Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK), Müşterek Görev Grubu (MGG) ve Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile birlikte yürüttüğü Zeytin Dalı Harekatı’nın beklenenden kısa sürede sonuçlanması, harekat sonrasındaki planlamaların da öne alınmasının yolunu açtı. Harekât öncesinde, Afrin bölgesi ve Afrin kent merkezinde konuşlanmış ve tahkimat yapmış PKK/YPG güçleri hakkında önemli istihbaratlar vardı. Buna karşın, PKK çatısı altında birleşen terör örgütlerinin, Türk güvenlik güçleriyle çatışmaya girmeden kaçarcasına bölgeyi terk etmesi Türkiye’nin işini fazlasıyla kolaylaştırdı.
Kent merkezinde PKK/YPG tuzaklamalarını temizlenmesi çalışmaları devam ederken, Ankara’nın bölgeyle ilgili yaşamsal planları konuşulmaya başlandı aynı zamanda.
Yağma iddiaları
Afrin harekatı sürecinde TSK’nın terör örgütünü kaçmaya zorlayarak finali yapması ilk aşama olarak değerlendirilebilir. Türkiye’nin asıl rolü bu aşamadan sonra önem kazanacak. Askeri başarının ardından, Afrin ve bağlı beldelerinin tıpkı Fırat Kalkanı Harekatı bölgesindeki Azez ve Cerablus’ta olduğu gibi “yaşam alanları” haline getirilmesinin başarılması, hem dünya barışı, hem de Türk ve Suriye halkları açısından kıymetli.
Bu kapsamda, yerel güvenlik konusu öne çıkıyor. Fırat Kalkanı sonrasında Azez merkez olmak üzere Cerablus, Mare gibi yerleşim merkezlerinde Türkiye’nin danışmanlığında oluşturulan yerel güvenlik sisteminin, Afrin bölgesinde de bir an önce hayata geçirilmesi gerekiyor. Zira, Ankara’da rahatsızlık yaratan yağma ve alıkoyma iddialarının önüne geçilebilmesi için Fırat Kalkanı bölgesindeki yerel güvenlik sistemine benzer biçimde yine Türkiye’nin koordinesinde asayiş ve kamu güvenliğini sağlayacak yapıların kurulması şart.
İkili güvenlik sistemi
Yerel güvenlik uygulaması, terörden arındırılan yerleşim alanlarına tersine göçün başladığı süreçte, Zeytin Dalı Harekâtı sırasında kaçan teröristlerin yeniden “sızma” yapmalarının önlenmesi açısından da önemli.
Afrin bölgesinin, Fırat Kalkanı bölgesine göre daha büyük ve kalabalık olmasından kaynaklanacak güvenlik sorunları yerel polis uygulamasıyla aşılabilecek.
Büyük yerleşim beldelerinde iç güvenliği yerel polisin, kırsaldaki güvenliği ÖSO’nun sağlayacağı ikili güvenlik sistemi, Türkiye’nin de elini rahatlatacaktır.
Türkiye’nin Afrin’i kontrol almasından sonra doğacak güvenlik boşluğunu doldurmak amacıyla ÖSO gruplarından düzenli bir güç oluşturulmasına yönelik çalışmalar olduğu biliniyor.
Halen, Şam yönetiminin terk ettiği bölgelerde farklı isimlerle 80’den fazla ÖSO grubunun varlığı söz konusu.
Bu grupların kimisi düzenli, hiyerarşik sistem içinde “silahlı muhalif grup” faaliyeti gösterirken, kimisi daha küçük gruplar halinde bölgede güç kazanma peşinde.
2013’te kurulan Suriye Geçici Hükümeti’ne bağlı biçimde faaliyet göstermesi öngörülen ÖSO’nun yeniden yapılandırılması için başlayan çalışmalarda mesafe alınmış durumda.
40’a yakını birleşti
Görüştüğüm kaynaklar, halen sahadaki ÖSO gruplarından 40’a yakınının bir araya getirildiğini belirtiyor.
ÖSO gücünün, Faylakuş Şam Tugayı’ndan Yarbay Fadıl Elhaci’nin komutasında bir araya getirilmesi planlandı. Yapılanmaya göre, El Haci’nin tamamı yarbaylardan oluşan 10 yardımcısı bulunuyor. Bu yardımcıların görev bölgeleri, İdlip, Doğu Suriye, Guta, Humus, Dera, Hama ve Kuneytire olacak. Ayrıca, 51. Tugay, Nurettin Zıngi Tugayı ve Sultan Murat Tugayı’ndan birer temsilci, El Haci’nin yardımcı olarak görev alıyor.
Yeni ÖSO gücünün sayısı yaklaşık 25 bin olacak.
Üç kolordu şeklinde askeri düzeni planlanan yapılanmada, 4 bin kişilik 1. Kolordu bünyesinde 12 ayrı ÖSO grubu yer alacak. Bu ÖSO gruplarının önde gelenleri, Muntasır Billah Tugayı, Samarkand Tugayı, Fatih Sultan Mehmet Tugayı olarak planlandı.
2. Kolordu’da ise 17 ayrı ÖSO grubundan 8 bin kişi bir araya gelecek. 2. Kolordu’ya bağlı ÖSO Gruplarının öne çıakları, Sultan Murat Tugayı, Hamza Tugayı, Sultan Osman Tugayı, Ahrar-u Şarkiye Tugayı, Faylakkuş Şam Tugayı.
Yeni yapılanma kapsamında en kalabalık grup ise 13 bin kişilik 3. Kolordu. Bu kolordunun içinde Cephetuş Şamiye Tugayı, Ahraruş Şam Tugayı, 51. Tugay, Ceyşul İslam Tugayı ile birlikte 9 ayrı ÖSO grubu yer alacak.
Adaylar özel seçildi
Yeni ÖSO gücünde yer alacak personele özel üs bölgelerinde eğitim verilecek. Fırat Kalkanı Harekatı’nda Türkiye’nin yanında yer alan ÖSO gruplarına öncelik verilirken, eli silah tutan her ÖSO’cu değil, öncelikle 18 yaşını bitiren ÖSO’cular tercih ediliyor.
Kolordulardaki ÖSO grupları, tüm mevcutlarıyla yapılanma içine alınmadı. ÖSO gruplarının içindeki askerlerden seçmeler yapıldı. Mesela, yaklaşık 12 bin kişiden oluşan en büyük ÖSO grubu Cephetuş Şamiye Tugayı’ndan sadece 2 bin kişi alındı.
Düzenli ordu
ÖSO gruplarının Fırat Kalkanı ve Afrin bölgesinde TSK’nın yanında savaşıp yararlılık göstermesi, ÖSO’dan düzenli bir güç kurulmasını elzem hale getirdi.
Türkiye, Suriye’de önemli aktörlerle karşı karşıya. Bir yanda PKK/PYD’ye destek veren ABD, öte yanda Şam rejimiyle birlik halindeki Rusya. Şii grupları kontrol edip bölgede var olmaya çalışan İran. Elbette İsrail.
Bölgeyi bilen ve her an müdahale gücü olacak ÖSO gücü, Türkiye’nin sahadaki mücadelesini de kolaylaştıracaktır.
