Doğa olaylarını sıkı takip eden vatandaşlar güneş tutulmasının etkilerini ve zamanını merak ediyor. Bazı ülkelerde tutulma gözlemlenebilecek bazı ülkelerde de gözlemlenemeyecek. Peki tüm gelişmeler neticesinde Parçalı Güneş tutulması nedir? Güneş tutulması ne zaman? Saat kaçta? Türkiye'den izlenebilecek mi? İşte bu güzel doğa olayıyla ilgili bilgiler...
2018 GÜNEŞ TUTULMASI NE ZAMAN? SAAT KAÇTA
2018 yılında ilk Güneş tutulması, 15 Şubat 2018 tarihinde parçalı bir şekilde gerçekleşti. Astronomiyle ilgilenenlerin beklediği ikinci güneş tutulması ise 13 Temmuz 2018 tarihinde yine parçalı şeklinde gerçekleşecek. Antarktika'nın kuzeyi ve Avustralya'nın güneyinden izlenebilecek bu tutulma genel zamana göre 01.48'de başlayıp 04.13'de sona erecek. Ülkemizden izlenemeyecek bu tutulmada ay, güneşin yüzde 34'ünü kapatacak.
Güneş Tutulması nedir?
Güneş tutulması, Ay'ın yörünge hareketi sırasında Dünya ile Güneş arasına girmesi ve dolayısıyla Ay'ın Güneş'i kısmen ya da tümüyle örtmesi sonucunda gözlemlenen doğa olayıdır.
PARÇALI GÜNEŞ TUTULMASI NEDİR?
Ay, Güneş'i kısmen örttüğü takdirde Parçalı Güneş tutulması meydan agelir. Bütün tam ve halkalı tutulmalar ilk olarak parçalı şekilde başlar ve tam kavuşumdan sonra yine parçalı tutulma halinde devam eder ve biter.
DİĞER GÜNEŞ TUTULMASI TÜRLERLERİ NELERDİR? KAÇ ÇEŞİT GÜNEŞ TUTULMASI VARDIR?
Tam Güneş Tutulması: Ay tarafından Güneş'in çok parlak olan ışıkyuvarı örtülür ve Güneş tacı çıplak gözle görülebilir hale gelir. Tam Güneş tutulması esnasında hava kararır ve bu kararmayla beraber parlak yıldızlar ve gezegenler gözle görülebilir.
Halkalı Güneş Tutulması: Ay, Güneş'in önünden tam kavuşumlu geçerken Güneş'i tam örtemeyebilir ve bu zamanlarda gözlemlenir. Ay, her tam kavuşumlu geçişinde Güneş'i tam örtemez ve bu durumda da Güneş diskinin Ay tarafından örtülmeyen kısmı, Dünya'dan halka şeklinde gözlemlenir.
Hibrit Güneş Tutulması: Meydana gelen Güneş tutulmasının Dünya yüzeyinin bazı bölgelerinde tam, bazı bölgelerinde ise halkalı olarak gözlemlenmesiyle oluşur. Hibrit Güneş tutulması çok ender olarak görülen bir tutulma türüdür.
Güneş Tutulması Türkiye'den izlenebilecek mi?
Bu yılki tutulmalardan ülkemizden gözlenebilecek tek tutulma 27 Temmuz'daki tam ay tutulması olacak. Antarktika, Avustralya, Asya, Rusya, Afrika, Avrupa ve Güney Amerika'nın doğusundan gözlenebilecek bu tutulma saat 20.13'de başlayıp ertesi gün sabaha karşı 02.30'da sona erecek. Tutulmanın maksimumunun gerçekleştiği 22.30-01.13 saatleri arasında ay tamamen karacak.
GÜNEŞ'İN YÜZDE 75'İ ÖRTÜLECEK
Yılın son tutulması ise 11 Ağustos'ta parçalı güneş tutulması olacak. Kanada'nın en kuzeyi, Grönland, İzlanda, İskandinavya, Rusya ve Kazakistan'ın büyük bir kısmı, Moğolistan ve Çin'in büyük bölümünden izlenebilecek bu tutulma genel zamana göre 08.02-11.30 arasında gerçekleşecek. Ülkemizden görülemeyecek olan bu tutulmada ay, güneşin yüzde 75'ini örtecek.
NASIL İZLENİR?
Parçalı ve halkalı Güneş tutulmalarının izlenmesi, özel göz koruması gerektirir. Güneş diski, ancak Güneş ışınımının zararlı bölümünün uygun şekilde filtrelenmesi ile güvenli olarak izlenebilir. Güneş gözlükleri, yeterli olmadığından uygun değildir. Ancak uygun olarak tasarlanıp üretilmiş sertifikalı Güneş filtreleri Güneş tutulmasının doğrudan izlenmesi için güvenli olabilir.
Güneş diskinin en güvenli izlenme yöntemi, projeksiyondur. Bu yöntem, Güneş görüntüsünün, dürbün, teleskop ya da dip kısmında yaklaşık 1 mm çapında bir delik açılmış bir karton kutu kullanılarak beyaz bir kağıda düşürülmesi ile gerçekleştirilebilir. Güneş'in bu şekilde yansıtılmış görüntüsü güvenle izlenebilir.
Parçalı tutulma sırasında, Güneş'in ne kadarının örtüldüğüne bağlı olarak havada kararma fark edilebilir. Ancak Güneş koronası (taç tabaka) görünmez. Güneş'in yaklaşık üçte ikisi veya daha çoğu örtüldüğünde gün ışığının solduğu anlaşılabilir.
Tam tutulma
Tam Güneş tutulmasını, Güneş'in ışıkküresi Ay'ın diski tarafından tam olarak örtüldüğünde, çıplak gözle, dürbünle veya teleskopla doğrudan izlemek güvenlidir. Güneş tacı (korona) bu sırada gözlemlenebilir, renkyuvarı ve hatta Güneş püskürtüsü görülebilir.
Baily Boncukları
Ay'ın diski Güneş'in ışıkyuvarını tam olarak kapatmadan önce Baily boncukları görülür. Bunlar, Ay vadilerinden kaçıp Dünya'ya ulaşan Güneş ışınlarıdır. Tam tutulma, son gün ışığının Ay diskinin kenarından kurtulduğu anda görülen elmas yüzük etkisi ile başlar. Elmas yüzük yok olur, hava belirgin olarak kararır, parlak yıldızlar ve gezegenler görünür. Tam tutulma, baştakinin tam karşı tarafından ilk gün ışığının gözükmesi ile tekrar oluşan elmas yüzük etkisi ve hemen ardından tekrar görünen Baily boncukları ile sona erer.
Güneş tutulmasının burçlara etkisi nasıl olacak
Ender yaşanan gök olaylarından olan güneş tutulmasının psikolojik etkilerini tüm dünyayla birlikte bizler de mutlaka hissedeceğiz.
Uzmanlar güneş tutulmasıyla birlikte anksiyete seviyemizin artabileceğini, kendimizi gergin, öfkeli, dengesiz, kafası karışmış hissedebileceğimizi ancak bu durumun son derece normal olduğunu belirtiyorlar. Her değişim kendimizi biraz rahatsız hissetmemize neden olur ancak öğrenmenin ve gelişmenin tek yolu da budur.
1. Anksiyete seviyeniz hiç olmadığı kadar yükselebilir
Güneş tutulmaları filozofik açıdan da tüm dünyanın ilgisini çeken, son derece büyüleyici doğa olaylarıdır. Hatta güneş tutulması anksiyetesi olarak bilinen bu psikolojik durum astronomi tarihini de derinden etkilemiştir. Ay’ın yörünge hareketi sırasında Dünya ile Güneş arasında konumlanarak gündüz saatlerinde günışığının tamamen kaybolmasına yol açan bu büyüleyici doğa olayı sırasında yaşanan duygusal değişimler, kimilerine göre modern astronominin gelişmesine de büyük bir katkı sağlamıştır. Bu nedenle bugün kendinizi biraz kaygılı hissedebileceğinizi ama bu durumun normal olduğunu unutmayın.
2. Kendinizi telaşlı hissedebilirsiniz
Güneş tutulması sırasında sanki bir süre birileri “ileri al” butonuna basmış gibi yaşamınızın tamamen kontrolünüzden çıktığını, size tanıdık gelen her şeyin muazzam bir hızla değiştiğini hissedebilirsiniz. Bu kuvvetli duygusal değişim sizi ertelediğiniz ya da hiç düşünmediğiniz kararlar almaya zorlayabilir. Kendinizi bu tür bir ruh hali içinde bulursanız birkaç dakika derin nefes alarak kendinizi sakinleştirmeyi ve özellikle önemli kararları daha dengeli olduğunuz bir zamana ertelemeyi düşünebilirsiniz.
3. Kontrolünüzü kaybettiğinizi düşünebilirsiniz
Anksiyete seviyemiz yükseldiğinde kendimizi normal hissedebilmek için çevremizde olup biten her şeyi kontrol etmek gibi bir zorunluluk hissedebiliriz. Özellikle de böylesine büyük duygusal değişimlerin yaşandığı zamanlarda kendimizi güvende hissedebilmek için büyük bir kaygı duyarız ve bu durum bir süre bir şeylerin yolunda gitmediği gibi bir duygu hissetmenize neden olabilir. Böyle anlarda kendinizi zorlayacak aktivitelerde bulunmamanız, kendinize sakinleşebilmek için biraz zaman tanımanız hem fiziksel hem de psikolojik sağlığınız için çok daha faydalı olacaktır.
4. Bunaldığınızı hissedebilirsiniz
Her şeye yetişebilmek için gece gündüz uğraşıyor, multitasking’in sizin işiniz olduğunu düşünüyorsanız güneş tutulması sırasında artık bardağın taştığını hissedebilirsiniz. Bu durumu yaşamınızı sadeleştirmek, size bir yük gibi görünen, enerjinizi harcayan gereksiz sorumluluklardan kurtulmak için bir fırsat olarak kullanabilirsiniz.
5. Duygusallaşabilirsiniz
Ay’ın alışılmışın dışındaki bu yörünge hareketi kendinizi fazla duygusal hissetmenize, bir süredir kapalı kapılar arkasında tuttuğunuz duyguların aniden ortaya çıkmasına ve engelleyemediğiniz ağlama krizlerine neden olabilir. Karar verme mekanizmalarınız da bu yoğun duygusal değişimden etkilenecektir. Bu nedenle yaşamınızı etkileyebilecek önemli kararlar almadan önce, eğer mümkünse, bir süre beklemenizde fayda olacaktır.
6. Aydınlanabilirsiniz
Güneş tutulmaları şiddetli duygu durum değişimlerini beraberinde getirdiği gibi yaşamınızı çıkmaza sokan konuların da bir anda çözümlenmesine, kendinizi psikolojik olarak rahatlamış hissetmenize de neden olabilir. Tıpkı bir parçası eksik kalmış bulmacalar gibi, aklınızın bir köşesinde sürekli tedirgin olmanıza neden olan problemlerin yanıtlarını bir anda bulduğunuzu hissedebilirsiniz. Bu pozitif değişimle yaşadığınız olaylara daha geniş bir perspektiften bakarak, çok uzak görünen değişimlerin bir anda gerçekleşmesini sağlayabilirsiniz.
