulantısına iyi gelen şeyler arasındadır. Açık havada yapılan yürüyüşler sizi odaklandığınız mide bulantısından uzaklaştırır.
• Kolonya ya da size iyi hissettiren güzel ve ferahlatan kokular koklanabilir.
• Mide bulantısına baş dönmesi de eklenmişse kendinizi zorlamamalı ve dinlenmelisiniz. Kısa bir uyku ve ya sırt üstü 30 dakika kadar uzanmak bulantısının azalmasına yardımcı olacaktır.
• Bulunduğunuz ortamda kötü kokular varsa oradan hemen uzaklaşın. Baskın kokular mide bulantısının en büyük tetikleyicisidir.
• Mide bulantınıza nelerin neden olabileceğini düşünün. Gıda alerjisine karşın son 12 saatte yediklerinizi aklınızdan geçirin.
• Mide bulantısına iyi gelen çaylar arasında nane–limon gibi bitki çayları gelmektedir.
• İçeceğiniz içecekleri yavaş yavaş midenize baskı yapmadan içmelisiniz.
• Yağlı ve ağır yiyeceklerden uzak durun.
• Yemek yedikten sonra en az 30 dakika yatmayın. Bu aynı zamanda reflüyü de tetikler.
• Yavaş ve küçük lokmalar şeklinde yemek yenmelidir
• Yemek yedikten hemen sonra (yüzmek-koşmak v.b.) aktivitelerden kaçınılmalıdır.

MİDE BULANTISI OLAN KİŞİNİN KUSMAYA ÇALIŞMASI ZARARLI MIDIR?

Mide bağırsak enfeksiyonu ya da gıda zehirlenmesi gibi mideye giren bir madde sonucunda kişi mide bulantısı çekiyorsa, onu kusmak kişiyi rahatlatabilir. Ama her bulantıda kusma doğal bir süreç olarak gelişmiyorsa kusulmasına gerek yoktur. Örneğin migren gibi bir rahatsızlık sonucu oluşan bulantıyı kişi kendini kusturarak ondan kurtulamaz. Yeme- içmeye bağlı bir bulantı söz konusu olduğunda kusmaya çalışmak normal kabul edilir. Sürekli ve kontrolsüz şekilde kusulduğunda tahrişler, yemek borusunda zedelenmeler, yaralanmalar, yemek borusunda yırtık ve kanamalar olabilir. Özellikle aşırı alkol kullananlarda ve hamilelerde bu duruma sıklıkla rastlanır.

MİDE BULANTISI İLE HAMİLELİK İLİŞKİSİ

Mide bulantısı deyince ilk akla gelen durumlardan biri de hamileliktir. Özellikle hamileliğin ilk aylarında sıklıkla bulantı görülebilir. Bu dönemde görülen mide bulantısı genellikle fizyolojik nedenlere bağlı olarak gelişir ve hamilelerin neredeyse 4’te 3’ünün ortak şikayetidir. Hamilelik döneminde artan mide bulantısının nedeni artan östrojen ve Beta HCG hormonlarının sevileridir.
Migren ağrıları çoğu zaman mide bulantısını beraberinde getirir. Aynı zamanda baş dönmesine de neden olan migren ağrıları aşırı boyutlara vardığı vakit dinlenmek şarttır. Bunun yanı sıra tamamen beyinle alakalı mide bulantıları da olabilmektedir. Kafa travması, beyin tümörleri, inme ve menenjit beyin kaynaklı mide bulantılarının nedenleridir.  Aynı zamanda omurilik veya beyin sıvısı ile ilgili hastalıklar da bu durumu tetikler.

Mide bulantısı; hepatit, pankreas hastalıkları, gergin mide, mide fıtığı, gergin bağırsak, reflü, mide tahrişi, bağırsak zarının tahrişi, böbrek hastalığı, safra kesesi hastalığı, virüs kökenli kabız ve regli vb. durumlarda da sıklıkla görülür. Geçici ve ani olabilen bulantılara karşı vakit kaybetmeden doktora danışmak gerekir.

Vertigo ve iç kulak enfeksiyonu gibi rahatsızlıklar da yoğun şekilde mide bulantısına neden olabilir. İç kulak sorunları nedeniyle meydana gelen mide bulantıları genellikle yolculuk esnasında kadınları rahatsız eder. Arabaya bağlanan bu bulantının esas nedeni kulağa bağlı denge bozukluğudur.

Mide bulantısı aynı zamanda stres ve sıkıntıya bağlı olarak da sıklıkla karşımıza çıkar. Stresin mideye vurması durumuna da bağlı olarak aşırı adrenalin salgılanan durumlarda mide bulantısı da beraberinde gelir. Zayıflama hastalığı olarak bilinen anoreksiya nervoza, bulimia nevroza, gibi hastalıklarda da bulantı ve kusma görülür. Yaygın anksiyete bozukluğu ve sosyal anksiyete bozukluğu gibi bazı ruhsal hastalıklar da bulantıyı tetikler.

Besin duyarlılığı da mide bulantısına neden olmaktadır. Laktoz intoleransı, çölyak hastalığı neticesinde kişilerde gluten ve süt ürünlerinin vücut tarafından sindirilememesi nedeniyle bulantıya neden olur. Bakteriye maruz kalmış yiyecekleri tüketmek, aşırı mide bulantısı ve sonrasında kusma yapabilir. Aynı zamanda baş ağrısı ve ateşi de beraberinde getiren gıda zehirlenmesi durumunda en kısa zamanda hekime görünmek çok önemlidir.