Haklı sebeplerle çalıştığınız kurumdan ayrılırken veya patronunuz çıkışınızı verdiğinde yasalara göre işçilerin hakları devreye giriyor. Bunlardan bir tanesi de ‘ihbar tazminatı’. Çoğu işveren ve çalışan bu tazminatı göz ardı eder. Oysa ihbar da tıpkı kıdem tazminatı gibi işçinin güvencesi niteliğindedir. Yasaya göre; işveren işçisini işten çıkarmadan önce bunu işçisine bildirmek zorundadır.
8 HAFTAYA KADAR ÇIKIYOR
Bildirim, çalışma süresi 6 aydan kısaysa (1 gün dahi bile olsa) 2 hafta, 6 ay ile 1.5 yıl arasındaysa 4 hafta, 1.5 yıl ile 3 yıl arasındaysa 6 hafta, 3 yıldan fazla olursa 8 hafta önceden yapılmalı. 4-5 yıllık işçiye ‘her şeyini topla, kovuldun’ denemiyor. Sözleşmeyi bugün fesheden işveren 8 hafta daha işçiyi çalıştırmak zorunda. Bu 8 haftalık zamana ‘ihbar süresi’ deniliyor.
İSTİFA EDEN OLURSA ÖDER
Bazı durumlarda patron işçinin işine derhal son vermek isteyebilir. İşveren 5 yıllık işçisini hemen işten çıkarmak isterse, 8 haftalık ücreti ‘peşin’ ödemek zorunda. İşte bu ödenilen paraya da ‘ihbar tazminatı’ deniyor. Çalışan 1 yıllık süreyi aştığı için ihbara ek olarak kıdemini de alır. Tabi yasalar tek taraflı değildir. İşçileri koruduğu kadar işverene de haklar tanıyor. Bir başka deyişle işçi patronu yüzüstü bırakıp ‘ceketimi alıp çıkıyorum’ diyemez. Patronun, 1 yıllık işçisine istifa ettiği gün ‘yerine işçi bulana kadar 4 hafta çalış’ deme hakkı var. İşçi çalışmazsa 4 haftalık ücreti öder, emeklilik ve haklı fesih gibi nedenler yoksa kıdem tazminatı da alamaz.
DENEME SÜRESİ DAHİL
İhbar tazminatına hak kazanmak için sözleşmedeki şartları bilirseniz, hakkınızı kimseye yedirmemiş olursunuz. Bazı iş sözleşmelerinde deneme sürelerine yer verilir. Örneğin 2 aylık deneme süresi içerisinde işten çıkarılanlar, maalesef ihbar tazminatına hak kazanamamaktadır. Tabii bunların da istisnaları var. Yeni kurulan ve ilk kez işçi çalıştıracak bir işyeri değilse, sigorta girişinin işe başlamadan önce yapılmış olması zorunlu. Yani 1 gün çalışan, ‘sigortam daha yok, tazminat alamam’ diye düşünmesin.
KIDEM GİBİ TAVANI YOK
Kıdem tazminatının her 6 ayda bir güncellenen yasal tavan sınırı (şu anda 8 bin 284 lira) bulunurken, ihbar tazminatında bir tavan tutar olmuyor.
