Rota virüsü 2 yaş altı çocuklarda bağırsak iltihabı oluşturan bir virüs türüdür. 5 yaş altındaki çocukların en az bir kez bu hastalığa yakalandığı tespit edilmiştir. Şiddetli ateş, kusma ve ishal ile kendini gösteren bu hastalık oral yol ile bulaşır. Fekal yolla da ortaya çıktığı görülmüştür. Kış ve ilkbahar aylarında salgın yapan virüs diğer mevsimlerde de baş gösterebilir. Çok şiddetli sıvı kaybı ile çocuk ölümlerine kadar sonuçlar doğurabilir. Peki, rota virüsü belirtileri nelerdir, kaç gün sürer?
Rota Virüsü Belirtileri Nelerdir, Kaç Gün Sürer?
Rota virüsü 2-3 gün kuluçka döneminin ardından kusma ve ateş ile baş gösterir. Ardından sulu ishal ortaya çıkar ve dışkıda hastalık başlamamışken virüs bulunabilir. Bebekte bu dönemde karın krampları ortaya çıktığı için aşırı huzursuzluk yaşanır. Gözyaşında ve idrarda azalma, derinin kuruması ve pörsümesi, bıngıldak da çökme, nefes alıp vermede yavaşlama ve bitkinlik görülür. Su kaybı arttıkça bu etkiler daha da artar ve hastalık 3 ile 9 gün arasında görülür.
Rota Virüsü Nasıl Teşhis Edilir?
Rota virüsünün teşhisi hekim tarafından yapılır. Hekim tarafından istenen tetkiklerle teşhis ve tanı koyulabilir. Rota virüsü teşhis edildikten sonra tanı ve tedavisinde herhangi bir ilaç kullanımı bulunmamaktadır. Bu hastalığa yakalanan bebeklere antibiyotik vermek gereksiz bir işlemdir. Bunun yerine çocuğa bol sulu gıdalar veya anne sütü verilmeli, ishal kesici ürünler kullanılmamalıdır. Hastalığın tedavisinde kusmayı kesmek ve sıvıyı yerine koymak esas alınmalıdır. Sıvı kaybı hafifse ve bebek ağızdan beslenebiliyorsa tuzlu ve şekerli sıvılar yedirilir. Patates, muz, pirinçli çorbalar ve yoğurt gibi besinler kullanılmalıdır. Bu dönemde inek sütü ve yağlı yiyeceklerin verilmesi tavsiye edilmez. Yoğun meyve suları tükettirilmez. Ek besini almayan bebeklerde emzirme sıklıkla sürdürülmeli ve ishal mamaları kullanılmalıdır. Çok hızlı su kaybeden bebekler hastaneye yatırılmalı ve damar yoluyla sıvı takviyesi yapılmalıdır.
Rota Virüs İshalinden Nasıl Korunmalı?
Rota virüse karşı rota aşısı geliştirilmiştir. Ancak aşı % 100 koruyucu değildir. Aşılı çocuklarda hastalık geçirebilir. Aşı bebeklik döneminde 2. aydan itibaren ağızdan uygulanır. Aşılamanın 6. aydan önce yapılması gereklidir. Ülkemizde 2 ve 3 doz uygulanabilen 2 tip rota virüs aşısı bulunmaktadır. Aşı diğer aşılarla birlikte uygulanabilir. Bebek aşıdan sonra kusarsa aşının tekrarına gerek yoktur.
Rota virüs ishali salgınlar yaptığında hasta çocuklar ile sağlamlar temas etmemeli, hasta çocuklar kreşe gönderilmemeli, eller sık sık yıkanmalıdır. Kreşteki oyuncaklar sık sık temizlenmelidir. Bebeğin altı değiştirildikten sonra eller hemen yıkanmalıdır.
Rota Virüs İshali Diğer İshallerden Nasıl Ayırt Edilir?
Rota virüs ishali adeno virüs ishali ile çok karışır. Ayırıcı tanı dışkı tahlili ile yapılır. Rota virüs ishalinde dışkıda kan bulunmaz. Dışkı analizinde rota virüs antijeninin pozitif olması kesin tanı koydurucudur.
Rotavirüs Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Günümüzde, ağız yoluyla uygulanan iki çeşit rotavirüs aşısı bulunmaktadır. İki ya da üç doz olarak yapılabilen bu aşılar, genellikle 6 aydan küçük bebeklere uygulanır. Rotavirüs aşısının uygulamaya geçtiği ülkelerde aşı öncesinde neredeyse tüm çocuklar 5 yaşına kadar en az bir defa bu hastalığa yakalanırken, aşının yaygın olarak uygulanmasından sonra hastaneye yatış gerektiren vakalarda yıllık 40-50 bin civarında bir azalma gözlemlenmiş ve aynı zamanda bu virüsün beş yaşından büyük çocuklarda görülme sıklığı da azalmıştır. Rotavirüs aşısı, Türkiye’de de uygulanan ve rutin aşı programlarına dahil edilmesi gereken bir aşıdır.
Rotavirüs Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?
Bazı durumlarda, aşı, bağırsağın kendi üstüne katlanmasına veya bağırsak tıkanması gibi acil müdahale gerektiren rahatsızlıklara neden olabilir. Ancak, bu iki durum da oldukça nadir görülen yan etkilerdir. Aynı zamanda, aşılama öncesinde bu ve buna benzer bir komplikasyon geçirmiş bebeklerde aşılama sonrasında bu komplikasyonun tekrarlama ihtimali daha fazladır. Bu nedenle, aşılamadan önce mutlaka bebek ve çocukların hastalık geçmişine bakılmalıdır.Aşı sonrasında çocukta kusma, ishal, normalin dışında bağırsak hareketleri görülmesi durumunda acilen doktora başvurulması gerekir.
Rotavirüs Tedavisi Nedir?
Diğer tüm virüslerde olduğu gibi rotavirüste de kesin bir tedavi yöntemi veya ilaç tedavisi bulunmaz. Tedavinin genel anlamda belirtilerin azaltılması ve bağışıklık sisteminin desteklenmesine yönelik olduğu söylenebilir. Bu süreçte, virüsün döngünü tamamlayarak vücuttan atılmasını beklemek gerekir. Ancak, ishal ve kusmaya bağlı dehidrasyon riski bulunduğundan, bol bol su tüketilmeli ve bağırsak hareketlerini zorlamayacak besinler tercih edilmelidir.Ağır ishalin görüldüğü durumlarda, kayısı ve incir gibi bağırsak hareketlerini artıran yiyecekler, süt, peynir, şekerli yiyecekler ve dehidrasyon riskini artıracak kafein içeren yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalıdır.
